Samvinnan - 01.12.1970, Blaðsíða 61

matvælaframleiðsla í heiminum hefur
aukizt um helming síðasta aldarfjórð-
ung.
En samt er talið að hátt í helmingur
þriggja og hálfs milljarðs manna sem
jörðina byggja þjáist af vannæringu eða
hreinum og beinum matarskorti. Fólks-
fjölgunin er svo ör, að framfarir, sem i
raun réttri ganga kraftaverki næst, gera
litlu betur en halda i horfinu, þegar á
heildina er litið. Skýrasta dæmi þessa
mun vera barátta Menningarmálastofn-
unarinnar við ólæsið. Ekki er dregið í
efa að á því sviði hafi verið vel unnið,
en engu að síður er ólæst fólk og óskrif-
andi á unglings- eða fullorðinsaldri nú
hundrað milljónum fleira en var, þegar
herferðin gegn ólæsi hófst. Allur hópur-
inn, sem ekki á þess kost að notfæra sér
ritað mál og er þegar af þeirri ástæðu
útilokaður frá að hagnýta sér vitneskju
og tækni sem nútíminn hefur að bjóða,
telur hvorki meira né minna en 800
milljónir manna. Þetta er hartnær fjórð-
ungur mannkynsins.
Engum er ljósara en þeim sem starfa
i þágu Sameinuðu þjóðanna í ábyrgðar-
stöðum og hafa því jafnt yfirsýn yfir það
sem gert er og það sem gera þyrfti, að
meginástæðan til að öll viðleitni reynist
ónóg er að rangsnúið mat á verðmætum
ræður enn hjá valdhöfum þjóðanna, og
þá fyrst og fremst þeirra sem lengst hafa
náð i tækniþróun og eru því aflögufær-
astar til að liðsinna. Því var það megin-
efnið i afmælisræðu U Thants, að sýna
fram á fásinnuna í að eyða fé og kröftum
hömlulaust til vígbúnaðar, samtímis því
að félagsleg vandamál eru látin fá að
grafa um sig og magnast.
Ríki heims verja um þessar mundir á
ári hverju um 15.800 milljörðum króna til
herkostnaðar, og mestur hluti þessarar
svimandi upphæðar fer í kj arnorkuvíg-
búnað tvíveldanna, Bandaríkjanna og
Sovétríkjanna. Á sama tíma nemur þró-
unaraðstoð iðnvæddra þjóða við þær sem
skemmra eru á veg komnar í atvinnu-
málum aðeins 616 milljörðum á ári.
Tvískipting mannkynsins í rikar þjóðir
og snauðar ágerist af þessum sökum jafnt
og þétt, samtímis því að tæknin miðlar
hinum snauðu og þjáðu skýrri vitneskju
um auð og velsæld þeirra sem betur eru
settir. Þegar þar á ofan bætist, að skilin
milli ríkra og fátækra fylgja að verulegu
leyti kynþáttaskiptingu mannkyns í hvíta
menn og litaða, þarf ekki mikla skarp-
skyggni til að gera sér í hugarlund, hvílik
hætta er á ferðum fyrir sambúð manna
á hnetti, sem verður fyrr en varir svo
þröngbýll að til vandræða horfir, ef engin
breyting verður á viðkomu mannfólksins.
Vísir aS tröllauknum
árekstrum
Jafnframt þvi sem stéttaskipting rénar
í iðnvæddum velferðarríkjum, kemur upp
ný stéttaskipting á heimsmælikvarða
milli þjóðfélaga, og jafnvel þeir sem
hafna þvi að stéttabarátta sé helzta
hreyfiafl söguþróunarinnar, hljóta að
viðurkenna að í þessum vaxandi stétta-
andstæðum felst vísir að svo tröllaukn-
um árekstrum að ímyndunaraflið hrekk-
ur vart til að gera grein fyrir hversu
hroðalegir þeir geta orðið.
Sú mynd, sem hér er dregin upp, er að
sjálfsögðu ekki frumlegt verk þess sem
þetta ritar; hér hefur einvörðungu verið
leitazt við að setja fram í stuttu máli
niðurstöður þeirra manna af mörgum
þjóðernum og úr fjölda starfsgreina, sem
fást við að gera sér grein fyrir, hvert
stefnt hefur þann aldarfjórðung sem lið-
inn er frá lokum síðustu heimsstyrjaldar,
æviskeið Sameinuðu þjóðanna.
Allsherjarþing Sameinuðu þjóðanna á rökstólum í aðalstöðvwm samtakanna í New York.
ttcinttttttnettitttttttttctt
mimrmttmvmttrmmemsrmnmnnf
/ /
tttttnlirnrttmirit-nitnttttttfttttctctíctcttttteetttcetcttettttietct
» - .. ■ ■ - . ^ v m • . v * • *— £•
. . $••• . r *' * > v . /'** ' to' U ' v: -Zs&l* Jf
r a* * *•-
-n
**<
61