Vikan - 05.05.1960, Blaðsíða 12

Þetta er
þátturinn
Þú og
barnið
þitt
eftir
Dr. Matthías
Jónasson
SÝKN ER ÉG
Heimsókn / skólasjoppu
„Þú getur vel lánað mér þetta. Ég borga þér
það á morgun í timanum hjá Bingó.“
„Ég hef ekki nokkurn helvítis pening. Er ég
ekki búinn að segja þér það? Bless.“
Hann snaraðist fram hjá mér, þar sem ég
stóð utan við dyrnar, hljóp spölkorn eftir gang-
stéttinni og sveiflaði sér inn i stóra bandariska
bifreið, setti strax á fulla ferð og snarbeygði
um leið yfir á hina akbrautina. Bifreið, sem
kom sunnan götuna, gat naumlega komizt hjá
árekstri.
Hinn pilturinn sneri aftur inn í sjoppuna og
settist við borð hjá öðrum unglingum. Þá herti
ég mig upp og gekk lika inn. Stækum dauni af
mat, kóka-kóla og sígarettum sló á móti mér.
Hvert borð var skipað, allt unglingar og hálf-
gerðir krakkar, menntskælingar og annað skóla-
fólk. Ég kannaðist við nokkra fallista úr 3. bekk
frá í vor. Þeir voru sýnilega heimavanir og
mikils metnir hér. Ég gekk að borði, þar sem
þrír piltar og tvær telpur sátu. Þar var einn
stóll auður. „Er þessi stóll laus?“ spurði ég
hæversklega.
„Hvað er þetta, maður, sérðu ekki, að borðið
er upptekið?“ svaraði einn piltanna.
Ég muldraði eitthvað um, að engin borð væru
laus og allir gestir ættu jafnan rétt til sætis.
Síðan settist ég í stólinn án frekari mótmæla.
„Eruð þið að stofna elliheimili?“ kallaði ungl-
ingspiltur frá borði við gluggann. Spurning-
unni var svarað með dynjandi hlátri. Ó, að ég
hefði verið i fermingarfötunum!
Við gluggaborð sat drukkinn eldri maður i
ákafri samræðu við fimm unglingspilta. Hann
var að slá um sig með einhverri hreystisögu.
Við og við dró hann fleyg upp úr brjóstvasa
sínum og bætti í kóka-kóla glösin hjá sér og
piltunum. „Skál, ungu vinir,“ drafaði í honum.
„Þið skuluð ekki verða neinir helvítis templ-
arar. Það ætti að gelda alla templara.“
Orð séra Hallgríms, lesin hátíðlegri röddu,
blandast inn í skvaldrið og bláleitt reykjar-
mistrið:
Yfirmönnunum er þvi vant
undirsátarnir hnýsa grannt
eftir þvi, sem fyrir augun ber.
Auðnæmast þó hið vonda er.
Hvað höfðingjarnir hafast að,
hinir meina sér leyfist það.
Inni í horninu hafði allfjölmennur hópur
komið sér fyrir, bæði piltar og stúlkur. Þau
reyktu vindlinga, dreyptu á glösunum og störðu
sljóum augum út í reykmettað loftið. „Æ, segið
þið nú eitthvað skemmtilegt.“ En engum datt
neitt í hug, fremur en heilar þeirra væru stein-
runnir. „Svefnvana börn“, hugsaði ég með sjálf-
um mér. Um leið hrökk ég við. Langur, bólu-
grafinn sláni hafði slegið bylmingshögg á öxl
mér: „Er nú orðið svona þröngt á elliheim-
ilinu?“
BIÐRÖÐ HJÁ RÍKINU.
Mér fannst ég kannast við hann frá i vetur
— úr áramótaösinni hjá Ríkinu. Við norpuðum
þar í langri biðröð, lögregluvörður við dyrnar
hleypti inn smáhópum í senn. Rétt á undan mér
var unglingur, 16—17 ára gamall. Þegar hann
náði loksins inn að borðinu og byrjaði pöntun
sina: „Tvær flöskur ákavíti ...,“ greip af-
greiðslumaðurinn fram í:
„Við megum ekki selja unglingum. Hver er
næstur?“
Grágulur fölvinn vék snöggvast úr andliti
piltsins. Hann hörfaði frá borðinu, gekk til
mín og sagði: „Vilt þú ekki kaupa fyrir mig?
Hérna eru sko peningarnir?" Ég vildi það ekki,
en auðvitað fékk hann auðveldlega annan til
þess. Var hann nú að launa mér stirfnina?
Þetta var nú hin margumtalað æska, sem á
að erfa landið! Ráðsett fólk getur ekki einu
sinni keypt sér flösku í áramótafagnaðinn án
þess að rekast á unglingskrakka, sem standa
i biðröð i sömu erindum. Hvar ætlar þessi spill-
ing ungdómsins að lenda? Fyrr á tíð, meðan
allt hélzt í kristilegum skorðum, var áfengis-
neyzlan óvefengjanleg sérréttindi feðranna. Nú
gera sumir og jafnvel dætur á unglingsaldri til-
kall til hins sama. Er þá allt að leysast upp í
óskapnað?
Ég litaðist um í biðröðinni. Hörðum rúnum
rist voru andlit þeirra manna, sem tróðust hér
að Ríkisbrunninum. Úr svip þedrra gat að lesa
bitra lífsreynslu. Þeir höfðu fengið að smakka
á stritinu, sem þau kostuðu, vikulaunin, sem
þeir lögðu nú á afgreiðsluborðið. Suma hafði
Framhald á bls. 26.
— Ein sat þar með kornbarn á hjánum og kveikti sér í sígarettu yfir þvf —