Fálkinn - 24.05.1965, Side 6

RÆTT VIÐ ESRA PÉTURSSON LÆKNI
Esra Pétursson lœknir fluttist til Bandaríkj-
anna fyrir nokkrum órum og starfar nú
vi3 Manhattan State Hospital, þar sem
hann fœst við að lœkna eiturlyfjaneYt-
endur. Hann segir í þessu viðtali frá
merkilegri reynslu sinni við störf með
ógœfusömustu þegnum þjóðfélagsins, sem
heyja vonlitla baráttu við sjálfa sig og
umhverfi sitt.
ESRA segir: Hér í Bandaríkjunum ríkir vaxandi ótti við
útbreiðslu nautnalyfja. Foreldrar óttast mjög, að börn
þeirra verði þessum lesti að bráð, og enginn vafi er á því,
að útbreiðsla nautnalyfja fer vaxandi. Þjóðfélagsrannsóknir
hafa nú leitt í ljós, að hægt sé að segja til um það með allt
að 85% líkindum, hvort fimm ára barn verður vandræða-
unglingur eða ekki. Prófessor að nafni Glueck hefur einkum
beitt sér fyrir þessum rannsóknum, en hann er sérfræðingur
í afbrotamálum. Hann telur sig hafa komizt að raun um, að
það eru fimm atriði í fjölskyldulífi vandræðaunglinga, sem
meginmáli skipta: agi föðurins, eftirlit móðurinnar, ástúð föð-
urins, ástúð móðurinnar og samheldni fjölskyldunnar. Ekki
er þó leggjandi upp úr röð þáttanna. Með orðinu vandræða-
unglingur á ég við ungling, sem afvegaleiðist, leggur fyrir sig
hnupl, flæking og oft fikt við nautnalyf. Einnig kemur til
greina veðmálaástríða, spilafíkn og þess háttar.
6 FÁLKINN
í NEW YORK UM EITURLYFJASJÚKLIMGA
OG LÆKNINGU ÞEIRRA
— Og hvenær byrjar þetta
svo? Á hvaða aldri byrjar ungl-
ingurinn að taka nautnalyf?
— Það er mjög mismunandi.
Oft er talað um aldurskeiðið
frá 12—17 ára. Þó nokkuð
margir af okkar sjúklingum
segjast hafa byrjað að taka
nautnalyf 14—16 ára. Við höf-
um á sjúkrahúsinu tvær aðal-
deildir, fyrir fullorðna og fyrir
unglinga. Þessir unglingar
koma mest frá fátækrahverf-
um, en það er þó ekki einhlítt.
Afbrot unglinga eru meiri hátt-
ar vandamál hér í landi, ég
get nefnt dæmi, að árið 1962
voru framin um hálf miljón
afbrota af unglingum. 1964
höfðu afbrot unglinga aukizt
um 8%.
— Þegar unglingar fara að
fikta við nautnalyf, hvað taka
þeir þá?
— Venjulega er það mari-
huana, brúnar sígarettur, sem
þeir reykja. Ávanahætta er
ekki mjög mikil af þessum
sígarettum, og þegar ungling-
arnir hætta þessum reyking-
um, þá hafa þeir engin sjúk-
dómseinkenni eins og heroin-
sjúklingar. Hitt er svo annað
mál, að margir, sem nota
marhiuana, leiðast síðan oft út
í að taka heroin. Og þá er mál-
ið fyrst farið að vandast. Þegar
menn eru farnir að dæla hero-
ini inn í æð, þá er orðið mjög
erfitt fyrir menn að venja sig
af því.
— Verka þessi lyf fljótt?
— Já, eiginlega samstundis,
og áhrifin eru mjög mikil.
Menn verða alteknir, segjast
komast í eitthvert alsæluástand
og losna algerlega við öil áhrif
af kvíða eða sársauka. Þeir
verða fram úr hófi glaðir og :
ánægðir, þó hið raunverulega
ástand líkama og sálar sé síð-
ur en svo gott.
— Fylgja þessu ekki einnig
ofskynjanir?
— Nei, það er ekki svo mik-
ið. Það er miklu frekar hugar-
órar, einhvers konar draum-
kennt ástand, og þeim finnst
þeir vera hátt hafnir yfir allan
mannlegan veikleika.
— Eru þeir örir til fram-
kvæmda eða liggja þeir fyrir í
þessum dvala?
— Það er nú nokkuð mis-