Samvinnan - 01.05.1953, Qupperneq 9

tiltölulega miklum blóma. Ein ástæð-
an til þessa eru samvinnufélögin, sem
stofnuð hafa verið á ýmsum sviðum
franrleiðslu og neyzlu. Ber þá einkum
að nefna kaffi- og ávaxtarækt.
Þessi félög, sem endur fyrir löngu
voru grundvölluð af trúboðum, hafa
látið mikið gott af sér leiða. Það voru
þýzkir trúboðar, sem leituðust við að
finna safnaðarlífinu stoð í raunhæfum
efnahagslegum framkvæmdum, og
því stofnuðu þeir til samvinnufélaga
meðal innfæddra. Af þessari hug-
mynd þróuðust nútíma samvinnu-
samtök Afríkumanna, og fullyrða má,
að þau starfi með mestum blóma með-
al Chagga-þjóðflokksins. Þjóðflokk-
urinn byggir gróðursælt og frjósamt
hérað, og honum hefur hlotnazt
stjórnmálalegt og þjóðfélagslegt sjálf-
stæði, sem gert hefur honum kleift
að nýta úrræði samvinnustefnunnar.
Hinir innfæddu gera sér fyllilega
ljóst, hvílíka blessun kaffiræktin, sem
framkvæmd er á samvinnugrundvelli,
hefur í för með sér, ekki aðeins fvrir
nútíðina, heldur miklu fremur fyrir
framtíðina. Arabiska kaffitréð gefur
ekki af sér mikla uppskeru, og sama
er að segja urn kaffitré það, sem kennt
er við Tankanyika (200 kg. hreint
kaffi af 400 fermetrum). Að því leyti
til er kaffitréð frábrugðið ýmsum öðr-
um trjátegundum, að það þrífst bezt
í forsælu, og því er það jafnan gróður-
sett með banönunr, sem í Afríku gegna
sama hlutverki og kartöflur hjá okk-
ur. En bananatréð gegnir einnig öðru
mikilvægu hlutverki; það eykur frjó-
semi jarðvegsins. Þegar stór og safa-
rík blöð þess rotna, láta þau gróður-
moldinni í té hina ákjósanlegustu
næringu, og reynsla síðustu tíma hef-
ur leitt í ljós, að það eykur kaffiupp-
skeruna verulega að rækta saman
banana og kaffitré.
I fyrstu varð vart nokkurra byrj-
unarörðugleika, sem áttu rætur sínar
að rekja til lélegrar gróðursetningar,
óheppilegra verkfæra og rangra vinnu-
bragða, en fyrir ötult og vakandi starf
kaffinefndarinnar svokölluðu, sem
umsjón hefur með kaffiræktinni, hafa
þeir nú verið yfirstignir.
Mikið fé hefur verið lagt í að koma
á stofn kaffiskóla, þar sem ungir Af-
ríkumenn geta búið sig undir að starfa
sem eftirlitsmenn og kennarar í
heimahéruðum sínum. Stofnaður hef-
ur verið námssjóður, sem kostar
framhaldsnám efnilegra nemenda í
Englandi.
Til þess að efla samvinnuandann
hefur ekki aðeins verið hafin útgáfa
blaðs, heldur er nú einnig verið að
reisa samvinnumiðstöð í Moski. A-
ætlað er, að byggingin, sem nú er í
smíðum, muni kosta uppkomin um
100.00Ó dali. Hún er nú þegar stolt
þessa litla bæjar, enda verður hún
þrjár hæðir; þar verður samkonrusal-
ur, sem rúmar 600 manns, tuttugu
svefnherbergi með rennandi heitu og
köldu vatni, veitingasalur og aðstaða
til veitinga undir berum himni auk
fjölmargra fundaherbergja.
Sólin hellir nú lóðréttum geislum
sínum yfir markaðstorgið í Kibongoti.
Þjökuð af hitanum leitum við inn í
forsæluna undir svölum steinhússins.
Það er sem markaðslífið sé lamað, og
jafnvel hinir þeldökku leita skjóls í
forsælunni. Nú er réttur settur. And-
spænis okkur hefur hópur manna
safnazt saman umhverfis hina ákærðu
og dómarann, sem er raunar enginn
annar en höfðinginn sjálfur. Hann sit-
ur við tréborð, sem allt er af sér geng-
ið, íklæddur enskum búningi, og skip-
ar málum meðal þegna sinna. Að vísu
getum við ekki fylgzt með samtalinu
frá orði til orðs, en augnagotur og
handasveiflur tala sínu máli, og með
öllu slíku fylgjumst við mæta vel.
Afrtktutálkd d kaffiekru.
Jafnvel ungi, vinnuklæddi Afríku-
maðurinn, sem sezt hefur við hlið
okkar, getur ekki varizt hlátri. A
brjóstinu ber hann merki: það er
kaffitré með rauðum berjum, en um-
hverfis standa stafirnir K.N.C.U. Er
við spyrjum hann, hvað merkið tákni,
svarar hann hreykinn á ágætri ensku,
að þetta sé merki kaffiskólans, og að
stafirnir tákni: „Kilimanjaro Native
Cooperative Union“. Við komumst
einnig að raun um, að skólinn borgar
fjölskyldu hvers nemanda ákveðna
fjárhæð til uppbótar fyrir vinnutapið,
(Frh. á bn. 21).
9