Samvinnan - 01.10.1957, Page 9

Fyrsta skáldsaga Hagalíns í 12 ár
SÓL Á NÁTTMÁLUM
Fyrir sunnan og neðan aðaltúnið í
Hjallatúni er sporöskjulagaður völlur,
sem fyrir hálfum mannsaldri var stak-
steinótt kvíaból, en nú er orðinn að
sléttu og fallegu túni. Hann er umkringd-
ur hrauni, nema hvað tvö mjó hlið eru
.á hinni ryðrauðu, sagtenntu hraungirð-
ingu. Þetta er tún í góðri rækt, en um of
harðlent. Það er í skjóli, svo að það kel-
ur ekki, en grær mjög seint, nema tíð sé
ærið votviðrasöm. Þetta surnar hafði
veður löngum verið þurrt og kalt, og
þess vegna hafði Kvíabólið sprottið ó-
vænjuseint.
Þama voru þau að leggja hev í flekk,
daginn eftir að verkfræðingurinn kom
að Hjallatúni, Konkordía Sýrusdóttir
og Bjarni póstur. Þau gengu álút. kné-
sigin og herðalotin, Bjarni á undan. og
fóru hægt. En þau slógu samt ekki slöku
við, Iötruðu þetta jafnt og þétt og töl-
uðu ekkert saman, en annað veifið á-
v’arpaði Konkordía rifgarðana:
„Þú ert ekki fríður, geyið mitt.“
Eða:
..Hvað ert þú að setja upp kryppu,
smánarskarnið? Huh, ég læt það svo sem
aldeilis vera.“
Allt í einu hætti hún að rifja, vék hríf-
unni við, hélt henni út frá sér og sneri
að sér tindunum. Hún sperrti upp aug-
nn, rvkkti sér til í herðum, hallaði á og
sagði í mjúkum meðaumkunartón-
„Vesalings hrífan mín, — mikið er að
sjá, hvernig þú getur verið orðin til
munnsins, hver einasta tönn í þínunv
tranti skökk og skæld, rétt eins og geifl-
urnar í henni húsmóður þinni.“ Hún
klappaði á hrífuhausinn með magurri
og hnúaberri hendi, sem minnti á visn-
aðar birkikræklur, hristi síðan höfuðið
og hélt áfram í raunatón: „Svona skekkj-
ast þeir og skælast, sem grjótinu mæta
og harðhnúskunum í þessari veröld.“
Hún sneri hrífunni við og gerði sig lík-
lega til að lötra á eftir Bjarna. En skvndi-
lega veðraði hún í vindáttina — eins og
kind eða hestur —- og sagði síðan:
„Stanzaðu, Bjarni minn, — þefaðu.
Mikill er sá blessaður Edensilmur. Sá,
sem segir, að þetta sé gróðurlaust, þetta
hraun, hann ætti að reyna að soga að sér
þessa himnaríkisangan.“
Bjarni, sem var kominn góðan spöl á
undan henni, nam staðar og leit um öxl:
„Æ, vertu nú ekki að þessum ei þó
spekúleringum út í náttúruna og veröld-
ma. Við skulum heldur halda okkur að
því að rifja.“
En gamla konan gaf orðum hans eng-
an gaum. Hún vatt sér til og setti höna'
fyrir augu:
„Það held ég annars bara. að blessuð
sólin ætli að blinda mig með sínum
geislaprjónum. Það er hvort tveggja að
mikið hefur maður syndgað um dagana,
enda er maður ekki orðinn til að horfast
í augu við himnadrottninguna.“
Bjarni póstur ók sér velsældarlega:
„Osköp er ég feginn, að veðrið skvldi
snúast svona. Húsbóndanum þótti það
svo leitt, að við skyldum ekki hafa
manndóm í okkur til að ná þessu inn í
gærkvöldi. En í dag liggur vel á honum.
Þetta er svoddan hugmaður. Annars sýn-
ist hann vera að hugsa eitthvað stórt,
fellur alltaf í þanka annað veifið . . . En
þarna kemur þá einhver, Día mín.“
I vesturhliði hraungirðingarinnar
stóðu karl og kona. Maðurinn var lágur
vexti, mjóleitur og magur í andliti, með
rautt yfirskegg og dökka brodda á höku
>g vöngum. Hann var í brúnum fötum
og blárri peysu, með gráan barðaskæld-
an hatt á höfði og í rauðum skóm úr
pykku gúmi. Jakkinn var ekki hnepptui,
og maðurinn hafði hendurnar í buxna
vösunum. Konan stóð á bak við hann oý
’ítið eitt til hliðar. Hún var liærri ev
hann, hálslöng og herðamikil og breij
yfir brjóstið, andlitið langt og beinabert
augun stór, nefið stutt og breitt, munn-
urinn víður og varaþunnur og hakan
breið og löng. Konan var berhöfðuð, hár-
ið þunnt, skolleitt, skipt í miðju og
þannig greitt, að berir hálfmánar sáust
aftan við stór og dálítið útstæð eyrun.
Hún var í grænum, upplituðum ryk-
frakka, en berleggjuð ■' svörtum karl-
mannsstígvélum með hvítum botnum.
Maðurinn velti vöngum og strauk yfir-
skeggið með vinstri hendinni, en stakk
henni síðan í vasann aftur
„Góðan daginn, gott fólk,“ sagði hann
veikum, en háum rómi.
Þau tóku undir, Bjarni og Konkordía,
og hún laut að eyranu á honum og sagði
lágt:
„Þekkirðu þessar manneskjur — eða
eru þær kannski að sunnan, rápfólk
kannski?“
Hann leit snöggt til hennar, gretti sig
og hvíslaði:
„Ahæ, dæmalaus ertu! Þekkirðu nú
ekki hann Jósúa í Hraunhöfn og fylgj-
una hans?“
Maðurinn trítlaði til þeirra, og eftir
andartaks hik stikaði konan á eftir hon-
um, nam staðar fyrir aftan hann —
þannig, að háls og höfuð bar yfir vinstri
öxlina á honum, þar sem hann stóð
frarnmi fyrir þeim Bjarna og Konkordíu.
Hann stóð ofurlítið gleiður. vatt höfðinu
út á hægri öxlina, snýtti sér með fingr-
nnum og tók blikkdós upp úr vasa sín-
um.
„Þið amlið,“ sagði hann. „Er Ásbrand
ur kannski farinn suður?“
Það var Konkordía sem varð fyrir
svörum. Hún skók höfuð og herðar,
glennti upp augun og sagði hávær:
Meðal hinna jjölmörgu bóka, sem flœða yfir íslenzka lesendur á þessum
jólum, verður bók, sem mörgum mun leika forvitni á að lesa. Það er ný
skáldsaga eftir Guðmund Gislason Hagalín og nefnist „Sól á náttmálum".
Útgefandi er Bókaútgáfan Norðri.
Hagalin hefur ekki sent frá sér skáldsögu í 12 ár. Síðasta skáldsaga
hans, „Konungurinn á Kálfskinni“, kom út árið 19ýS, en síðan hefur hann
gefið út fjölda bóka, meðal þeirra hina bráðskemmtilegu œvisögu sína í
fimm bindum.
Samvinnan birtir hér stuttan kafla úr hinni nýju skáldsögu, og er það
fyrst.i hluti annars kafla.
V.-----------------------------------------------------------------------------
SAMVINNflN 9