Náttúrufræðingurinn

Ukioqatigiit

Náttúrufræðingurinn - 1972, Qupperneq 37

Náttúrufræðingurinn - 1972, Qupperneq 37
NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN 25 þann tíma, sem það tók að byggja upp þessa 200 metra þykku grá- grýtislög. Segja má, að hraunin séu eins alla leið gegnum þennan 200 m þverskurð. Frumsteinar í grágrýtinu eru, eins og sjá má af sniðinu: plagio- klas, pyroxen ólívín og málmur, en auk Jjess koma í ]wí fyrir geisla- steinar (zeolítar), sem myndast hafa í berginu sem útfellingar í liol- um löngu eftir að hraunin runnu. Þeir koma ekki fyrir í eístu, yngstu lögunum. í um 120 m dýpi undir yfirborði tekur að bera á ummyndun í gleri og votta fyrir holufyllingum, ])ó er það mismun- andi mikið og í sumum hraunanna neðan við þetta dýpi sést það ekki. Það er fyrst neðan við 170 m dýpi sem holufyllingar verða almennar og einnig zeolítar. Aðeins ein tegund zeolíta kemur fyrir í þeim sýnishornum, sem ég hef athugað og virðist það vera kabasit (Chabazite). Holurnar eru oft að hálfu fylltar smákristölluðu (mikro- kristalinu) eða dulkristölluðu (kryptokristallínu) efni en zeolitarnir eru ofan á því og í „þaki“ holunnar. Holufyllingarnar hafa ekki verið einangxaðar fyrir neinar sérrannsóknir, en engar sýnilegar breytingar verða á þeim niður til botns í holunni. A 201,15 m dýpi byrjar millilag milli grágrýtislaganna og er það 0,36 m þykkt. Ekki fæ ég betur séð en að þar sé um jökulberg (tillit) að ræða. Bergið þar fyrir neðan er ])ó líkt því, sem fyrir ofan er enda þótt ætla megi að aldursmunur sé töluverður. Segulstefna. Við atlniganir á segulstefnu í berginu kemur í ljós að segulstefn- an er rétt (N) ofan frá og niður á 164 m dýpi en snýst þar við og verður öfug (R) og er, það er séð verður aðeins í einu hrauni. Svo verður segulstefnan aftur rétt niður að jökulbergslaginu en breyt- ist aftur fyrir neðan það og verður öfug (R) og helzt svo til botns í holunni. Talið er að síðasta breyting segulstefnunnar hafi orðið fyrir um 700.000 árum, en það þýðir að grágrýtið allt á þessum stað ofan frá og a. m. k. niður á 164 m dýpi er yngra en þetta og hafa því þessi hraun sennilega runnið á síðasta hlýskeiði jökultímans, en þessi staður er núna um 90 m neðan við núverandi sjávarmál, en botn holunnar um 148 m neðan við það. Jafnframt þessu var mæld eðlisþyngd bergsins og sýnir hún sáralitlar breytingar, en eðlisþyngd bergs er veigamikið atriði í sambandi við ýmsar framkvæmdir svo sem stíflugerð, liafnarframkvæmdir o. fl.
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94

x

Náttúrufræðingurinn

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.