Vaka - 01.12.1929, Side 139

L VAKA
KITFUEGNIR.
393
ur fyrir kvæði sín. Þau kunna að falla mönnum mis-
jafnlega í geð, eftir því sem hver er smekk og skapi
farinn, en urn eitt hljóta allir að vera sammála, að
höfundurinn hefur ekki verið neinn flysjungur. Hann
hefur frá upphafi vitað, hvað hann vihli segja og hvern-
ig hann vill segja það. Kvæði hans eru auðkennd að
stíl og efnistökum, hvar sem þau sjást. Hann hefur
valið sér sitt rúm og varið það með sömu festunni og
hirðmenn Hálfs konungs.
Fyrir slíkan höfund er það jafnan hættuspil að leggja
út á nýja braut. Það er hætt við, að lesendurnir fyrtist,
þegar jieir fá annað en þeir bjuggust við, þyki hann
hafa brugðizt list sinni og goldið þeim gagl fyrir gæs.
En í raun réttri er stökkið skemmra en út lítur. Jakob
hefur allt af verið sagnaskáld í ljóðum sínum. Mörg
beztu kvæði hans eru sögur, sein er þjappað saman í ör-
stutt mál, Nú leitar hann meira svigrúins fyrir þessi
efni en bundna formið hefur veitt honum. Bókin ber
það með sér, að hann hei’ur farið að engu óðslega. Elztu
söguna hefur hann geymt í handraðanum í níu ár. Það
verðu.r heldur ekki séð, að neinn byrjandabragur sé á
bókinni. Máll'ærið er ága'tt, lýsingar manna og atburða
skýrar, byggingin föst. Jakob leikur sér að því að reka
endahnútinn á eins og þaulæft smásöguskáld. Kemur
það einkum vel fram í fyrstu sögunni, Skuldadagar,
og liinni örstuttu sögu, Helfró, sem birtist fyrir nokk-
urum árum undir dulnefninu Jón jöklari og vakti undir
eins athygli fyrir það, hve smiðslega þar var haldið á
litlu efni.
Annars er hcr ekki rúm til þess að ræða um hverja
einstaka sögu. Eg vil heldur fara dálítið fleiri orðum
um fyrstu og síðustu söguna, enda sýna þær tvo áfanga
á þroskaferli höfundar.
Jakob hefur fengið orð l'yrir áð vera heldur kaldrana-
legur í kveðskap sínum. Skáldið hefur horft undrandi
og stundum gramur á skollaleik mannlífsins:
Til hvers eru allir þessir menn!
Þessi afstaða til mannfólksins kemur greinilega fram i
lýsingu aðalpersónunnar í Skuldadögum, dýrtíðarsögu úr
Reykjavík (frá 1920). Fjárglæframanninum Hjálmgeiri
er lýst eins og hann lítur út á skrípaleiksviði lífsins.
Hann mokar upp stórum lánum, lifir nokkura mánuði í