Vikan - 01.06.1961, Síða 13

Frá Brattahlíð á Grænlandi, olía á léreft.
Eggert Guðmundsson, listmálari hefur látið
verk sin fyrir almenningssjónir og nú mun
vera komið að lokum þeirrar sýningar. Það má
heita, að allir, sem eitthvað kenna sig við mál-
aralist, hafi „hengt upp“ einhverntima á árinu,
en nú t'er i liönd sá timi, að dofni yfir sýningar-
lífinu þar til haustar.
Eggert er ekkert unglamb i þessum sökum;
mun vera búinn að halda 30 sýningar að
minnsta kosti. Það er með sýninguna fyrir mál-
arann eins og útgáfuna fyrir rithöfundinn,
hvorttveggja er nauðsynleg Ieið til að koma
verkunum fyrir almenningssjónir og án vin-
samlegra samskipta við fólkið í landinu, væri
listamaðurinn einangrað fyrirbrigði og gæti
ekki einu sinni lifað.
Á sýningu Eggerts kennir margra grasa;
þar eru kolteikningar á léreft frá gömlu
Iteykjavík, svipmynd af hlóðareldhúsi, úti-
gangshestar, sögulegar myndir ýmsar, svo sem
Miklabæjar-Solveig og séra Oddur, landslags-
myndir frá Eystri-byggð í Grænlandi, blaðsölu-
drengir á Lækjartorgi, fjara á Iteykjanesskaga
og bátar að koma úr róðri. Þar að auki nokkr-
ar myndir nálega óblutlægar, aðrar með ein-
hvers konar himinleitandi verum og hugleið-
ingum um norðurljós.
Þið, sem ekki hafið séð sýningu Eggerts, getið
ráðið af þessu, að yrkisefnið er fjölskrúðugt.
Við spurðum listamanninn um viðhorf hans til
sýninga almennt, og hann svaraði:
— Frá mínum liæjardyrum séð, er nauðsyn-
Iegt fyrir málara að efna til sýninga öðru hverju
Krítarteikning á léreft: Vatnsþró í gömlu
Reykjavík.
og það af ýmsum ástæðum. Ein mikilvægasta
ástæðan er sú, að listamaðurinn þarf að gera
það sjálfs sín vegna, — til þess að fá yfirlit
yfir verk sin.
— Og gagnrýni?
— Ekki endilega það. Gagnrýni getur verið
góð og blessuð, en gagnrýnendur skrifa fyrst
Og fremst til þess að verja sjálfa sig og ákveðn-
ar stefnur.
— Hefur þú ómótstæðilega löngun til þess
að mála, eða er það að einhverju leyti eins og
hvert annað brauðstrit?
— 'Það er erfitt að svara því nákvæmlega.
Þess löngun vaknar í manni ungum og síðar
kemur þörfin á því að vinna fyrir sér og sjá
fjölskyldu farborða. Annars finnst mér alltaf,
að maður sé hamingjusamur, þegar ekkert þarf
að hugsa um sölumöguleika.
— Já, það væri sjálfsagt margt öðruvísi i
þessum heimi, ef hægt væri að skrúfa fyrir alla
fjárhagsörðugleika. Hvað heldur þú annars um
allar þessar stefnur í myndlistinni. Hefur þú
nokkra spádóma um framtíðina?
— Ónei, ég leiði það lijá mér að spá. Hins-
vegar finnst mér, að æskilegt sé að fjölbreyttur
gróður sé á þessum akri og mér dettur ekki
í hug að fara að bannfæra einhverjar ákveðnar
stefnur. Timinn einn sker úr um það, livað
lifir. Ég vil ekki taka mér dómarasæti og mér
finnst, að málarar ættu ekki að ráðast hver á
annan, eins og stundum hefur komið fyrir. Það
er sjaldan af öðru en öfundsýki, sem sprottin
er af baráttunni um brauðið.
— Mér hefur virzt, að stundum sé það af
heitttrúnaðarástæðum. Sumir heillast svo af
ýmsum nýstefnum, að 'þeir vilja bannfæra allt
annað.
— Kann að vera, — annars er ég þeirrar
skoðunar, að verkið sigri, sé það unnið af trú-
mennsku.
— Hvað gengur bezt út af verkum þinum?
— Landlagsmyndir seljast alltaf bezt og það
er ekki hægt annað en játa það, að það er tals-
vert af þeim sökum, að ég mála landslagsmynd-
ir með. Ég hef meiri ánægju af öðrum verkefn-
um, eins og þessum sögulegu myndum og öðru,
sem er kannski af skáldskaparlegum toga
spunnið, en þvi er ekki að neita, að það er
ekki eins útgengileg vara.
— Málar þú mikið úti?
— Já, mér finnst það nauðsynlegt. Það er
ekki þar með sagt, að maður máli landslags-
myndir úti, heldur hitt, að maður sér litina
í nýju ljósi.
— Er ekki mismunandi, hvernig sýningar-
gestir virða fyrir sér málverk?
— Ég gæti bezt trúað, að engir tveir sæju
mýnd nákvæmlega eins. Það er svo misjafnt,
hvað menn hafa i huga. Tökum til dæmis
myndina þarna með útigangshestunum og bæn-
um. Einn tekur aðallega eftir þvi, hvað blái
lilurinn er kaldur, annar virðir fyrir sér hnjúk-
inn, sá sem hefur áhuga fyrir byggingum og
arkitektúr, gerir bæinn að miðpunkti og svo
eru þeir, sem skoða mundu hestana, sem
þungamiðju myndarinnar og varla sjá annað.
Vanur málverkaskoðari sér mynd að sjálfsögðu
frá óliku sjónarhorni en hinn, sem ekki þekkir
Framliald á bls. 38.
Eggert Guðmundsson í vinnustofunni að Hátúni
11, þar sem hann býr.
Þvottakonur, krítarteikning.
Ég
bannfæri
ekki
neitt
Séra Oddur og Solveig í Miklabæ.
vikan 1 3