Samvinnan - 01.07.1958, Blaðsíða 3

Geta þeir af okkur lært?
Hinn árlegi samvinnudagur var haldinn hátíðlegur víðs
vegar um heim S. júlí fyrir atbeina Alþjóðasambands sam-
vinnumanna, sem hefur aðalstöðvar sínar í London. Inn-
an þessara samtaka eru nú 82 sambönd í 43 löndum, sem
hafa samtals 132.5 milljónir félagsmanna í 452.000 ein-
stökum samvinnufélögum.
Alþjóðasamvinnusambandið hefur undanfarið tekizt
fyrir hendur sem eitt aðalverkefni að styðja útbreiðslu
samvinnufélaga í hinum nýfrjálsu löndum Asíu og Afríku,
þar sem lífskjör manna eru enn mjög frumstæð og hagkerfi
landanna hálfbyggt. Hefur komið fram mikill áhugi á að
reyna samvinnuskipulag á ýmis konar rekstri austur þar,
og vilja samvinnumenn á vesturlöndum veita alla aðstoð
sína til þess, að svo megi verða. Meðal annars hafa sænsk-
ir samvinnumenn haldið uppi mikilli fjársöfnun fvrir þessa
starfsemi.
★
Islenzkir samvinnumenn mega ekki láta þetta átak
bræðra sinna erlendis fram hjá sér fara. Þeim ber skylda til
að leggja einnig eitthvað af mörkum, þótt það framlag
fari eftir getu okkar og verði ekki stórt í samanburði við
aðra. Islendingar voru fátæk þjóð, langt á eftir grannríkj-
um um allar framfarir, fyrir tveim mannsöldrum. Á þeim
tíma, sem síðan er liðinn, hefur þjóðin brotið af sér hlekki
fátæktarinnar og hafið mikið framfaraskeið. Eitt bezta
tæki þjóðarinnar í þessari sókn hefur verið samvinnuhug-
sjónin, og mun hlutur hennar í efnalegu sjálfstæði og vel-
megun þjóðarinnar varla ofmetinn.
Þótt íslendingar gerðu ekkeit annað en skýra hinum
nýfrjálsu þjóðum austurlanda frá reynslu sinni í þessum
efnum, frá þeim mætti, sem samvinnan býr yfir, væri það
nokkuð framlag. Á þann hátt mætti hvetja þessar þjóðir
til að efla samvinnustarf sitt í baráttunni fyrir bættum lífs-
kjörum og efnahagslegu frelsi. Þessum boðskap mætti
koma til leiðar á margan hátt, t. d. með því að bjóða hing-
að samvinnumönnum frá austurlöndum til að kynna sér
hreyfinguna hér á landi. Er vonandi, að þetta mál verði
ekki látið kyrrt liggja.
★
I ávarpi því, sem Alþjóðasamband samvinnumanna gaf
út í tilefni samvinnudagsins, eru ítrekaðar fyrri samþykkt-
ir samvinnumanna um friðarmálin, hvatning til alþjóð-
legrar afvopnunar og stöðvunar kjarnorkusprenginga.
Þessi mál hafa samvinnumenn ávallt borið mjög fyrir
brjósti, enda er ófriður allur gersamlega andstæður lífs-
skoðun og viðhorfum samvinnustefnunnar.
Þá er í ávarpinu lögð áherzla á þá aðstoð við fátækar
þjóðir, sem fyrr var minnzt á. Avarpið var á þessa leið:
„Hinar 132 milljónir samvinnumanna í 43 löndum, sem
eru í félögum innan Alþjóðasamvinnusambandsins, eru
skapandi máttur til friðar og félagslegra umbóta, er ekki
á sinn líka í heiminum í dag.
Sameiginlegt hlutverk þeirra, sem að Alþjóðasambandi
samvinnumanna standa, er í dag að vinna sleitulaust að
eflingu alþjóðlegs friðar á varanlegum grunni —
með því að leggja stöðugt að viðkomandi ríkisstjórn-
um, svo sem alþjóðasamvinnuþingið í Stokkhólmi 1957
samþykkti, að þær leiti samkomulags um algert bann við
kjarnorkuvopnum og almenna afvopnun undir alþjóðlegu
eftirliti og stjórn, svo og að efla samstarf milli þjóða um
friðsamleg not kjarnorkunnar,
og með því að veita Alþjóðasambandi samvinnumanna
ríflegan fjárhagslegan stuðning og tæknilega hjálp til að
vinna að útbreiðslu samvinnustefnunnar, sem er ekki að-
eins öruggasta leiðin til að þurrka út fátækt og arðrán í
hinum vanþróuðu löndum, heldur framkvæmd á hugsjón
samvinnunnar um bræðralag mannanna.“
samvinnan 3