Náttúrufræðingurinn

Årgang

Náttúrufræðingurinn - 1947, Side 26

Náttúrufræðingurinn - 1947, Side 26
18 NÁTTÚRUFR/EfilNGURINN tegundar. Þau þurfa mun nánari rannsókna við, áður en hægt er að ákveða til fulls, hvaða nafn þeim ber. Svipuð eintök eru til í fjöllum Noregs og Grænlands. Þegar ég fór yfir þau eintök af sveifgrösum, sem lágu í hinu gamla grasasafni mínu frá Vestfjörðum og Suðvesturlandi, fann ég þar aðallega deiltegundirnar ssp. alpigena og ssp. irrigata, eins og búast mátti við. En nokkur eintök frá tveim stöðum á Hornströndum, Sleppinu við austanvert Hornbjarg og Rauðuborg (sem er ranglega nefnd Snókur á kortum) við Smiðjuvík, skáru sig greinilega úr. Við nánari athugun komst ég að þeirri niðurstöðu, að þau tilheyrðu teg- undinni Poa arctica R. BR. ,og gaumgæfileg rannsókn leiddi í ljós, aðþau teljast til deiltegundarinnar'ssp. depauperata (FR.) NANNF., sem aðeins liefur fundizt á nokkrum fjöllum Suður-Noregs áður. Þar eð þessi tegund og þó sérstaklega deiltegundir hennar eru vand- greindar, sendi ég eintökin til prófessors J. A. Nannfeldts í Uppsöl- um, en hann hefur manna mest fengizt við rannsóknir á þessari grastegund. Hann endursendi eintökin með þeim ummælum, að hann liafi komizt að sömu niðurstöðu og ég. Er því fyllilega óhætt að telja þessa norrænu grastegund til hinna íslenzku jurta. Poa arctica, eða heimskautasveifgras, sem ber að kalla það á ís- lenzku samkvæmt alþjóðareglum um nafngiftir jurta, er frekar al- gengt í heimskautsbeltinu á norðurhveli jarðar. Það vex í Græn- landi norðanverðu, á Ellesmerelandi og nyrzt á I.abrador, í Alaska og á Aleuteyjum. í Asíu er það [jekkt frá Kúríleyjum vestur um Okotsk og Dahúríu sem og frá norðurströnd Síberíu og Evrópu allt vestur á Kólaskaga og til Norður-Noregs. Auk þessa vex það á Novaya Zernlya og Svalbarða, og í Suður-Norgi vex það einangrað frá ættingjum sínum í fjöllunum kringum Dofrafjöll. Sú deiltegund, ssp. dapauperata, sem fundin er á Hoínströndum, vex hvergi utan Islands nema í fjöllum Suður-Noregs. Öll eintök, sem athuguð Iiafa verið frá Suður-Noregi, eru svo lík, að prófessor Nannfeidt hefur talið mjög sennilegt, að fjölgun þeirra eigi sér aðeins stað á grundvelli svonefndrar ófrjóvgunar (apomixis), en það er fjölgun með fræjum, sem myndast án Jress að frjóvgun eigi sér stað. Sú tegund fjölgunar er frekar algeng hjá sveifgrösum. Þar eð íslenzku eintökin eru svo lík hinum norsku, að ekki er hægt að skilja þau sundur, er ég ekki í nokkrum vafa um, að gptgáta Na?m- feldts er rétt. Fund Jiessa nýja, íslenzka sveifgrass má eflaust telja til hinna merk-

x

Náttúrufræðingurinn

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.