Samvinnan - 01.10.1957, Page 15

en ein fjölskylda eru í húsinu, að
standa í samningum um notkun þess
og síðan hlaupa alla leið niður í kjall-
ara til þvottastarfa.
Algengt er það hér á landi, að í
þvottahúsum fjölbýlishúsa standi
röð af þvottavélum, hver fjöl-
skylda eigi sína vél. Ef sameigin-
leg þvottahús eru notuð, þá er
þetta viðurstyggilegt bruðl, sem
hefur kostað þjóðina stórfé í er-
lendum gjaldeyri. En nú er það
staðreynd, að ótrúlega margar
fjölskyldur eiga sínar þvottavél-
ar. Hví ekki stíga næsta skrefið til
þægilegra íbúða og hafa þvotta-
vélina í íbúðinni sjálfrip Þetta er
gert í stórum stíl erlendis, þar sem
efni eru til. Er þá venja að hafa
lítið en hentugt þvottaherbergi
við eldhúsið, þar sem húsmóðirin
getur án óþæginda sett slatta af
þvotti í vélina daglega eða annan
livorn dag, en þvotturinn verður
aldrei að erfiðisvinnu, eins og hann
er, þegar þvegið er einu sinni í
viku og þá margir balar.
Þvottavélar nútímans gera þetta
kleift og svona verður þetta. Eins og
útikamrarnir gömlu eru horfnir en
vatnssalemi komin inn í húsin, munu
þvottahúsin fyrr eða síðar hverfa, en
í stað þeirra koma þvottaherbergi
eða þvottakrókar hjá eldhúsum. Hinn
sænski húsameistari hefur á teikn-
ingu sinni sett baðkerið í þvottaher-
bergið og er það til mikilla þæginda,
ekki sízt til að þurrka yfir því eða
skola í því.
STÁSSSTOFUR OG BÖRN.
Mikill hluti þeirra íbúða, sem ís-
lendingar hafa byggt á síðustu árum,
sérstaklega fyrst eftir stríðið, bám
vott um mjög einkennilega og óskyn-
samlega notkun á húsrýminu. Mest
var það áberandi — og gagnrýnt —
hve miklu rúmi var oft eytt í innri
forstofur, hin svokölluðu „hol“. Nú
mun vera orðið blessunarlega minna
um þetta en áður.
Annað er það, sem borið hefur
mikið á í íslenzkum íbúðum, en það
er heilagleiki stássstofunnar og borð-
stofunnar. Algengt er að koma í í-
búðir, sem hafa tvær eða jafnvel
þrjár rúmgóðar stofur, sem standa
auðar allan sólarhringinn nema ör-
fáar klukkustundir í viku, þegar
gesti ber að garði eða foreldrar sitja
þar stundarkom að kvöldlagi. Svo er
bömunum, sem allir trúa að þeir vilji
allt fyrir gera, ætlað að sofa í kojum
hverri upp af annarri í litlum barna-
herbergjum. Hér er um óskynsam-
lega notkun á húsrými að ræða.
A sænsku teikningunni er aðeins
ein myndarleg stofa, sem er aðallega
miðuð við skemmti- og hvíldarþarfir
fjölskyldunnar sjálfrar, en auk þess
fullnægjandi fyrir allar meðalfjöl-
skyldur til móttöku gesta. Stofan er
miðuð við nútíma þarfir og þannig
hagað húsgögnum, að þægilegt er að
horfa á sjónvarpið eða hlusta á út-
varpið. Síðan er borð, sem kallað er
vinnu- og matborð. Það er þægilegt
til ýmiskonar vinnu, en má stækka
það til að bera veitingar fyrir gesti.
Sjálf borðar fjölskyldan jafnan í eld-
húsinu, svo að óþarfi þykir að hafa
sérstaka stofu til þess eins að taka á
móti gestum. Tíðkast það mjög í
beztu nútíma íbúðum og þykir alls
staðar fullnægjandi, að gamla borð-
stoían sé nú aðeins horn af stofunni,
svo að hún hagnýtist sem bezt.
Barnaherbergið er hins vegar á-
berandi á hinni sænsku teikningu.
Það er jafn stórt — fyrir tvö böm
— og herbergi hjónanna. Þetta er
skynsamlegt, því bömin þurfa í her-
bergi sínu öllu meira rúm en hinir
fullorðnu. Foreldramir em ekki
ýkja mikið í svefnherbergi sínu nema
um svefntímann, en börnin þurfa
bæði að geta leikið sér og lært heima-
lexíur sínar í sínu herbergi. En hversu
margar hinna 10 000 nýju íbúða á ís-
landi taka tillit til þess og hafa bama-
herbergið jafn stórt hjónaherberg-
inu?
Þegar ákveðin er herbergjaskipun
nýrrar íbúðar, ætti hinn væntanlegi
húseigandi með konu sinni að byrja
á því að athuga vandlega, hvar þau
hjónin og börnin eyða mestum tíma
í íbúðinni, hvar þarf að vinna, hvíl-
ast, mætast og hve oft á sólarhring.
Þetta raunhæfa mat ætti síðan að
verða mælistokkur hverrar hug-
myndar um hina nýju íbúð. Ekki
hugsa of mikið um gamlar venjur og
kreddur, ekki reyna að sýnast, held-
ur láta skynsemina ráða. Það mun
ekki aðeins reynast happadrýgst fjöl-
skyldunni sjálfri, heldur einnig hljóta
aðdáun allra góðra gesta, hvort sem
þeir fá að borða í sérstakri borðstofu
eða ekki.
Því miður hefur verið allt of lítið
um fræðslu í þessum efnum hér á
landi og húsameistarar hafa vanrækt
það að leiðbeina fólki — sem er
skylda þeirra, þrátt fyrir miklar
annir og þrátt fyrir kreddur og venj-
ur, sem verða á vegi þeirra. Vonandi
reynist húsnæðismálastjórn áhuga-
söm í þessum efnum, en slík fræðsla
er einmitt eitt af höfuð verkefnum
hennar.
SAMVINNAN 15