Náttúrufræðingurinn - 1932, Blaðsíða 30

60
NÁTTÚRUFR.
taugin, sem stokknum var fest við. Með þessum hætti var auð-
velt að láta mælinn síga ofan í vatnsrás hversins og draga
hann upp aftur, án þess að hann slægist við rásarveggina. Stokk-
urinn seig 1 Sþo faðm niður og þegar eg varð þess var, að lóðið-
nam við botn, herti eg svo á tauginni, að lóðið sveif aftur laust
frá botni.
Að 6—7 mínútum liðnum dró eg:
stokkinn með mælinum gætilega upp. Há-
marksnálin stóð við 95'/2° • Eg endurtók til-
raun þessa tvisvar sinnum og í hvortveggja
síðari tilraununum reyndist hitinn sem:
næst 96° R. Ef til vill stafaði mismunurinn
af því, vatnið, sem rann í kassann á niður-
leið, hafði í fyrsta sinn ekki haft tíma til
að ná að fullu þeim hita, er neðri vatnslög-
in höfðu. — Samtímis og þessar tilraunir
voru gerðar, stóð mælirinn í yfirborðsvatni
Geysis á 77° R.
Nú byrjaði eg að mæla hitann í
Strokk og notaði sömu aðferðina og við-
Geysi, þó með þeim mun, að eg festi meiri
þunga við stokkinn, sem mælirinn var í.
Taldi eg það nauðsynlegt, því að upp-
sprettuvatnið ólgaði ákaft og stokkurinn
hefði annars hægiega getað slegizt við rás-
arveggina. Mælirinn seig 7 faðma nið-
ur, en þegar eg dró stokkinn upp aftur, var mælirinn brot-
inn. Annað tveggja var, að hitinn í Strokk hefir verið hærri
en 140 stig, eða stokkurinn hefir orðið fyrir miklu höggi. Rað:
síðara var ekki líklegt, því að eg hefði þá orðið þess var á taug-
inni. Nú hafði eg aðeins eftir hitamælana 2 og 3, og hinn síðar-
taldi gat eigi stigið hærra en 86 stig. Eg vildi ekki yfirgefa Strokk
að óloknu verki. Eg tók því mælinn, sem síðar er talinn (3),.
braut oddinn af efri endanum, svo að kvikasilfrið gæti komizt
út úr pípunni, er það þendist út við hitann. Lagði eg mælinn
í stokkinn og lét hann hanga lóðrétt í tauginni. Lét eg mælinn
síga, þannig útbúinn, ofan í uppspretturásina, unz eg varð þess
var, að lóðið nam við botninn. Að 19 mínútum liðnum dró eg
stokkinn upp, opnaði hann og tók hitamælinn út með gætni.
Strax er hann kólnaði, seig kvikasilfrið niður í kúluna; mælirinn
nr. 2 stóð samtímis á -f 12°, nr. 3 gat mælt -f- 23°. Hitinn í Strokk.