Samvinnan - 01.01.1956, Blaðsíða 16

232 NORÐRABÆKUR
A 30 ÁRUM
Stórviði, fyrsta bók Norðra.
Á síðastliðnu hausti átti Bókaút-
gáfan Norðri 30 ára afmæli og minnt-
ist forlagið þess á þann hátt einan að
helga eina af bókum sínum, „Gaml-
ar myndir“, afmælinu. Þó er Norðri
eitt af stærstu útgáfufyrirtækjum
landsins og hefur gefið út 232 bæk-
ur. Samvinnan hefur því snúið sér til
Alberts J. Finnbogasonar, sem lengst
hefur verið framkvæmdastjóri Norðra,
og spurt hann um feril þessa rnerki-
lega fyrirtækis. Albert fórust meðal
annars svo orð:
„Árið 1925 kom út á Akureyri bók-
in Stórviði eftir norska skáldið Sven
Moren í þýðingu Helga Valtýssonar.
Síðan eru liðin 30 ár. Þetta var fyrsta
bókin, sem Bókaútgáfan Norðri gaf
út. Norðri á því þrjátíu ára starfs-
afmæli á þessu ári.
Stórviði er bók um æskulýðinn og
upphaflega rituð handa honum, enda
hefur norsk æska mikið dálæti á þeirri
sögu. Sagan vegsamar óðalsást og
heimahaga, þá tegund ættjarðarást-
ar, sem vér Islendingar þekkjum of
lítið til. Er það sennilega ein háska-
legasta veilan í þjóðlífi voru og mun
valda því mikla losi, sem lengi hefur
verið alvarlegt þjóðarmein. I Noregi
er þessi ramma taug, er tengir synina
við feðraóðul sín, enn svo sterk, að
hjá mörgum þeirra er hún snar þátt-
ur í lífi og ættjarðarást. Ungir hug-
sjónamenn og ungmennafélagar á Ak-
ureyri töldu, að þannig þyrfti einnig
að verða hjá oss og að æskulýður Is-
lands þyrfti að eiga þess kost að kynn-
ast þeim grunntón, er sagan boðar.
Þar með var mörkuð stefna Bókaút-
gáfunnar Norðra.
Síðan hefur það verið aðalviðfangs-
efni Norðra að draga fram á sjónar-
sviðið fornar erfðavenjur, þjóðlegar
minjar, dyggðir og mannkosti og leit-
ast við að láta fara saman skemmtun,
fræðslu og ræktun þess manndóms og
drengskapar, sem komið hefur fram
í lífsbaráttu þjóðarinnar við erfiðar
aðstæður, svo að þessar dyggðir
mættu verða alþýðu manna seglfesta
í bafróti örra breytinga og margvís-
legra og miður hollra erlendra á-
hrifa.“
Norðri hefur dyggilega fylgt þeirri
stefnu, sem Albert lýsir svo, þar eð
veigamestu bækur forlagsins, 75 að
tölu, hafa verið um þjóðleg efni, og
nægir að nefna þar rit eins og Sögu-
þætti landpóstanna, Faxa, Hrakninga
^g heiðavegi, Göngur og réttir. Enda
þótt ýmsir sjálfkjörnir forustumenn
þlóðarinnar á bókmenntasviðinu hafi
synt þá þröngsýni að gagnrýna alúð
Norðra við þetta höfuðverkefni sitt,
hafa móttökur almennings á slíkum
bókum sem þessum þó sýnt, að bæk-
urnar voru velkomnar og með útgáfu
þeirra var unnið merkilegt starf í
þágu íslenzkrar alþýðumenningar.
En Norðri hefur gefið út fjölmargt
annað: 35 skáldsögur eftír innlenda
höfunda, 42 eftir erlenda, 9 Ijóðabæk-
ur eftir innlend skáld, 24 fræðibækur
eftir innlenda og erlenda höfunda.
Kennir þar margra grasa, ferðabóka,
tónverkabóka, kennslubóka, sam-
(Framh. i\ bls. 21)
Albert J. Finnbogason, forstöðumaður Norðra.
12