Samvinnan - 01.06.1956, Side 4

Ferðalög Islendinga
erlendis
Eftir Ásbjörn Magnússon,
forstjóra
Við lok seinni heimsstyrjaldarinnar
1945 hófst nýtt tímabil í sögu mann-
flutninga og ferðamála yfirleitt. Eftir
innilokun og ferðahöft ófriðaráranna
brauzt ferðaþráin út í hvers manns
brjósti, allir vildu kynnast af eigin
sjón og raun landshögum og þjóðfé-
lagsháttum jafnt nágranna sem fjar-
lægari þjóða. Ollum var ljóst hvílík
ógæfa styrjöldin hafði verið mann-
kyninu í heild og nú voru allar hend-
ur á lofti til að taka til við upp-
byggingu þeirra landa, sem verst fóru
út úr átökunum. Lögð var áherzla
á að kynna þjóðirnar hver annari,
því slík kynni eru ein traustasta
stoðin undir friði og menningu.
En nú var við marga örðugleika
að etja, stór landsvæði voru í rúst-
BaÖstrandir haja mikiÖ aðdráttarafl fyrir ferða-
menn, og nú orðið er dvöl á slikum stöðum á
fœri almennings jafnt sem auðkýfinga. Á mynd-
inni sést Miðjarðarhafsströnd Fraklands (Cote
d’azur).
um, þéttbýlustu borgir meginlands-
ins svo til þurkaðar út. Samgöngu-
kerfi, vegir, járnbrautir og flugvellir
Evrópu stórskemmt og skortur á
sjálfum flutningatækjunum svo sem
járnbrautarvögnum, bifreiðum, skip-
um og flugvélum. Ennfremur voru
langflest gistihús stærri borganna
ónothæf vegna skemmda og áníðslu
án nokkurs viðhalds um árabil.
Mestur hluti þjálfaðs starfsfólks
dauður eða við önnur störf. Þrátt
fyrir þessa dökku mynd, sem blasti
við forystumönnum á svjði ferða-
mála, ruddust þeir ótrauðir fram á
völlinn og tóku til við endurskipu-
lagningu og uppbyggingu. Við hlið
þeirra kom fram nýr flokkur manna,
sem ekki hafði kveðið neitt verulega
að fyrir styrjöldina, en það voru
brautryðjendur flugsamgangnanna.
Nú skyldi ekki látið sitja við það
eitt að endurbyggja gistihús og
samgöngur, sem fyrir höfðu verið,
heldur auka og margfalda allt langt
fram yfir það sem verið hafði á
blómatímunum milli styrjaldanna.
Ferðalög áttu ekki að vera fyrir efn-
aðri borgara og yfirstéttir eingöngu,
öðru nær. Nú skyldi hinn almenni
borgari, launþeginn, ferðast og með
því átti hann ekki aðeins að veita
sér ánægju og hvíld. Aukin kynni
áttu að auka vináttu og samhug
þjóðanna og jafnframt sem afleiðing
af því áttu efnahagssamskipti þjóð-
anna að vaxa svo að uppbygging
annarra atvinnuvega yrði sem hröð-
ust. Þannig hugsuðu þessir menn, er
þeir stóðu fyrir framan sundurtætt
gistihús og eyðilögð samgöngutæki,
með tvær hendur tómar.
En eins og ávallt fyrr kom hjálpin
þegar neyðin var stærst, einlægir
hugsjónamenn í Bandaríkjum Ame-
ríku buðu fram fé og tæknilega að-
stoð til þess að koma málunum í
höfn. Marshall Iagði fram 675 millj-
ónir dollara á árunum 1949—1952,
eingöngu til endurriesnar eldri og
byggingar nýrra gistihúsa, vega,
járnbrauta og flugvéla. Bróðurpart-
urinn af þessu fé fór til Frakklands,
Þýzkalands, Ítalíu, Bretlands og
Austurríkis, en mörg önnur ríki
fengu ríflegan styrk. Bæði Danir og
Norðmenn byggðu gisti- og veitinga-
hús fyrir Marshallfé. Við þetta jókst
gistirúm Vesturevrópulandanna um
500.000 á fáum árum. Enn voru
örðugleikar þar sem var gjaldeyris-
skortur hjá flestum Evrópuþjóð-
anna, svo að ekki var hægt að veita
nema lítið eitt til ferðalaga. Einnig
hér komu Bandaríkjamenn til sögunn-
ar og lögðu fram stóra fúlgu dollara
4