Tímarit iðnaðarmanna - 01.10.1982, Page 70

menn annarra greina og oft einnig fulltrúar stjórn-
valda á atriði til ntótvægis, sem eru iðnaðinuni hag-
stæðari en þeim greinum, sem þeir eru í málsvari
fyrir. Hér stendur því fullyrðing gegn fullyrðingu,
sem auðveldlega mætti fá úr skorið með því að
ákveða, að opinberar álögur (skattlagning) á fram-
leiðsluþætti allra atvinnugreina skuli vera hinar
sömu. En jafnvel þótt svo væri gert, verður að hafa í
huga, að eftir stendur, hvernig meta skuli það hag-
ræði sjávarútvegsins að hafa aðgang að ókeypis auð-
Iind, og hins vegar, hvort ástæða sé til að grípa til ráð-
stafana gegn sveiflum, sem skapast vegna skyndi-
legra breytinga á aflabrögðum eða verðlagi á er-
lendum fiskmörkuðum.
Eins og fyrr segir hafa verið miklar umræður um
öll framangreind atriði hér á landi að undanförnu
og allt frá inngöngunni í EFTA og fullyrðingar
gengið á víxl. Það er því sérstakt gleðiefni, að for-
sætisráðherra skyldi í septembermánuði 1980 skipa
nefnd, til þess að gera samanburðarathugun á
starfsskilyrðum iðnaðar, sjávarútvegs og landbún-
aðar með tilliti til samkeppnisstöðu í útílutningi og á
heimamarkaði. Það er rétt að fram komi hér, vegna
ummæla um nefnd þessa í fjölmiðlum að undan-
förnu, að hún er ekki skipuð fulltrúum iðnaðarins
eingöngu, og að hún heitir ekki starfsskilyrðanefnd
iðnaðarins. Nefndinni var ætlað að gera hlutlausa
úttekt á starfsskilyrðum þriggja atvinnugreina, og til
upplýsinga er rétt að geta þess, hverjir eiga sæti í
nefndinni. Hanaskipa:
Jóhannes Nordal, seðlabankastjóri, formaður
nefndarinnar.
Arni Benediktsson, framkvæmdastjóri, tilnefnd-
ur af sjávarútvegsráðuneytinu.
Arni Kolbeinsson, deildarstjóri, tilnefndur af fjár-
málaráðuneytinu.
Ingi R. Helgason, forstjóri, tilnefndur af iðnaðar-
ráðuneytirxu.
Pétur Sigurðsson, framkv.stj., tilnefndur af land-
búnaðarráðuneytinu.
Ritari nefndarinnar er Tryggvi Pálsson, hagfræð-
ingur.
Verkefni nefndarinnar hefur reynst mjög yfir-
gripsmikið og afmörkun þess á margan hátt vanda-
söm. I skipunarbréfi forsætisráðuneytisins er nefnd-
inni falið: „Að gera samanburðarathugun á starfs-
skilyrðum iðnaðar, sjávarútvegs og landbúnaðar
með tilliti til samkeppnisaðstöðu í útílutningi og á
heimamarkaði. Verði að því stefnt að skapa atvinnu-
vegunum sambærilega aðstöðu, m. a. með tilliti til
mismunandi álagningar og opinberra gjalda, sem
leiði til óhagstæðrar gengisskráningar fyrir einstaka
atvinnuvegi. Jafnframt verði gerðathugun á lækkun
á sölugjöldum af íjárfestingarvörum og hjálpar-
tækjum með tilliti til jöfnunar á samkeppnisaðstöðu
og aukinnar framleiðni svo og á breytingu á stimpil-
gjöldum."
[Innskot: Endanlegri skýrslu skilaði nefndin í jan-
úar s. I., en hún var ekki birt opinberlega fyrr en
nokkrum dögum eftir að Þórleifur Jónsson flutti
erindi þetta. Það skal þó tekið fram, að meginniður-
stöður lokaskýrslunnar voru mjög á sömu lund og í
áfangaskýrslunni.]
I septembermánuði síðastliðnum skilaði nefndin
áfangaskýrslu. Endanlegt álit nefndarinnar er vænt-
anlegt nú næstu daga. Ef það breytist ekki verulega
frá áfangaskýrslunni, get ég ekki séð annað, en að
álit nefndarinnar sé mjög hagstætt miðað við þann
málflutning, sem Landssamband iðnaðarmanna
hefur viðhaft varðandi starfsskilyrði iðnaðarins með
tilliti til samanburðar við aðrar atvinnugreinar. Rétt
er að geta þess, að nefndin íjallar eingöngu um þau
starfsskilyrði, sem hið opinbera hefur áhrif á með
skattlagningu eða ýmsum aðgerðum, en ásköpuð
skilyrði til atvinnurekstrar, svo sem náttúrleg skil-
yrði, sem ákveðast af legu landsins og þeim tækifær-
um, sem það býr yfir til verðmætasköpunar, svo og
erlendar aðstæður, telur nefndin utan starfssviðs
síns. Ennfremur telur nefndin utan starfssviðs síns
að fjalla um starfsskilyrði byggingariðnaðar sérstak-
lega. Höfum við hjá Landssambandi iðnaðarmanna
gagnrýnt þessa síðastnefndu afstöðu og sent nefnd-
inni rökstuddar greinargerðir þar að lútandi. Ekki
mun ég þó gera þær að umræðuefni hér.
I áfangaskýrslu nefndarinnar kemur fram, að um
ýmsa mismunun sé að ræða gagnvart iðnaði, sem að
mörgu leyti hafi verið eðlileg á meðan iðnaðurinn
bjó við tollvernd, en ástæða sé til að léiðrétta nú eftir
þá miklu breytingu, sem inngangan í EFTA hafði í
för með sér. Eg vil taka mér það bessaleyfi að vitna í
niðurstöður áfangaskýrslu nefndarinnar varðandi
málaflokka þá, sem nefndin fjallaði sérstaklega um
og varða tekjuöflun hins opinbera, opinber framlög
og möguleika til lárisfjáröflunar og lánskjör. Þar seg-
ir m. a.:
„Ef áframhald á að verða á þeirri jöfnun starfsskil-
yrða, sem stefnt hefur verið að á undanförnum ár-
um, telur nefndin að leita þurfi lausnar á eftirfar-
andi atriðum:
1. Aðstöðugjald. Mishátt aðstöðugjald er lagt á at-
vinnuvegina auk þess sem gjaldstofninn veldur
mismunun milli greina og fyrirtækja innan sömu
greinar. Ef annar grunnur fyrir gjaldinu verður
ekki fundinn eða það lagt niður og tekna aflað á
annan hátt, er vænlegast að jafna gjaldstig skatts-
ins og afnema afslætti.
68
Txmarit iðnaðannanrm