Náttúrufræðingurinn

Årgang

Náttúrufræðingurinn - 1947, Side 17

Náttúrufræðingurinn - 1947, Side 17
NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN 9 að færa sér í nyt þau auðæfi sjávarins, sem þeir höfðu áður enga möguleika til. Útflutningur á saltfiski margfaldaðist, en samtím- is minnkaði útflutningur á þurrkuðum fiski og hætti með öllu um miðbik 19. aldar. Um leið batnaði mjög verkun fisksins. Með þessum góðu bátum bötnuðu veiðarfærin þó ekki að neinu verulegu leyti. Línurnar lengdust, og notkun þorskaneta varð algengari. Eftir 1890 byrjuðu Englendingar togveiðar við ísland, og gaf þessi veiðiaðferð mjög góðan árangur. Áhugi manna, bæði útgerðar- manna og sjómanna, vaknaði bráðlega fyrir togveiðum. Sáu nienn fljótlega yfirburði togaranna, og skal það sagt islenzkum fiskimönn- um til hróss, að þeir hafa liaft opin augu fyrir nýjungum í fisk- veiðunum og litið á hina tæknilegu þróun sem sjálfsagðan og óumflýjanlegan lilut. Margir ungir íslenzkir fiskimenn voru fengnir á enskti togarana vegna kunnugleika síns á íslenzkum miðum, og margir réðu sig sem venjulega fiskimenn. Á þann liátt öfluðu þeir sér dýrmætrar reynslu og voru ákveðnir í því að byrja sjállir, undir eins og færi gæfist. Fyrsta tilraunin var gerð með togara frá Reykja- vík árið 1899, en tókst illa af ýmsum ástæðum. Árið 1906 gáfust tilraunirnar vel, og byrjaði eftir það mjög ör þróun. Árið 1911 voru hér 10 togarar, en árið eftir var þeini fjölgað í 20. í heimsstyrj- öldinni fyrri hrakaði togaraflotanum mjög, og voru margir þeirra seldir til Frakklands. 1919 byrjaði þróunin aftur. 1924 var tala tog- aranna komin upp í 40 og 1929 í 45. Eftir 1930 fækkaði þeim aftur, og í heimsstyrjöldinni síðari fórust nokkrir. Nú eru íslendingar aftur að eíia togaraflota sinn. Vélar komu fyrst í báta árið 1902. 1913 var tala vélbáta orðin 409, 1920 475 og 1928 603. Nokkrir voru smíðaðir á íslandi, en flestir þó í Danmörku og Noregi. Samtímis fækkaði segi- og róðrarbátum mikið. Komið var l'yrir mótorum í mörgum þeirra, hinir voru seld- ir til Færeyja. Síðasta segiskipið við ísland fórst 1927. Jafnhliða þessu komu nú til sögu betri veiðarfæri, nýir vitar, björgunarbátar, loftskeytatæki í mörg skip, símasamband við land, bergmálsdýptar- mælar og margt fleira, sem hér yrði of langt að telja. Þorskveiðar íslendinga byggjasl á göngum þorsksins, átugöngum og hrygningargöngum. Það er því mikils vert fyrir okkur að þekkja þessi fyrirbæri, enda liefur verið lögð áherzla á slíkar rannsóknir hér við land. Fiskimenn hafa löngum vitað um þessar göngur, en nánari skiln-

x

Náttúrufræðingurinn

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.