Samvinnan - 01.06.1956, Blaðsíða 25

„Vertu sæll, herra
gentlemaður"
(Framh. af bls. 12)
„Ég vil meira kaffi,“ svaraði rón-
inn.
Það var búið úr könnunni, ég kall-
aði í frökenina og bað um ábót. Við
fengum svart, heitt kaffi í bollana.
Við drukkum þegjandi, hlustuðum á
regnið. Eftir nokkra stund byrjaði
hann aftur að tala.
„Eg held, að það sé sagt um flesta
ólánsmenn, sem drekka, eða eru eitt-
hvað öðruvísi en aðrir,“ sagði hann.
„Hann varð svona út af einhverjum
kvenmanni.“ „Það getur meira en
satt verið, að margur fari í hundana
út af kvenmanni, en ekki einhverjum,
heldur aðeins einhverri einni vissri
stúlku.
Ég fluttist hingað suður, var tvo
vetur í skóla. Ég átti mitt eigið mark,
sem ég vildi stefna ákveðið að. Það
var eitt kvöld, að ég var einn uppi á
Skólavörðuholti og horfði á stjörnur
himinsins, þá tók ég sérstaklega eftir
einni lítilli, skærri í austri, og þá hét
ég því í áheyrn Leifs „heppna“.
A meðan þessi stjarna logar og ég
lifi, skal ég sífellt stefna upp á við í
mannfélaginu í áttina til hennar. Á
meðan ég sé hana loga, er ég á réttri
leið; þegar hún sést ekki, hef ég farið
út af sporinu og þá skal ég ekki hætta
fyrr en hún skín aftur. Þessi stjarna
var mitt Ieiðarljós, hún var minn
tindur.
Ég lifði góðu lífi, var í skólanum
á daginn, fór oft út á kvöldin, oftast
nær í bíó eða aðeins í kaffihús, Gilda-
skálann eða Höllina, átti góða vini,
sem voru mínir skólabræður og bræð-
ur í andanum, við leyfðum engum á-
hyggjum að setjast að í hug okkar,
sungum úti á götu, stríddum ráfandi
sálum á rúntinum, og fólk leit á okk-
ur sem einhverja strákhálfvita, en við
létum sem við vissum ekki af því,
okkar lífsregla var: Skammastu þín
ekki fyrir neitt, sem þú gerir, viður-
kenndu það að minnsta kosti ekki fyr-
ir neinum, hafðu þor til að standa
frammi fyrir öllum heiminum og
segja: Þetta hef ég gert.
Svo, ég held það hafi verið fyrir
einhverja tilviljun, kynntist ég ungri
stúlku, sem mér fannst fullkomleg í
alla staði; hún var svarthærð, grönn,
með rjóðar varir, vel klædd, hafði
yndislega rödd og augun, þau voru
ekki aðeins grænbrún, þau voru líka
grá. Hún var skynsöm, skemmtileg,
og í hlátri hennar var fegursti hljóm-
ur allra hljóma. En því miður þá vissu
fleiri en ég að þessi stúlka var til, og
þá fékk ég að kynnast því, að ekkert
er til jafn ólánlegt eins og þegar
manni er vel við meðbiðil sinn.“
Hann, róninn, þagnaði hér aftur í
frásögn sinni. Við litum báðir á fólk-
ið, sem sat í sölum Brytans, sumir
drukku kaffi, aðrir bjór, pilsner eða
kóka kóla, enginn þóttist vita af okk-
ur, enginn leit svo lágt, að hann sæi
þetta olnbogabarn mannkvnsins.
Við fengum okkur kaffi í bollana,
höfðum mola með, vöfflurnar voru
búnar. Ég beið þess, að hann, róninn,
héldi áfram tölu sinni, og hann hélt
áfram.
„Trúir þú á Guð?“ sagði hann. „Ég
trúi á Guð. Þess vegna var á þessnm
árum, að þegar mér fannst lífið erfitt,
þá bað ég til Guðs, sérstaklega á
kvöldin áður en ég fór að sofa; ég bað
hann að leiða mig við hönd sína í
gegnum lífið, ég bað hann hjálpa mér
til þess að gera rétt, aðeins það, sem
rétt væri, ég bað hann að blessa for-
eldra mína, systkini mín, og ég end-
aði allar mínar bænir á því að biðja
Guð að blessa og gleðja hana, stúlk-
una, sem ég elskaði. Mér fannst allt-
af, að þegar birti og létti yfir fram-
tíðinni, er ég þannig hafði beðið Guð
um hjálp og styrk.
Ég bað Guð að blessa stúlkuna,
sem ég elskaði, það var þessi svart-
hærða með þrílitu augun.
Þannig leið þessi vetur, að við buð-
um henni stundum út á kvöldin, ég
og meðbiðillinn, til skiptis. Stundum
fannst mér, að ég mætti hafa ein-
hverja von, stundum fannst mér allt
vonlaust, ég leit þá í austur til stjörn-
unnar skæru, hún logaði enn og mér
fannst hún örva mig, ég hresstist og
hélt áfram.
Um vorið fór ég burt úr bænum;
ég hugsaði um hana allt sumarið, en
ekkert breyttist. Um haustið var allt
eins og áður. Hún fór með mér
tvisvar eða þrisvar í bíó, ég þóttist
finna, að henni væri eiginlega alveg
sama um mig. Einu sinni sagði ég þó
við hana: Einhvemtíma ætla ég að
biðja þig að verða konan mín, hvað
heldurðu að þú segir þá?
Þetta einhverntíma kom aldrei, það
hefur ef til vill verið mér að kenna. En
þótt hjartað í mér brynni af elsku og
þrá, þá fannst mér samt ég aldrei
hafa ástæðu til þess að fara lengra.
Það undarlegasta við ástina er,
hvað maður er óframfærinn, einmitt
við þá stúlku, sem maður elskar. Mér
fannst alltaf ég vera leiðinlegur, þeg-
ar hún var einhversstaðar nærri. Ég
heyrði hana hlæja að því, sem aðrir
voru að segja, ég sá hana lofa öðrum
að kyssa sig á kinnina, ég heyrði hana
segja öðmm, að þeir væru alveg dá-
samlegir, en ég, hún virtist ekki vita,
að ég væri til.
Veit hún ekki hvað ég elska hana?
sagði ég þá oft við sjálfan mig. Jú,
hún hlýtur að vita það, ég er bara
svona Ijótur og leiðinlegur og henni
er alveg sama um mig, nema sérhver
kvenmaður sé hreykinn af því að vera
elskuð af sem flestum.
Hún hætti að vilja fara út með
mér. Verðurðu ekki voðalega vond-
ur, sagði hún. Nei, nei, svaraði ég og
lét ekkert á mér heyra né sjá, það er
allt í lagi, góða skemmtun, vinan. En
ég er viss um, að engan dreng hefur
langað eins mikið til að gráta ofan í
koddann eins og mig þá á kvöldin.
Eg sagði henni einhverntíma: Mín
lífsregla er að koma alltaf fram sem
„gentle“maður. Ég, þessi skrifstofu-
blók, þóttist ætla að verða góður
maður, eiga heimili, yndislega konu,
er spilaði fyrir mig á gítar á kvöld-
in, þegar ég væri kominn heim úr
vinnunni og búinn að kveikja í píp-
unni minni. Ég þráði að vera öðrum
til góðs og gera aðra hamingjusama.
Ef til vill hefur það verið vegna
þessarar „gentle“mennskulöngunar,
sem ég óskaði þeim til hamingju, þeg-
ar þau opinberuðu.
Það kvöld fór ég einn í bæinn, það
var stjörnubjartur þorrahiminn, ég
var innilega hryggur. Þá sá ég enn
stjörnuna skæru í austri, mér famist
hún hrópa til mín: Stefán, Stefán,
vertu hughraustur, en þú skalt ekki
byggja þína eigin hamingju á óham-
ingju annarra. Það hef ég heldur ekki
gart, svaraði ég, og því er komið eins
25