Spegillinn - 01.04.1951, Qupperneq 45

5PEGILLINN
77
Kæra Gudda mín!
Pabbi var mu daginn að lesa í ísafold um úthlutun skálda-
og listamannástyrkjanna og sagði, að þetta væri nú meiri
fjöldinn, og. það mætti mikið vera, ef allir þessir. listamenn
og skáld ættu skilið að fá styrk. Mamma sagði, að hún vissi
nú ekki, hvað það væri, sem ekki ætti skilið að fá styrk hér á
landi nú til dags, og það væri svo sem ekkert meira, þótt menn
fengju styrk út á kvæði eða sögur eða málverk heldur en, þeg-
ar menn eins og þú og þínir líkar fá styrk út á súrheysgryfj-
ur og kálgarða, sagði mamma. Pabbi sagði þá, að það væri
nú ólíku saman að jafna; ég og mínir líkar yrkjum jörðina
og vinnum að framleiðslustörfum í þágu alþjóðar, en þessi
skáld og listamenn gera andskotann aldrei neitt til gagns né
góðs, og sumt af þessu dóti hef ég nú aldrei heyrt nefnt, hvað
þá að ég viti út á hvað það fær styrk, sagði pabbi og renndi
augunum yfir blaðið, þar sem listamannaflokkarnir sex voru
taldir upp, og mér sýndist hann lesa neðstu flokkana bezt,
eins og hann væri að leita að nöfnum, sem hann kannaðist
við. Mamma sagði, að þetta fólk hefði áreiðanlega allt saman
gert eitthvað, annað hvort ort vísur eða jafnvel heil kvæði,
eða þá skrifað eitthvað í óbundnu máli, t. d. ævisögu eða jafn-
vel kafla úr skáldsögu, nú eða þá málað vatnslitamynd,
kannski heilt olíumálverk, eða þá samið lag við eitthvert
kvæði, kannski samið heila symfóníu; þú sérð, Jón minn, að
það er ýmislegt fleira, sem hægt er að fá styrk út á en haug-
hús og kálgarðar, að ég ekki tali nú um kamrana, sagði
mamma. Pabbi hélt áfram að lesa neðstu flokkana og fór svo
að telja upp nöfn, sem hann kannaðist ekkert við: Hver er
Björn Blöndal, hver er Einar Jóhannesson, hver er Filippía
Kristjánsdóttir? Eru þetta skáldlistarmenn, tónlistarmenn
eða myndlistarmenn? Geturðu bent mér á einhver verk, sem
þetta fólk hefur unnið á sviði andans? Hefur það kannski
ræktað andlegan kálgarð?, eða hefur það málað mynd af
kamri ?, eða hef ur það kannski samið symfóníur um súrheys-
gryfjur og haughús?, sagði pabbi og var dálítið vondur.
Mamma hló og. sagði, að hún kannaðist nú reyndar ekki við
afrekin þessa fólks, en það yæri heldur ekki í hennar verka-
hring að úthluta styrkjum á íslandi. Pabbi sagði, að sér fynd-
ist fjandi hart, að maður skyldi ekki kannast agnar ögn við
sína eigin listamenn, utan hvað maður sæi nafnið þeirra einu
sinni á ári í einhverjum styrkjaflokknum, og það væri eins og
skemmtilegra að sjá öðru hvoru eitthvað eftir þá, suma
hverja, sagði pabbi. Mamma sagði þá, að afköstin virtust
hafa frekar lítið að segja, t. d. hefði Steinn Steinarr gefið út
víst einar 6 eða 7 ljóðabækur, en Heiðrekur frá Sandi bara 2,
og samt fá þeir jafnmikinn styrk, sagði mamma. Pabbi sagði
þá, að það væri nú líklega sitthvað að vera frá Sandi eða úr
Saurbænum; Sandsættin væri margviðurkennd skáldaætt, en
úr Saurbænum hefðu aldrei komið neinir andans menn, nema
innhverfir grátljóðasmiðir og tómhyggjumenn, sagði pabbi
spaklega. — Mamma sagði þá, að sér finndist ekki nema gott
um það að segja, að reynt væri að styrkja skáld og listamenn,
en það yrði bara að vera dálítið samræmi í styrkveitingunum,
svo að óvaldir skussar fengju ekki jafnmikið eða jafnvel
meira en sæmileg skáld og listamenn. — Pabbi sagði, að þetta
mundi enda með því, að annar hver eða jafnvel allir íslend-
ingar, sem kynnu að halda á blýanti og pensli, kæmust á
skálda- og listamannalaun; það verður aldeilis glæsileg út-
koma, miðað við fólkstölu, sagði pabbi og glotti. Mamma
sagði þá, að það væri svo sem vandræðaástand, þetta styrkja-
fargan, af því að styrkirnir lentu alltaf meira og minna á
þeim, sem ekki ættu þá skilið, en hinir, sem ættu skilið að fá
styrk, yrðu aftur útundan, en það er líklega ekki svo gott að
ráða bót á þessu, þar sem sjónarmiðin eru svo mörg, sagði
mamma. Pabbi sagði þá, að það væri langréttlátast að hafa
þjóðaratkvæðagreiðslu um þessa listamannastyrki, þá kæmi
vilji þjóðarinnar ótvírætt í ljós, en mamma sagði þá, að þjóð-
in mundi þá varla gera annað en greiða atkvæði, ef hún ætti
að fara að greiða atkvæði um alla málara, leikara, tónskáld,
skáld og rithöfunda, ekki sízt ef allar súrheysgryf jur, öll haug-
hús og allir kálgarðar og j afnvel allir óþurrkarnir yrðu teknir
með í atkvæðagreiðslunni, sagði mamma.
Svo hættu þau, og ég man ekkert fleira, og vertu nú bless-
uð og sæl,
þín Stefanía.
P.S. Pabbi er búinn að yrkja 5 vísur og eitt kvæði og ætl-
ar víst að sækja um skáldastyrk næst, en mamma heldur, að
honum mundi láta betur að skrifa ævisögu.
Sama.
LEYNIÚTVARPSSTÖÐ,
sem haldin er vera í sovéttinu eða einhverju leppríki þess, hefur gert
allmjög vart við sig í seinni tið, og er þá ekkert að klípa utan af því,
heldur hvetur þegnana eindregið til að losa sig við félaga Stalín og það
fyrr en síðar. Það hlýtur að vera eihhver merkur maður, sem hér þarf
að koma fyrir kattarnef, úr því að svona mikið er við haft, að setja
upp heila útvarpsstöð. Hingað til hefur ekki þurft svo mikið apparat
kringum það að kála einum manni.