Náttúrufræðingurinn - 2005, Blaðsíða 38

Náttúrufræðingurinn
4. mynd. „Tarpan"hestur í Póllandi. Takið eftir rákum á baki og aftan á framfótum og bletti á makka. - Tarpan horse in Polland.
Notice the stripes on the hind andfront legs and the spot under the mane. Ljósm.lphoto: Anna Guðrún ÞórhaUsdóttir.
hesta, svo sem andalúsíuhestanna.
Þetta hestakyn er að finna við
Coruche á láglendinu við Sorraia-
ána, þar sem veiðilendur portúgal-
ska kóngafólksins voru öldum
saman. Svæðið var því lokað al-
5. mynd. Rákir á baki tarpanhests. -
Stripes on the back of a tarpan horse.
Ljósm./photo: Anna Guðrún Þórhalls-
dóttir.
menningi og átti það án efa þátt í því
að þetta hestakyn viðhélst um aldir.
Samkvæmt rannsóknunum eru
sorraia-hestamir alls óskyldir öðrum
hestum, bæði á Pýreneaskaga og
annars staðar, og virðast því í raun
vera fornt villihestakyn. Annað
dæmi eru þýsku senner- og dúl-
mener-hestarnir. Senner-hestarnir
eru sagðir afkomendur einnar
tiltekinnar hryssu, David, er fæddist
1725 og reyndist hvatberaerfðaefni
þeirra vera alveg einstakt.10 Sama
gildir um dúlmener-hestana sem er
að finna í Merfelder Bruch hjá
Dulmen í Westfalen. Þessara hesta er
fyrst getið 1316 og voru þeir þá
þegar taldir fornir villihestar.10
Samkvæmt rannsóknum Jansen og
félaga10 eru þessir hestar sérstakt
kyn og virðast þeir lítið sem ekkert
hafa blandast öðrum hestum.
Engin sýni úr pólsku konik-
hestunum voru í þessum rann-
sóknum, en þeir hestar hafa oftast
verið taldir standa næst hinum foma
evrópska villihesti sem nefndur var
tarpan. Tarpaninn var eitt sinn að
finna villtan í Evrópu, frá Rússlandi
allt til Spánar. Síðasti villti tarpaninn
dó 1880 í Úkraínu, en síðasti hreini
tarpanhesturinn sem vitað er um dó í
dýragarðinum í Munchen 1887. í
Póllandi var þá til töluvert af tarpan-
blönduðum hestum, þar sem pólskir
bændur höfðu lengi haft þann sið að
fanga villta tarpanhesta og kynbæta
með þeim sína eigin hesta. Blending-
arnir vom kallaðir konik-hestar. Um
1930 var markvisst hafið að safna
saman og rækta fram einstaklinga
sem líktust sem mest hinum gömlu
villtu tarpanhestum. Vom þar að
verki bæði þýskir og pólskir dýra-
fræðingar. Við endurgerðina vom
notuð ýmis gömul evrópsk kyn sem
talið var að hefðu fom einkenni, t.d.
íslenski hesturinn, gotlandshesturinn
og takhi-hesturinn. Aðallega var þó
stuðst við þá pólsku konik-hesta sem
höfðu sterkust einkenni tarpan-
hestanna (Marek Borkowski, pers.
uppl.).
Hinn endurgerði tarpan líkist