Náttúrufræðingurinn

Ukioqatigiit

Náttúrufræðingurinn - 1975, Qupperneq 70

Náttúrufræðingurinn - 1975, Qupperneq 70
NATTURU FRÆÐINGURINN 194 á staríi tveggja söfnunarsnillinga, þeirra Hálfdáns Björnssonar og Erlings Ólafs- sonar, sem báðir liafa dvalið langdvölum á eynni. Við upphaf rannsóknanna í Surtsey varð strax ljóst, að nauðsyn var á að afla haldgóðrar jtekkingar um smádýralíf nálægra svæða, bæði Heimaeyjar og út- eyja í Vestmannaeyjum, svo og Suðvesturlands, til þess að fá botn í landnám lífvera á Surtsey. Þessi grundvöllur var aðeins að mjög takmörkuðu leyti fyrir liendi þegar Surtsey myndaðist. Var eytt talsverðum tíma í söfnun dýra utan Surtseyjar og fjallar verulegur hluti ritsins um þær athuganir. Er hér að finna geysimikið af nýjum upplýsingum um smádýralíf Vestmannaeyja og Suðvestur- landsins, sem mjög mikill fengur er að. Um helmingur ritsins er skrá yfir tegundir landhryggleysingja, sem fundizt hafa í Vestmannaeyjum (Surtsey meðtalin) og á Suðvesturlandi, frá Vík að Reykjanesi. Bak við þessa skrá liggur mikil söfnunarvinna og feikileg greining- arvinna. Má nokkuð af því marka unt umfang þessa verks, að í ritinu er getið 47 sérfræðinga, sem unnu að greiningu safnaðra dýra, auk höfunda sjálfra. Að- eins örfáum hópum dýra hefur ekki tekizt að sinna að ráði. Við hverja tegund í skránni er svo fundarstaða og fundardaga á athugunarsvæðunum getið, þekktri útbreiðslu annars staðar á íslandi og erlendis stuttlega gerð skil og að lokum er getið búsvæðis tegundar og stundum einnig annarra vistfræðilegra þátta (t. d. fæðuöflunar). í síðari hluta ritsins er svo fjallað almennt um smádýralíf athugunarsvæðanna og landnám þeirra i Surtsey og leiða höfundar þar margt atliyglisvert í ljós. Undirrituðum virðist þó á stundum gæta nokkurrar tilhneigingar til þess að telja tiltækar upplýsingar um smádýralíf landsins traustari en efni standa til. Þótt vel hafi verið unnið, er eflaust langt frá því að öll kurl séu komin til grafar, einkum þegar í hlut eiga smáar lítt áberandi tegundir. Af þessum sökum verða sumar bollaleggingar höfunda nokkuð hæpnar. Söfnunarvinna hefur auk jress verið mjög mismikil á þeim svæðum, sem hér eru rædd, og skortir sums staðar nokkuð á, að upplýsingar um söfnunarátak séu nægar til þess að unnt sé að leggja mat á samanburð, sem gerður er á svæðum. Nokkuð liefur það háð athugunum á framvindu landnáms í Surtsey, hve misjafnt söfnunarátakið hefur verið í eynni frá ári til árs. Hefði verið æskilegt að staðla söfnunarvinnuna, en sennilega hefur það ekki reynzt gcrlegt. Á árinu 1972 liöfðu alls verið greindar um 160 tegundir landhryggleysingja úr Surtsey, ótrúlega liá tala. Er meirililuti þessara tegunda tvívængjur, sem borizt hafa í lofti. En af þessum dýrum hafa sennilega aðeins um 15—17 tegundir aukið þar kyn sitt og aðeins 4 tegundir eða svo geta talizt stöðugir borgarar á eynni. Gengur landnám greinilega seint og er það gróðurleysið sem því veldur fyrst og fremst. Sennilega munu líða aldir þar til lífríki Surtseyjar liefur þróazt svo, að sambærilegt verði lífríki annarra úteyja. Höfundar segja flestar tegundir, sem fundizt hafa í Surtsey, komnar frá meginlandi íslands, en um einstaka fiðrildi má fullyrða, að þau hafi borizt til Surtseyjar erlendis frá. Dýr, sem berast með reköldum í sjó, koma væntanlega fyrst og fremst frá öðrum eyjum Vestmannaeyja.
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74

x

Náttúrufræðingurinn

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.