Stúdentablaðið - 17.06.1954, Blaðsíða 28

20
STÚDENTABLAÐ
Ur riturri Jóns Sigurðssonar forseta
Ávorp tsl Islendonga
íslendingar! Nú er þá að síðustu upp runninn
sá dagur, að þér ættuð að vakna úr margra
hundraða ára doðadúr, ef nokkur rödd tímanna
nær yður til eyrna, ef margra alda kúgun og
kvalræði hefur eigi gjördrepið svo allan hug
og kjark yðvarn, að þér viljið helzt kjósa, að
Danir, sem nú eru lausir frá einveldi konung-
anna og eiga að fara að stjóma sér sjálfir: að
Danir af einberri náð og miskunn, sem konung-
arnir hingað til hafa sýnt landinu, taki að sér
hina þöglu, dáðlausu aumingja úti á Islandi til
stjórnar og umönnunar héðan af eins og hingað
til. Því svo þekkjum vér miskunnsemi og góð-
girni hinnar dönsku þjóðar, að ekki sleppir hún
af oss hendinni, ef vér með þegjandi samþykki
játum oss og niðja vora undir hennar ótakmark-
að einveldi meðan landið byggist . . . Það má
einnig vera oss minnistætt, hvað bænarskrár
eintómar hafa áorkað hingað til hjá hinni
dönsku stjórn.
Vér skulum ekki seilast langt fram í aldirnar,
þegar alþingisbækur vorar sýna árangurslausar
bænarskrár . . . Fyrir fjórum árum hafið þér
allir mjög samhuga beðið um verzlunarfrelsi,
en hversu hefur verið farið með þessa samhuga
bæn þjóðarinnar? Hversu mikils hafa verið
metin ráð og tillögur og bænir alþingis, eigi síð-
ur konungkjörinni þingmanna en þjóðkjörinna?
Blökkumenn á Vestureyjum fengu nýlega
frelsi sitt allt í einu, þegar þeir höfðu gert
upphlaup og þóttu hafa unnið til dráps og þar
voru engar undanfærslur, engar fyrirspurnir,
engar „mikilvægar, ýtarlegar rannsóknir“, sem
aldrei taka enda. En vér ,sem biðjum frelsis og
sýnum með rökum, að vér bæði eigum það og
þurfum þess við, sýnum það með hógværð og
stillingu, berum fram ósk vora samhuga, og
skirrumst jafnvel við að ítreka hana til að
styggja ekki stjórnina, vér megum bíða fjögur
ár og það erfið og þungbær ár án þess að njóta
nokkurrar áheyrnar. Það er ekki án orsaka, þó
vér segðum: Bænir vorar eru undir fótum troðn-
ar og að engu hafðar, þær eru minna metnar
en þó þær hefðu komið frá herteknu landi
blökkumanna, sem engan rétt þætti eiga á að
fá bæn sína nema fyrir sérlega, fáheyrða náð.
Ráð þingmanna er að vettugi virt, þar eð geng-
ið hefur verið að kalla fyrir hvers manns dyr í
Danmörk og herogadæmunum til að fá álit um
þetta mál. Öll hin gömlu stjórnarráð, kansellí,
rentukammer og tollkammer, stórkaupmanna-
félagið í Kaupmannahöfn, allir íslenzkir kaup-
menn, allar bæjarstjórnir og kaupmenn í öllum
bæjum í Danmörku og hertogadæmunum, að
minnsta kosti þeim, sem til sjávar ná, og nú
seinast stiptamtmaðurinn á Islandi: alla hefur
þurft að kveðja til að rannsaka málið. Lítur
það ekki svo út, sem stjórnin hafi lagt sig í líma
til að hugsa upp, hversu lengi hún gæti flækt
það og tafið fyrir því, með því að senda það í
kring til allra manna, hvort sem þeim kom það
nokkuð við eða ekki? . . . að stjórnin hugsi:
„ . . . ég má ekki gefa Islendingum frelsi, nema
kaupmenn leyfi, þeir eiga einkaréttinn yfir
íslendingum, því þeir hafa svo lengi stjórnað
landinu í raun og veru og bundið það fastast við
Danmörku“?
. . . En máske menn bíði þess, að hinir svo
nefndu fyrirliðar þjóðarinnar, yfirvöldin, gangi
á undan og leiði þá til frelsis og farsældar? —
Þá megið þér að vísu lengi bíða, bræður góðir.
Því svo er langt frá, að þeir séu líklegir til að
gerast oddvitar, að þeir fara varla í flokk
yðvarn, nema neyðin þrýsti að þeim, það leiðir
af stöðu þeirra og hugsunarhætti um það mætti
reynslan hafa sannfært oss nógsamlega . . .
Menn ættu ekki að skilja, fyrr en það heit væri
handfest allra á milli, að hver í sinni sveit geri
það honum er unnt til að kveikja þjóðlífið í