Náttúrufræðingurinn

Årgang

Náttúrufræðingurinn - 1947, Side 27

Náttúrufræðingurinn - 1947, Side 27
NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN 19 ustu nýjunga í íslenzkri grasafræði síðustu árin, fyrst og fremst sök- um jress að hann sannar óhrekjanlega, að jurtir liafa lifað á íslandi yi'ir jökultímann. Fræ heimskautasveifgrassins berst áreiðanlega ekki með fuglum, hafsstraumum eða vindum langar leiðir, svo að ekki er hægt að skýra fund þessarar deiltegundar á Hornströndum á ann- an hátt en með Jrví að gera ráð fyrir, að liún hafi komið þangað yfir land fyrir óralöngu. Hún hefur eflaust vaxið á fjöllunum á því svæði öllu, sem tengdi sarnan norsku fjöllin og hin íslenzku, og Jrar af leiðandi líka um ísland allt. Á ísöldinni hefur hún horfið frá öllum stöðum öðrum en Dofrafjöllum og nágrenni Jreirra í Noregi sem og Hornströndum á íslandi. Það er Jró ekki útilokað, að hún eigi eftir að finnast á öðrum stöðum hér á landi, því að mikill hluti Iiálendis- ins er með öllu ókannaður. Fundur hennar á Ströndum styður þá kenningu dr. Sigurðar Þórarinssonar, að Jressi landshluti hafi staðið upp úr jöklum á síðasta ísaldarskeiðinu. Heimskautasveifgrasið líkist allmikið vallarsveifgrösum og er oft- sinnis vandgreint frá deiltegundinni ssp. alpigena. Það er 10—20 cm á hæð, með gulleitum, mjóum neðanjarðarrenglum. Stráin eru fá saman með tveim liðum og oftast mjög fíngerð. Blöðin eru mjó, og efra stráblaðið á íslenzku deiltegundinni er með bognum, sljóum oddi og útdreginni slíðurhimnu. Punturinn er 2—31/2 cm á lengd fremur mjúkur og með bugðóttum eða gormlaga greinum, sem eru ekki snarpar átöku. Smáöxin eru fá, lítil og dökkfjólublá, hjartalaga eða stýl’ð neðst. Neðri blómögn er eintauga, en sú efri þrítauga. Ax- agnirnar eru silkihærðar neðantil, bæði á og á milli tauganna, og nreð breiðum himnufaldi fremst, en oft með rauðgulri þverrák neðantil. Það er ekki ósennilegt, að áhugamenn fýsi að spreyta sig á að leita að Jiessari nýju tegund sem og að skilja á milli deiltegnnda vallar- sveifgrassins. Til þess að auðvelda Jreinr verkið, skal hér birtur grein- ingarlykill yfir öll sveifgrösin íslenzku: A. Fræflarnir ekki einn milliraetri A lengcl .................. Poa annaa L. B. Fræflarnir einn millimetri eða lengri. I. Engar renglur. Puntgreinarnar oftast mjúkar. a. Blöðin litlu breiðari en strAið. Efsta slíðurhimnan snubbótt, oft sundurtætt. SmAvaxin fjallajurt með mjóum, oft lútandi punti með uppréttum grein- um ......................... Poa laxa HAENIÍE ssp. flexuosa (SM.) HYL. b. Blöðin mun breiðari en strAið, hér um bil jafnbreið, dökkgræn, með allsnörp- um kili og stuttum, breiðum, totulaga oddi. Efsta slíðurhimnan ydd, heil eða

x

Náttúrufræðingurinn

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.