Fréttablaðið - 05.10.2009, Blaðsíða 8

8 5. október 2009 MÁNUDAGUR
Fyrsta lífvarðanámskeið á Íslandi
Öryggisvarðaskólinn
14 til 28 Nóvember 2009
Terr security býður uppá
starfsmöguleika á heimsvísu
Sími: 698 1666
ovskoli.is
EVRÓPUSAMBANDIÐ Það á að vera
samningsmarkmið Íslendinga í við-
ræðum við Evrópusambandið um
landbúnaðarmál að sækjast eftir
auknum stuðningi við hefðbundinn
fjölskyldubúskap í sveitum, segir
Eiríkur Bergmann, dósent og for-
stöðumaður Evrópufræðaseturs
Háskólans á Bifröst. Hann segir
að stefna eigi að því að bændur
sem búa á fjölskyldubúi og stunda
sauðfjár- eða kúabúskap fái aukna
styrki ef Ísland gengur í Evrópu-
sambandið. Aðild að samband-
inu bitni aðallega á kjúklinga- og
svínabúum á landinu.
Eiríkur segir að Evrópusam-
bandið hafi verið að hverfa frá
þeirri stefnu, sem sett var á fót
þegar landbúnaður í álfunni annaði
ekki eftirspurn eftir matvælum. Þá
var hvatt til aukinnar framleiðslu.
Nú er offramleiðsla orðin vandamál
í álfunni. „Á síðustu tíu árum hefur
landbúnaðarstefnan verið að breyt-
ast og styrkjakerfi ESB fellur vel
að hefðbundnum íslenskum land-
búnaði sem er byggður upp á fjöl-
skyldubýli,“ segir Eiríkur. Breytt
stefna leggi áherslu á að vernda þá
arfleifð og menningarlegu sérstöðu
sem fólgin er í dreifðri búsetu og
landbúnaði í hverju aðildarríki.
„Samninganefnd Íslands mun fá
góðar undirtektir ef hún leggur
áherslu á þessa þætti.“
Eiríkur segir að stuðningur
við iðnaðarframleiðslu á borð við
kjúklinga- og svínakjötsfram-
leiðslu sé almennt á undanhaldi
í landbúnaðarstefnu ESB og hið
sama muni eiga við um þá fram-
leiðslu hér á landi. Óvíst sé hvaða
stuðning verði hægt að finna fyrir
grænmetisræktendur en slíkt sé
alls ekki útilokað. Hins vegar eigi
sauðfjárbúskapur og kúabúskapur
ekki að þurfa að kvíða niðurstöðu
aðildarviðræðna. Þvert á móti sé
viðbúið að niðurstaðan geti falið í
sér aukinn stuðning við slíkan land-
búnað á Íslandi. Þótt horfið verði
frá því íslenska kerfi, sem tengir
stuðning við framleiðslu og verð á
framleiðslunni, muni taka við bein-
ir styrkir til bænda sem byggjast á
stuðningi við landnýtingu, menn-
ingararfleifð og sérstöðu að vega
þá skerðingu upp og jafnvel meira
til. Að auki geti Íslendingar áfram
stutt landbúnað upp að ákveðnu
marki innan ESB, í samræmi við
reglu um stuðning við landbúnað
á norðurslóðum. Finnar og Svíar
geti stutt sinn landbúnað um 35%
til viðbótar stuðningi ESB.
Í næstu viku kemur á markað
bók eftir Eirík Bergmann, sem
heitir frá Evróvisjón til evru.
Eiríkur segir að henni sé ætlað
að vera aðgengilegt upplýsingarit
fyrir almenning um Evrópusam-
bandið. peturg@frettabladid.is
Aukinn stuðningur
raunhæft markmið
Eiríkur Bergmann, dósent í Evrópufræðum, segir að sauðfjár- og kúabændur
geti fengið aukna styrki verði Ísland aðili að ESB. Leggja eigi áherslu á sérstöð-
una og þá arfleifð sem fólgin er í fjölskyldubýlum í aðildarviðræðum.
EIRÍKUR BERGMANN Forstöðumaður Evrópufræðasetursins á Bifröst segir raunhæft
að stefna að því að opinber stuðningur við hefðbundinn íslenskan landbúnað aukist
við aðild Íslands að ESB.
1 Hver slasaðist eftir að sýra,
sem slett hafði verið á bíl henn-
ar, barst í andlit hennar?
2 Hvað heitir nýútkomin bók
Ármanns Þorvaldssonar um
efnahagshrunið?
3 Hvar verða Ólympíuleikarnir
haldnir árið 2016?
SVÖRIN ERU Á SÍÐU 30
HEILBRIGÐISMÁL Dregið hefur úr
daglegum reykingum Íslendinga
milli áranna 2008 og 2009. Í ár
reykja 15,4 prósent Íslendinga dag-
lega en í fyrra reyktu 17,6 prósent.
Mestu munar um að karlar reykja
nú mun minna en þeir gerðu á síð-
asta ári.
Munur á reykingum milli kynja
er ekki marktækur; 15,2 prósent
kvenna reykja en 15,7 prósent
karla. Hitt er eftirtektarvert að
dregið hefur verulega úr reyking-
um karla á árinu meðan reykingar
kvenna hafa staðið í stað. Um 20
prósent karla reykti fyrir ári en 15
prósent kvenna.
Þetta eru niðurstöður rannsókna
sem Capacent Gallup gerði fyrir
Lýðheilsustöð en þar eru reyk-
ingavenjur landsmanna kannaðar
þrisvar á ári.
Mjög hefur dregið úr dagleg-
um reykingum Íslendinga á aldr-
inum 15 til 89 ára undanfarna tvo
áratugi. Fyrir átján árum, eða
árið 1991, var hlutfall þeirra sem
reyktu daglega tvöfalt miðað við
það sem það er nú.
Fjölmörg úrræði eru fyrir hendi
fyrir þá sem vilja hætta að reykja.
Þar má nefna vefsíðuna reyklaus.
is og Reyksímann þar sem þeim
sem vilja hætta að reykja stendur
til boða aðstoð sér að kostnaðar-
lausu. - ss
Rúm fimmtán prósent Íslendinga á aldrinum 15 til 89 ára reykja daglega:
Karlar draga verulega úr reykingum
Auglýsingasími
– Mest lesið
1991 1994 1997 2000 2003 2006 2009
30
25
20
15
10
5
0
ÍSLENDINGAR 15-89 ÁRA SEM REYKJA DAGLEGA
FRÁ 1991 TIL 2009
29,6%
15,4%
22,4%
AFGANISTAN Átta bandarískir
og tveir afganskir hermenn
féllu í árás í Nuristan-hér-
aði í Afganistan um helgina.
Árásin var sú mannskæðasta
á herlið bandamanna á svæð-
inu í meira en ár.
Talibanar hafa lýst verkn-
aðinum á hendur sér sem stóð
yfir í nokkrar klukkustundir.
Þrjúhundruð skæruliðar réð-
ust úr tveimur áttum á her-
stöð Bandaríkjahers.
Talsmaður Nato segir
að árásin hafi verið flókin
og farið fram á afar erfiðu
svæði. Bandaríski flugherinn
svaraði að bragði með árás.
- afb
Mannskæðasta árás á herlið bandamanna í Afganistan í meira en ár:
Talibanar drápu tíu hermenn
MANNSKÆÐUSTU ÁRÁSIR
Á ERLEND HERLIÐ:
■ September 2009: Sex ítalskir hermenn láta
lífið í sjálfsmorðsárás í Kabúl.
■ Ágúst 2008: Tíu franskir hermenn eru myrtir
í árás í Sarobí.
■ Júlí 2008: Níu bandarískir hermenn láta lífið
í árás skæruliða á landamærum Nuristan og
Wanar.
■ Nóvember 2007: Sex bandarískir og þrír
afganskir hermenn eru myrtir.
■ Júlí 2007: Sex kanadískir og afganskur túlkur
láta lífið í sprengingu í Kandahar-héraði.
■ Maí 2007: Fimm bandarískir, einn breskur og
einn kanadískur hermaður láta lífið í árás á
þyrlu í Helmann-héraði.
■ Júní 2005: 16 bandarískir hermenn láta lífið í
árás á þyrlu í Konar-héraði.
NURISTAN-HÉRAÐ Árásin um
helgina var sú mannskæðasta á
svæðinu í meira en ár.
VEISTU SVARIÐ?