Náttúrufræðingurinn - 1991, Qupperneq 44

4. mynd. Gulllóa (ofar)
og heiðlóa (neðar), Álfta-
nes, Kjós 5. maí 1979.
Undirvængþökur og væng-
krikafjaðrir gulllóu eru
gráleitar, en hvítar á heið-
lóu. American Golden
Plover (Pluvialis domin-
ica; above) and Eurasian
Plover (P. apricaria) col-
lected at Alftanes, S W Ice-
land 5 May 1979. Ljósm.
photo Arnþór Garðars-
son.
gulleit líkt og heiðlóa en gulllóa grá-
leit eða brúnleit. Hægt er að greina
sundur um 90% fugla á mælingum.
Nákvæmar lýsingar á þessum tegund-
um er að finna hjá Marchant ofl.
(1986: 392).
Gulllóa og glitlóa eru miklir ferða-
langar sem verpa í nyrstu löndum
heims og hafa vetursetu á suðurhveli
jarðar. Þó að bygging þeirra og bún-
ingur sé tiltölulega lík, eru fjaðrafellir
og farhættir verulega frábrugðnir.
Gulllóa skiptir um flugfjaðrir á fyrsta
vori, en glitlóa ekki, svo að hægt er að
greina ársgamlar glitlóur á slitnum
handflugfjöðrum. Þá dvelur töluvert
af ungum glitlóum í vetrarheimkynn-
um sumarlangt, en fátítt er að gulllóur
geri það.
Glitlóa verpur nyrst í A-Síbiríu og
V-Alaska og hefur vetursetu í A-Afr-
íku, sunnanverðri Asíu, á mörgum
Kyrrahafseyjum og í Astralíu. Hún
hefur flækst víða um heim, en er mun
sjaldgæfari flækingur en gulllóa í V-
Evrópu og hefur ekki sést hér á landi.
Á Bretlandseyjum höfðu aðeins verið
greindar 12 glitlóur, en 139 gulllóur
fram til 1989 (Rogers o.fl. 1990).
Gulllóa verpur nyrst í Alaska og
Kanada (þó ekki á allra nyrstu eyjun-
um), m.a. á Baffinseyju. Vetrarstöðv-
ar hennar eru um miðbik S-Ameríku,
nær eingöngu inn til landsins. Gullló-
um fækkaði mikið á 19. öld vegna
veiða. Um 200 veiðimenn skutu t.d.
tæplega 50 þúsund fugla á einum degi
í grennd við New Orleans á seinni
38