Sjómannablaðið Víkingur - 01.08.1972, Blaðsíða 45

það rök fyrír því, að þeir fái
óáreittir að þurrausa þau. Er
greinin öll krydduð óvirðingar-
orðum og móðgunum um Islend-
inga.
Það er rétt í grein Fieldwoods
þessa, að í skrifum um viðskipti
íslendinga og Breta á styrjaldar-
árunum, hafa ekki komið nóg-
samlega fram hlutfallstölur um
mannfall Islendinga og Breta á
þessum árum. En úr því ætti að
mega bæta. Við vitum og höfum
skráð í annálum stríðsáranna, að
aðeins í fiskflutningum til Bret-
lands misstum við U fiskiskip
(tvo togara og tvo línuveiðara)
og með þeim 46 hrausta sjómenn
auk þeirra 5, sem drepnir voru
á l.v. Fróða af sömu orsökum.
En 51 mannslíf hjá Islendingum
jafngildir meira en 20 þúsund
mannslífum hjá 50 milljóna þjóö,
en missir 4 fiskiskipa sama og
missir 1600—1700 skipa, og ætti
þá þessi brezki skriffinnur að
geta sjálfur sett dæmið upp og
reiknað, hve „l'ítilfjörlegt" af-
hroð Islendingar guldu á hafinu
árin 1940—1941 miðað við stór-
þjóðina Breta.
Ef svo væri meðtalið mann-
fallið, er Hekla og Fossarnir voru
skotnir niður og það skarð, sem
þá var höggvið í siglingaflotann
íslenzka verða þessar samanburð-
artölur gífurlega háar.
Þá er það annað atriði, sem
ekki verður gengið framhjá, er
óvildarmenn Islands í Bretlandi
gera lítið úr vei’kum íslenzkra
sjómanna á styrjaldarárunum,
en það var sá fjöldi erlendra sjó-
manna, er íslenzk skip björg-
uðu, eftir að þýzkir kafbátar eða
flugvéiar hö.fðu skotið farkost
þeirra í kaf. En meirihluti þess
fjölmenna hóps voru brezkir
þegnar. Skal hér til glöggvunar
stiklað á stærstu tölunum, sem
við höfum áreiðanlegar skýrslur
yf Ír:
16. júní 1940: Togarinn Skalla-
grímur bjargar 353 brezkum
sjóliðum af beitiskipinu Andina,
sem þýzkur kafbátur hafði skotið
í kaf.
11. júlí: Lítill vélbátur bjarg-
ar 12 skipverjum af brezkum
togara fyrir Austurlandi, er þýzk
flugvél hafði sökkt.
I. sept.: Egill Skallagrímsson
og Hilmir bjarga 40 sjómönnum
skammt frá Englandi af Wille
de Hasselt.
16. sept.: Snorri goði og Arin-
björn Hersir bjarga sameiginlega
300—400 mönnum í írlandshafi.
22. . sept.: Togarinn Þórólfur
bjargar 30 sjómönnum af skip-
broti 175 sjómílur frá ströndum
Englands.
21. okt.: Línuveiðarinn Þor-
móður frá Akranesi bjargar 13
enskum skipbrotsmönnum.
I des.: Togarinn Hafsteinn
bjargar 6 þús. smál. ensku skipi
og hjálpar því til brezkrar hafn-
ar.
12. des.: Súlan frá Akureyri
bjargar 37 skipbrotsmönnum
skammt frá Englandsströnd.
Á árinu 1940 björguðu íslenzk
skip 1093 erlendum sjómönnum.
Marz 1941: Togarinn Baldur
bjargar 49 skipbrotsmönnum
undan Englandsströndum (þar
af 10 Bretum).
1 sama mánuði bjargar togar-
inn Hilmir 10 skipbrotsmönnum.
6. apríl: Togarinn Gulltoppur
bjargar 33 skipbrotsmönnum út
af Garðskaga af brezka skipinu
Biaverdae.
7. apríl: Fiskibátar frá Sandi
á Snæfellsnesi bjarga 32 erlend-
um skipbrotsmönnum, er voru í
björgunarbát frá sokknu skipi.
5. maí: V.b. Sigurfari Akra-
nesi bjargar 17 mönnum af er-
lendu skipi, er þýzkur kafbátur
sökkti undan Islandsströndum.
15. júní: Vb. Pilot bjargar
14 mönnum í björgunarbát und-
an Reykjanesi.
16. okt.: Togarinn Surprise
kemur til Patreksfjarðar með 29
erlenda skipbrotsmenn.
Febr. 1942: Vélbátar af Suður-
nesjum björguðu hóp skipverja
af bandarísku strandgæzluskipi,
sem sökk út af Garðskaga.
II. maí Togarinn Gyllir bjarg-
ar 10 erledum skipbrotsmönnum,
er hann fann 250 sjómílur und-
an Vestmannaeyjum. Þýzk flug-
vél hafði grandað skipi þeirra.
Upptalning þessi skal nú ekki
lengd frekar og öllum björgunar-
dæmum sleppt, þar sem um
minna en 10 manna hópa var að
ræða. Hér verður heldur engin
upptalning á öl'lum þeim fjölda
brezkra sjómanna, sem íslenzkar
björgunarsveitir og einstakling-
ar hafa hrifið úr greipum dauð-
ans í veðurham hins íslenzka
vetrar við strendur landsins und-
anfarin ár við hin erfiðustu skil-
yrði. En þegar litið er á það, að
íslenzkir sjómenn báru gæfu til
að bjarga hundruðum brezkra
sjómanna, eftir að þýzkir kaf-
bátar og flugvélar bjuggu þeirn
banaráð, þá er eins og manni
renni kalt vatn milli skinns og
hörunds við að renna huganum
að þeirri staðeynd, aS brezkir
útgerðarmenn beittu sér fyrir
því að þýzkir togarar gengju fyr-
ir íslenzkum um löndun í brezk-
um höfnum, — staðreynd sem hin
brezka klíka, er nú gengst fyrir
hefndarráðstöfunum gegn ís-
lenzkum sjómönnum, fær ekki
umflúið.
Það kann að vera, að íslenzk
stjórnarvöld eigi erfitt með að
koma upplýsingum sem þessum
á framfæri á enskri tungu, en
það er mál sem vert er að athuga
í sambandi við þær pukrunar-
lausu ofbeldisaðgerðir í verki og
óviðurkvæmilegu blaðaskrif, er
brezkir útgerðarmenn, togara-
skipstjórar og handbendi þeirra
hafa um þessar mundir í frammi
gegn Islendingum.
Engum getum skal af því leitt,
hve lengi brezku togaraeigenda-
klíkunni tekst að halda í löndun-
arbannið þvert ofan í vilja al-
mennings í Bretlandi. En ýmis
sólarmerki benda til, að farið
sé að halla undan fæti hjá þeim.
Fiskikaupmenn eru mjög skiptir
í málinu og var aðeins naumur
meirihluti með því fyrir
skemmstu að halda áfram að
neita kaupum á íslenzkum fiski.
Og það er opinbert leyndarmál,
að ógnir brezka útgerðarmanna
/oru orsök þess, að meirihluti
fékkst. J. Ó. P.
VlKINGUR
309