Náttúrufræðingurinn - 1975, Blaðsíða 51

NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN
175
án endurtekninga. Glæðitap er góður mælikvarði á lífræn efni í
mýrajarðvegi, en þó ekki fullkomlega réttur. Að gefnum þessum
fyrirvara má áætla að síðastliðin 2500 ár hafi borist í mýrina með
áfoki um 17 g/cm2 af ólífrænum efnurn, eða um 0,1 mm þykkt
lag á ári miðað við að rúmþyngd fokefna sé 0,7 g/cm3.
Landnám jurta
Þegar vatnið var ræst fram hófst landnám jurta á botni þess og
hefur verið fylgst með því. Fyrst myndaðist lágvaxinn gisinn gróð-
ur, sem síðar þéttist og myndaði gróðurbreiður. Er hrafnafífa
(Eriophorum scheuchzeri) aðaljurtin, þar sem botninn er algró-
inn, og jókst útbreiðsla hennar rnjög frá árinu 1964 til 1966,
en á þeim árum voru athuganir þessar gerðar. Nokkuð ber á kló-
fífu (Eriophorum angustifolium), einkurn næst bakkanum, en einn-
ig eru ýmsar aðrar tegundir, svo sem vinglar (Festuca sp.) og lín-
gresi (Agrostis sp.), auk þeirra tegunda sem mynda aðalgróðurinn
utan fífubeltisins. Starir sjást varla. Þessar gróðurbreiður eru þó
óvíða samfelldar, heldur eru á milli þeirra lægðir, litlu eða engu
víðáttuminni, sem svipar til gróðurfarsins þar sem botninn liggur
lægra.
Flatur, mishæðalaus, vatnsósa vatnsbotninn er fremur óvistlegur
vaxtarstaður fyrir flestar jurtir, en þegar fjölærar jurtir ná að festa
þar rætur, hlaða þær brátt undir sig og mynda ávalar mishæðir eða
þúfur, allt eftir því hver tegundin er. Sumpart eru þetta bein
gróðuráhrif, en sumpart stafar þetta af áfoki. 1 vetrarnæðingum
getur orðið verulegt moldrok á vatnsbotninum. Safna þá grónu
blettirnir í sig moldinni og hækka við það, en á rnilli þeirra lækkar
landið. Sérstaklega eru þessi áhrif áberandi þar sem sáð var vallar-
foxgrasi og borið á (sbr. hér að neðan).
Tegundir þær, sem vaxa utan fífusvæðisins og á gróðurlitlum
blettum inn á milli, eru aðallega þessar: mýrasauðlaukur (Tri-
glochin palustris), naflagras (Koenigia islandica), lindasef Juncus
bufonius), mýrasef (J. alpinus) og hnúskakrækill (Sagina nodosa).
Þessar tegundir virðast vera fyrstar til að nema land.
Árið 1964 var þéttleiki gróðursins athugaður. Voru valdir 15
athugunarstaðir og hringir með 2 m radíus afmarkaðir. Fernings-
laga ramma, 25 cm á hvern veg, var kastað fimm sinnum innan