Sjómannablaðið Víkingur - 01.10.1959, Síða 4

MermingLn kemur til Metanesíu
Um allan Melanesíueyjamar
bíða frumstæSir menn eftir svört-
um Messíasi, sem muni færa þeim
gjafir af varningi Evrópumanna.
Þessi trú er talandi tákn um áhrif
kristninnar á frumstæö þjó'ðfé-
lög.
Eftirlitsmenn áströlsku
stjómarinnar, sem hættu sér inn
á óskipulögð svæði í miðhálendi
Nýju Guineu, fundu þar árið
1946 frumstæða menn, sem voru
gagnteknir af trúarlegri eftir-
væntingu. Spádómur var um það
bil að rætast, að þeirra dómi.
Þeir töldu komu hinna hvítu
manna vera merki þess, að heims-
endir væri í nánd. Þeir slátruðu
öllum svínum, sem þeir áttu og
höfðu byggt afkomu sína á að
verulegu leyti, auk þess sem svín-
in höfðu sýnt stöðu eigendanna
bæði í trúar- og veraldlegum mál-
efnum. Svínunum var slátrað í
þeirri trú, að eftir þrjá daga
myndu „Mikil svín“ koma af
himnum ofan. Fæðu, eldsneyti og
öðru mnauðsynjum varð að safna
saman handa fólkinu til þess að
framfleyta sér á, þar til „Miklu
Svínin“ kæmu út úr skýjunum.
Gerfi-loftskeytaútbúnaði var
komið upp úr bambus, til þess
að hægt væri að fylgjast með
fréttum áf komu þúsundáraríkis-
ins. Margir trúðu því, að þeir
hermenn auk allmargra kvenna
og barna sem voru óskráðir gest-
ir.
Kl. 16,40 þ. 20. ágúst 1959,
réttu 331 ári seinna, rann aftur
vatn undir kjölinn á sænska
flaggskipinu Vasa. Nákvæmlega
á sama mánaðardegi og slysið
varð reiknað eftir gregorianska
tímatalinu, en slysið bar upp á
10. ágúst eftir þá gildandi júlí-
anska tímareikningi, lyftu flot-
hylkin „Frigg“ og „Odin“ skip-
inu upp úr leirnum við Beckhólm-
ann. Kl. 16,40 heyrðist gegnum
myndu kasta hinni svörtu húð og
fá hvíta í staðinn.
Viðbrögð þessu lík eru ekkert
einsdæmi í hinni dapurlegu á-
rekstrasögu menningar Norður-
álfumanna við menningu frum-
byggjanna á eyjunum í Suvestur-
Kyri’ahafi. 1 meira en 100 ár
hafa kaupmenn og trúboðar sagt
frá svipuðum óróa í lífi íbúanna
á Melaneseyjum, sem liggja milli
Ástralíu og hins opna Kyrrahafs.
Til þeirra teljast Nýja-Guinea,
Fijieyjar, Salomonseyjar og Nýju
Hebrideseyjar. Þær eru byggðar
mönnum af kyni blökkumanna.
Þó iðnaður þeirra byggðist aðal-
lega á steini og tré, þá stóðu þeir
á háu stigi í sjómennsku, hugvit-
samlegum aðferðum í landbúnaði,
félagslegri skipulagningu og
gaumgæfni í trúarbrögðum og
trúarsiðum. Þrátt fyrir þetta
voru þeir illa undir komu hinna
hvítu manna búnir, sem voru svo
gjörólíkir sjálfum þeim og óend-
anlega voldugri. Hin snögga
breyting frá steinverkfærum til
nútíma hafskipa og flugvéla hef-
ur ekki gengið þrautalaust.
Eftir fjögurra alda útþenslu
vestrænna þjóða eru hin þétt-
byggðu miðhálönd Nýju Guíneu
eitt af fáum landsvæðum, þar
sem til er fólk, sem enn lifir
frumstæðu lífi, sjálfstætt og ó-
truflað af umheiminum. En eftir
því sem umboðsmenn áströlsku
kafarasímann rödd Sven-Olav
Nyberg — „Hon har láttat tre,
fyra decimeter!“ — „Allt í lagi“,
sagði björgunarformaðurinn,
okmmandör Olason, — „komdu
upp!“ — Skeyti var þegar sent
til sænska konungsins Gustav VI
Adolf. I því stóð að líkúr væru
nú til að skipi hins mikla fyrir-
rennara hans yrði nú bjargað
fyrir framtíðina. Það væri nú að
hefja aðra jómfrúferð sína.
(Endursagt eftir
„Information").
Hallgr. Jónsson.
stjórnarinnar kanna fleiri af-
skekkta fjalladali finna þeir þar
fólk hins gamla tíma, sem orðið
hefur fyrir miklum truflandi á-
hrifum frá Norðurálfumönnum.
Sannleikurinn er sá, að „Cargo“
(orð, sem þeir nota um hvers-
konar varnig Evrópumanna)
hefur lengi borizt eftir leiðum
innlendra manna frá ströndinni
til ókannaðra landsvæða. Með
varningnum hefur þeim borizt
hrollvekjandi vitneskja um töfra-
mátt hins hvíta manns. Sá töfra-
máttur minnkar vissulega ekki í
þeirra augum við kenningar trú-
boðanna um komu Messíasar og
heimsendir.
Ibúar miðhálanda Nýju Guineu
hafa nýlega fengið trúaræði það,
sem kennt er við varning Ev-
rópumanna (Cargo Cults). Trú-
flokkar þessir blanda saman ixm-
lendum goðsögnum og kristnum
kenningum, en aðal inntak kenn-
inganna er: Heimurinn er um
það bil að farast í hræðilegum
umbrotum, síðan mun Guð, for-
feðurnir eða einhver innlend
þjóðhetja koma fram á sjónar-
sviðið og stofnsetja Paradís á
jörðu. Dauði, elli, sjúkdómar og
illska verða óþekkt fyrirbrigði.
Auðæfi hinna hvítu manna munu
falla Melenesum í skaut.
Fréttir af trúarhreyfingu í
einu héraði hafa vafalaust oft
borizt til annarra héraða og ýtt
undir myndun samskonar hreyf-
ingar þar. En víða hafa þessir
trúflokkar samt sprottið upp
sjálfstætt, sem sameiginlegt svar
við hinu gífurlega álagi þjóðfé-
lagsástandsins. Meðal þeirra trú-
arhreyfinga, sem fræðimenn í
málefnum Melanesa þekkja bezt,
eru Tarotrúin frá Nýju Guineu,
Wailalaæðið í Papua, Allsberi
flokkurinn frá Espérito Saulo,
John Frum flokkurinn í Nýju-
Hebrideseyjum og Tukatrúin á
Fijieyjum.
Stundum hafa þessir flokkar
verið svo vel skipulagðir, þraut-
seigir og ofstækisfullir, að þeim
hefur tekizt að stöðva allar
stjórnarframkvæmdir um stund-
ar sakir. Óróaútbrot af þessari
tegund hafa oft komið valdhöfun-
VÍKINGUR
220