Samvinnan


Samvinnan - 01.12.1952, Blaðsíða 6

Samvinnan - 01.12.1952, Blaðsíða 6
Snillingurinn Michelangelo Hann hjó myndir, málaði veggi og reisti hallir og kirkjur af fádæma snilld Gjörvallri Flórenz-borg var hulin ráðgáta, hvað var að gerast bak við timburvegginn háa. Mánuðum og nú árum saman höfðu vegfarendur heyrt þungan hávaðann, þegar hamarinn skall af afli á meitlinum. En eins og allir vissu, þá hafði þessi margumtal- aða marmarahella verið eyðilögð, þegar myndhöggvarinn, sem lét gera helluna, háa og óheyrilega mjóslegna, hjó stórt og þríhyrnt gat niður við fótstallinn. Margur listamaðurinn liafði síðan litið helluna girndarauga, en þó stóð hún ósnert áratugi, eins og ósigraður risi. £n þá var það einn mánudags- morgun (13. september 1501), að hinn ungi Michelangelo Buonarroti gekk fram með meitil í hönd til að fást við risann. Hann stritaði stanzlaust í 4 ár. Þegar dómararnir sáu, hverju hann hafði fengið áorkað, gáfu þeir hon- um 400 gulldúkata í heiðurslaun og buðu honum að velja styttunni stað. An þess að hika valdi Michelangelo stað þar, sem mest bar á í Flórenz, fyrir framan þungbúna höllina við „Torg aðalsins". Fjörutíu rnenn strituðu í fjóra daga við að flytja styttuna á sinn stað. Og Eftir Donald Curos Peattie þann dag í dag stendur Davíð, risa- baninn, og horfist í augu við óvin sinn, Golíat. Sérhverjum galla liell- unnar hafði verið breytt í listaverk. Steinninn, alltof langur og eftir því mjór, var orðinn að stæltum líkama hnarreists íþróttamanns. Gatið við fótstallinn myndaði bilið milli sterkra fótleggjanna. Vöðvar, sinar og sérhver æð í þöndum líkamanum eru rnótuð af frábærri nákvæmni, rétt eins og funheitt blóð ungs bardagamanns streymi þar um. Eins og öll listaverk Michelangelos, er Davíð aðeins mynd, höggvin í stein. Hann er lifandi sann- leiki. Enn þá gengur margur Golíat laus í heiminum og Davíðarnir ganga enn til móts við þá með hnyklaðar brúnir og óttalaus augu. Michelagniolo di Ludovico Buan- arroti Simoni fæddist 1475 í Capnese við upptök Tíberfljóts í Mið-Ítalíu. Brjóstmylkningnum var komið í fóst- ur hjá konu steinhöggvara og síðar sagði Michelano;elo oft í gamni. að o o O úr mjólk fósturmóður sinnar hefði hann fengið gáfuna og löngunina til að hamra grjót. Móðir hans dó, þegar hann var að- eins 6 ára, og hann var orðinn sex- tugur, þegar hann komst næst í kynni við ástúð og umhyggju elskandi konu. Hann ólst upp í grófu umhverfi karl- mannanna, meðal eigingjarnra, smá- borgaralegra bræðra, sem betluðu af honum allt hans líf. Faðir hans var heimtufrekur karl, síkvartandi. Drengnum gekk illa í skóla. Hann teiknaði öllum stundum, og var bar- inn, en er það bar engan sýnilegan árangur, var hann barinn aftur og meira. Þróttinn til að standast fleng- ingarnar tókst að berja úr veikbyggð- um líkama hans, en listamaðurinn stóð óbrotinn eftir. Buonarroti vildi fyrir hvern mun hafa eitthvert gagn af þessum þrjózka strák sínum, og þrettán ára gamall var hann settur í vinnustofu hinna frægu Ghirlandaio-bræðra í Flórenz. Þar fékk hann sína fyrstu og síðustu tilsögn í meðferð lita. Einn góðan veð- urdag, þegar hópur lærlinga var að dást að kvenmannsmynd eftir Domi- nio Ghirlandaio, tók Michelangelo upp gildan blýant og lagaði mynd- ina. Og ekki nóg með það. Dontino sá, að framhleypni stráklivolpurinn hafði á réttu að standa. Michelangelo var vísað á dyr ( en með beztu fáan- legum meðmælum). Eftir nokkuð flakk lenti hann í listaverksmiðju Bertolds, myndhöggvarans, sem fram- leiddi höggmyndir í hálfklassiskum stíl fyrir Lorenzo de Medici, auðug- asta bankamann Evrópu og ókrýndan einræðisherra Flórenz-borgar. Hann hafði viðurnefnið „Hinn óviðjafnan- legi“, vegna taumlausrar eyðslu og íburðarmikils listasmekks. Michelangelo var notaður til að höggva útlínur í marmarahellur í Medici-görðunum. Dag frá degi þrekn- Þetta meistaraverk er hluti aj lofti Sistinsku kap llunnar og er eitt frtcgasla málvcrk Michelangelos. Það sýnir sköpun mannsins, til hagri skaparann, en til vinsttri Ailani. 6

x

Samvinnan

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Samvinnan
https://timarit.is/publication/340

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.