Vikan - 17.11.1960, Page 13
Útsýni yfir Stokkhólm, borg hinna bláu vatna.
BRUGÐIÐ
DEIK V.
Óskar Aðalsteinn:
BORG HINNA
BLÁU VATNA
Hraðlestin ber okkur með ofsa-
hraða yíir þvera Svíþjóð, frá Karl-
stað til Stokkhóims.
Við húum á Domus, nýlegum
stúdentagarði. Þetta er mikið hús,
iburðarlaust, en með ölium þeim
þægindum, sem nútimamaður fær
framast kosið sér. Hér er maður
strax eins og heima hjá sér. Þó gæti
maður vel átt til að fara villur veg-
ar um ganga og rangala þessa
stórliýsis, ef mann langaði til að
endurtaka þann leik. Annars heillar
lyftan mann kannski meir en flest
annað i þessu ágæta húsi. Ég fer
oftar upp og niður i lyftunni en
þörf krefur. Og nú kemur mér í
hug sagan af gamla sænska kóng-
inuin, sem lék sér við það á sín-
um síðustu hérvistardögum að fara
upp og niður i lyftunni.
Éftir svipstund er ég kominn í
snertingu við það nýjasta í útvarps-
tækni: sjónvarpið. Það er útvarpað
og sjónvarpað frá stórleik i knatt-
spyrnu. hviar eiga hér í höggi við
skæða erlenda kcppendur. Myndin
er mjög skýr. Maður er raunveru-
lega staddur uppi á „velli“. Það er
kyrrt og hlýtt í veðri. Gluggar í
næstu húsum standa opnir. Og mað-
ur hæði heyrir og finnur, hvernig
fólkið i hverfinu fylgist með leikn-'
um. Þegar óvinurinn nálgast mark
Sviþjóðar, gýs upp óánægjukliður
i hótelinu og húsunum 1 kring, en
þegar Svíar skora, dynja og giymja
fagnaðarópin fyrir eyrum manns.
Borgin á hólmunum hrópar siguróp.
Ég er með þeim fyrstu niður í
lyftunni næsta morgun.
Það á að sýna okiiur borgina. Ég
má ekki gleyma að nefna ráðhúsið.
Það er múrsteinskastali, sem stend-
ur við vatn og spegiar sig í vatninu
—eins og raunar flest hús i þessari
borg hinna hiáu vatna. I þessu ráð-
húsi eru þvi miður engin hrúðhjón
að ganga upp og niður hvitar marm-
aratröppur eins og hjá þeim i Osló.
Annars er það hvað merkilegast
við þetta musteri, hversu snilldar-
lega arkitektunum hefur tekizt að
vinna úr múrsteininum. Hér er
múrsteinninn víðast hvar „ófalinn“,
en hvarvetna hlaðið þannig, að úr
verður sviphiein, myndræn heild.
Mig langar að skjóta þvi hér inn,
að maður hefur ekki verið nema
svo sem i 10 minútur um kyrrt í
Stokkhólmi, þegar maður sanniærist
um það, að t'átt sé eítirsóknarverð-
ara en eiga sér svoiitið hús, sem
stendur við vatn. Og húsið speglast
i vatninu, og hús nágrannans spegi-
ast líka í vatninu. Það eru spegl-
anir og aftur speglanir. Og af þvi
að þú elskar konuna þina, þá þykir
þér fátt unaðslegra en að horfa á
spegiimynd hennar i vatninu.
Én nú eigum við að skoða kon-
ungshöllina. Þegar við komum þar,
verður konu kaupmannsins okkar
að orði:
— Eg vildi ekki búa hér svo mik-
ið sem einn dag. Það er svo kulda-
legt og óheimiiislegt í þessum
hoilum.
Aldursforsetinn er eitthvað að
tauta við hlið mér:
— Já, hvað er það, gamli? spyr
ég.
— Er ekki heyrnin i lagi? spyr
hann á móti.
— Jú, mikil ósköp.
—■ Jæja, það fór hetur. En ég
var að segja, að við fengjum víst
ekki að sjá neitt af konungsslekt-
inu.
— Nei, það er með öllu vonlaust,
anza ég.
— JDatt mér ekki í hug, segir sá
gamii og hiær viö. — Hér eru óteij-
anoi mottoKusaiir, og her eru rnarg-
ir hestnurðir af rokókódóti, en
stórmaktirnar láta ekki sjá sig, svo
að þetta er eins og lijailur, sem
vantar í skreiðina.
Hér i horg — eins og raunar i
öllurn meiri liáttar menningarmið-
stöövum heims — er fjoidinn ailur
af söi'num, einstaka svo stór og
yfirgripsmikil, að manni dettur
helzt i hug, að þau eigi sér hvoriti
upphaf ne endi írekar en eihiðin.
Kvenfólk hefur lika unnvorpum
hnigið niður meðvitundarlaust af
þreytu i svona soliium og ekiti náð
sér aftur, fyrr en húið var að hera
það út undir hert loft. Kvenfóikið
okkar vill vist sem minnst eiga á
hættu hvað þetta snertir. A. m. k.
tekur það aðalverzlunarhverfi horg-
arinnar fram yíir söfnin. En hver
hefur heyrt sagnir af því, að konur
verði rniður sin af þreytu og van-
RáóhÚ8ÍÖ í Stokkhólmi.
• — ■ :
Það er svo óskaplega ódýrt að kaupa úti, sagði kvenfólkið og komst í ham.
Ó, þúsund kjólar. Hvað á ég að gera? Þessi hvíti þarna með hárauðu legg-
ingunum, hann er fyrir mig, mína mjódd, mína hæð. Og þessi hattur þarna,
— hefurðu séð nokkuð sætara? Og þessi ráptuðra eins og tromma, — hef-
urðu séð nokkuð smartara? Og, guð minn góður, — hvað hér fæst af perl-
um og nælum og armböndum ...
Stokkhólmur er mjög falleg borg. Nýtízku háhýsi speglast l vötnunum.