Náttúrufræðingurinn - 1932, Blaðsíða 16

78
NÁTTÚRUFR.
og t. d. allmargar íslenzkar endur og fleiri íslenzkir fuglar.
Þessir fuglar haga sér þannig, að nokkur hluti þeirra yfirgefur
landið á haustin, en aðrir aftur á móti halda til við suður- og
vesturströnd landsins allan veturinn. Merking staðfugla, eink-
um þeirra, er halda sig á sömu slóðum allt árið um kring, og
ferðast ekki einu sinni um innan landsins sjálfs, hefir ekki eins
mikla þýðingu, nema von sé um, að með merkingunni fáist
upplýsingar um ýmsa lifnaðarhætti þeirra, t. d. samheldni
hjóna, tryggð við hreiður eða hreiðurstað, aldur o. s. frv. Helzt
væru það þá fuglar, sem mikið væru veiddir, eða sem hægt væri
að ná hvað eftir annað, sem slíkar upplýsingar væri hægt að
fá um. Annars mun þeim, sem merkir, ekki veitast erfitt að
skera úr því í hvert sinn, hvort merking muni hafa þýðingu
eða ekki. — Mjög mikilsverð væri hjá okkur merking rjúp-
unnar, ef henni fjölgaði eitthvað á næstu árum. Með merking-
unni mundi ef til vill að einhverju leyti vera hægt að fá skýr-
ingu á hinni einkennilegu fækkun hennar og f jölgun með vissu
millibili. Að minnsta kosti ætti að vera hægt að skera úr því,
hvort hún leitaði til annarra landa, t. d. Grænlands. — Mikils-
vert væ'ri einnig að merkja steindepla og kríur. Um ferðir og
vetrarheimkynni þessara tegunda hefir enn enginn vitneskja
fengizt, og má þó búast við ýmsu merkilegu í sambandi við þær.
Á hvaða aldri á að merkja fuglana?
Sérstaklega mikilsverð er merking fullvaxinna fugla, sem
hafa hættulegasta skeið lífsins að baki sér. Til að ná þeim eru
notaðar ýmiskonar gildrur og net. — Merking unga er auð-
vitað einnig mikilsverð, en útheimtir mikla varfærni. Unga,
sem koma óþroskaðir úr egginu og yfirgefa ekki hreiðrið fyr
en þeir eru orðnir fleygir, t. d. unga spörfugla og ránfugla,
ætti aldrei að merkja fyrstu dagana eftir að þeir koma úr
egginu. En það má heldur ekki merkja þá of seint. Ef þeir eru
um það bil að verða fleygir, þá er hætt við að þeir stökkvi út úr
hreiðrinu, og að erfitt verði að fá þá til að fara í það aftur.
Hæfilegt er að merkja þá, þegar þeir eru farnir að fi'ðrast. •—
Unga, sem yfirgefa hreiðrið strax eða skömmu eftir að þeir
koma úr egginu, !t. d. unga vaðfugla, endur, máfa o. fl., er í
flestum tilfellum óhætt að merkja hvenær sem þeir nást. Ung-
ar þessara fugla hafa þá þegar svo digra fætur, að hringur-
inn, sem auðvitað verður að vera nógu stór fyrir fuglinn, þeg-
ar hann er orðinn fullvaxinn, getur ekki runnið niður af þeim.