Tímarit iðnaðarmanna - 01.09.1928, Blaðsíða 19

TÍMARIT IÐNAÐARMANNA
2. mynd. Tómas Tómasson.
3. mynd. Ölgerðin „Egill SkalIagrímsson“.
og hafði hver þeirra sína eiginleika. Gerið skiftist
raunar í tvo aðalflokka, undirger og yfirger, en
svo hafði hver flokkur sína óboðnu gesti. Hrein-
ræktun gersins var í því fólgin, að ein og ein
gerfruma var einangruð í límvökva; því næst var
hver þeirra látin í humalblandið maltseyði, og kom
þá greinilega í ljós, hvaða tegund gerði ölið hæfi-
lega áfengt og bragðgott, eða hverjar ollu skemd-
um á því. Á vísindum þessum lifir ölgerð nútím-
ans og stendur í miklum blóma, því að menn geta
svo að segja skamtað sjer sjálfir bragð eða gæði
ölsins. Eftir að hinn rjetti ölgerðargrundvöllur var
fundinn, var komið upp hreinræktunarskólum hjer
og þar, einkum í Þýskalandi, og höf. var svo lán-
samur að fá tækifæri til þess að vinna í tvö ár
að sveppa-hreinræktun með tveimur af samverka-
mönnum E. Chr. Hansens, og var það upphaf að
gerlafræðisnámi hans. Enginn vafi er á því, að
rannsóknastofur ölgerðarhúsanna hafa að miklu
leyti lagt grundvöllinn að sýklaræktun, sem komið
hefir læknavísindunum að ómetanlegu gagni. Sam-
hliða gerræktunarskólunum risu víða upp risa-
vaxnar vjelaverksmiðjur, því að við aukið hreinlæti
í ölgerðarhúsunum þurfti ný tæki; það kom sem sje
brátt í ljós, að því meira sem unnið var að ölgerð
með vjelum, því betur geymdist ölið. í sjálfu sjer er
þetta eðlilegt, því að þegar notað er hreinræktað
ger, þá er áríðandi að handfjalla ölið sem minst.
Hjer hefir verið skýrt frá því í fáum dráttum,
hve ölgerðin tók miklum framförum upp á síð-
kastið, og eiga vísindin þar drýgstar. hlut í.
Einnig hefir verið stiklað á sögulegum atriðum,
er nokkuð skýra öldrykkju Islendinga frá fornu
fari, og eins, hvernig mungát var heitt og mjöður
blandinn. Kemur þá loks að því, að skýra frá,
hvernig ölgerðin hefir gengið hjer frá aldamótum,
og í hve glæsilegt horf hún er komin, þrátt fyrir
ýmsa örðugleika.
Ölgerðin „Egill Skallagrímsson".
Fram að árinu 1913, áttu íslendingar enga öl-
gerð; bakarar gerðu aðeins hvítöl, en svo var
danska ölinu óspart haldið að þjóðinni. Höf. gerði
þó tilraun til að koma hjer upp ölgerð og hafði
að nokkru leyti fengið til þess þýskt fje, en ís-
lendingar höfðu skrifað sig fyrir meiri hluta fjár-
ins, sem við þurfti. Brá þá svo einkennilega við,
að frumvarp kom frá stjórnarráðsstofunni íslensku
í Kaupmannahöfn, og voru þau ákvæði í frum-
varpinu, að mestur hluti af væntanlegum ágóða
rynni í landssjóð; frumvarpið fjell á Alþingi, en
óhug sló á þá menn, sem áttu að leggja fram
fjeð, og var þannig brugðið fæti fyrir fyrirtækið.
Upp frá þessu mun engan hafa fýst fyrst um sinn
að koma hjer á ölgerð; en loks fór svo, að Tómas
[ 49 ]