Fréttablaðið - 18.12.2009, Qupperneq 30

18. desember 2009 FÖSTUDAGUR
bjargað mörgum vandræðamálum
sem almenningur hefur aldrei frétt
af.“
Þið eruð vinir. Þú hlýtur að vísa í
eitthvað sem hann hefur sagt þér.
„Ef hann hefur trúað mér fyrir
einhverju, þá get ég ekki sagt frá
því. Það voru nokkur mál sem ég
fylgdist með og gerði mér grein
fyrir að hann var viðgerðarmaður-
inn í hópnum. Ég vil ekki taka nein
dæmi. Árni Þór Sigurðsson var líka
kjölfesta í samstarfinu með Ingi-
björgu Sólrúnu sem er afar hæfur
stjórnmálamaður. Það verður ekki
af henni skafið. Ingibjörg stýrði
þessum hópi vel, ef hlutlaust er
litið á málið, og hann hélt vel saman
fyrstu tvö kjörtímabilin. Síðan fór
þetta allt úr límingunum. Það sem
fór í taugarnar á mér var seina-
gangurinn, allar yfirlýsingarnar
og ákvarðanafælnin. Það var talað
um að uppbygging í borginni væri
til fyrirmyndar en fólk flutti engu
að síður inn í skólalaus hverfi.“
Hvað um prófkjörsbaráttuna
gegn Gísla Marteini, sem var
hatrömm.
„Baráttan var kannski ekki
hatrömm eða illvíg, en þetta var
harður slagur. Í prófkjörum segja
menn eitt og annað en við Gísli
höfum alltaf talað saman. Bak við
tjöldin var tvímælalaust unnið gegn
mér, það er eðli málsins. Ég varð þó
ekki var við að það væri reynt að
sverta mig persónulega.
Er rétt að þú hafir boðið Gísla
samning um að hann tæki annað
sætið á listanum og hann myndi
setjast í stól borgarstjóra að tveim-
ur árum liðnum?
„Nei, við Gísli ræddum þetta
aldrei. En ég hefði vel getað séð
það fyrir mér að við hefðum spil-
að þetta með einhverjum slíkum
hætti. Mér fannst þetta mjög bratt
hjá Gísla, að ætla sér þetta á þess-
um tíma. Gott og vel, Gísli er dug-
legur og hafði stuðning ákveðinna
afla innan flokksins, svo þetta er
skiljanlegt. Það voru ákveðin öfl
innan flokksins að verki og það
tókust á hópar manna með ólíkar
skoðanir. En það var aldrei reynt
að semja með einhverjum hætti á
meðan á prófskjörsbaráttunni stóð.
Ekki eitt orð féll um það.“
Þú varst búinn að vera lengi borg-
arfulltrúi og hafðir gegnt fjölmörg-
um trúnaðarstörfum fyrir flokkinn
yfir langt tímabil. Sárnaði þér ekki
að fá ekki fyrsta sætið án mótfram-
boðs? Upplifðir þú mótframboðið
sem vantraustsyfirlýsingu á þig?
„Auðvitað var ég að vona að ég
fengi sætið án mótframboðs en
ákveðnum aðilum hugnaðist það
ekki. Það voru vinir Gísla, eins og
Sigurður Kári, Hannes Hólmsteinn
og sá hópur. Það er ekkert laun-
ungarmál að það voru áhrifamenn
innan Sjálfstæðisflokksins sem
vildu mig ekki sem borgarstjóra.
Ég fann fyrir andstöðunni en mér
fannst það ekki erfitt. Ég hef lent í
sjávarháska og komist lífs af. Það
er ekkert sem hræðir mig þannig.
Það getur enginn ógnað mér eða
haft áhrif á mig með einhverjum
óheiðarlegum hætti.“
Hannes Hólmsteinn Gissurarson
er náinn vinur Davíðs Oddssonar.
Stóð Davíð á bak við þetta?
„Nei, ég held að Davíð hafi ekk-
ert skipt sér af þessu. Ég er sann-
færður um það.“
Það verður ekki komist hjá því
að spyrja þig sérstaklega um kjör-
tímabilið sem er að líða. Fjórir
meirihlutar í borginni, REI-málið
og svo framvegis. Hverjir af sex-
menningunum svokölluðu reynd-
ust þér vel og hverjir reyndust þér
illa? Hvernig lítur þetta tímabil út
í bakspeglinum?
„Samstarf mitt við Júlíus Vífil
og Kjartan Magnússon á sér langa
sögu. Við höfum alltaf verið nánir
og ég hef þekkt þá lengur en aðra í
hópnum. Ég tel nokkuð víst að þeir
hafi stutt mig í prófkjörinu. Ég veit
ekkert hvar Hanna Birna stóð þó
þau séu auðvitað góðir vinir hún og
Gísli og Tobba.
En ég get sagt að það var atast
gríðarlega í mér á þessum tíma.
Það þarf sterkar taugar; sterk-
an einstakling til standa svona af
sér. Það var margt í þessu máli
ógeðfellt og mikið um ósannindi
og útúrsnúninga. Ég hafði ekkert
brotið af mér eða skaðað nokk-
urn mann. Þess vegna fannst mér
margir þættir í þessu afar grófir.
Það má nefna málflutning Morg-
unblaðsins sem var vægast sagt
æsingakenndur. Ég sá ekkert frá
þeim góðu mönnum eftir að ég birti
grein hjá ykkur um þetta mál allt.
Ekki einu sinni Agnesi Bragadótt-
ur, sem reyndar var með ritstjóra
yfir sér á þessum tíma. Það fór af
stað ákveðin atburðarás sem varð
nokkurn vegin stjórnlaus í sam-
bandi við þetta REI mál en ég hef
aldrei skrifað undir þetta sexmenn-
ingatal. Þetta er sérmál sem verður
ekki gert upp núna. Það er að koma
prófkjör og kosningar. Ég er ekki
hefnigjarn maður.
En langrækinn?
„Nei, en ég get verið langminn-
ugur.“
Afsögn þín sem oddviti borg-
arstjórnarflokksins batt enda á
mikið spennuástand innan borgar-
stjórnarflokksins og flokksins alls
í Reykjavík. Hverjir voru það sem
beittu sér helst fyrir því að þú stigir
til hliðar á þeim tíma?
„Ég ákvað einn og óstuddur að
kalla til fundar. Ég hringdi í Hönnu
Birnu hálftíma áður og sagði henni
að ég myndi leggja til að hún yrði
oddviti en ég forseti borgarstjórn-
ar. Það beitti sér enginn fyrir því
að ég stigi til hliðar.
Á þessum tíma lagði ég sem odd-
viti mikla áherslu á að friður ríkti.
Menn hafa talað um að friður hafi
komist á eftir að Hanna Birna tók
við. En ég tel mig hafa lagt mitt á
vogaskálarnar. Ef ég væri refur og
hefnigjarn þá hefði verið minnsti
vandi fyrir mig að halda hér uppi
heilmiklum ófriði. Það er ekki erf-
itt. En ég lagði áherslu á að fólk
myndi vinna saman. Auðvitað voru
einhverjir sem vildu engan frið.
Það hefur lítið komið fram um það
að það var ég sem beitti mér fyrst
og fremst fyrir því að það ríkti frið-
ur í hópnum. En það er ánægjulegt
fyrir mig að Hanna Birna stendur
sig vel og hún á framtíð fyrir sér.
Ég veit ekki hversu lengi hún stopp-
ar í borgarmálunum en hún verður
í hópi þeirra sem munu leiða Sjálf-
stæðisflokkinn.“
Voru það ekki gríðarleg vonbrigði
fyrir þig persónulega hvernig mál
þróuðust? Meiri en þú sýndir á
sínum tíma?
„Auðvitað voru þetta vonbrigði
og ég var ekki sáttur. Mér gekk vel
í starfi sem borgarstjóri. En ég hef
mætt erfiðleikum á lífsleiðinni og
var vel undir þetta búinn. Allavega
betur en margur annar. Þegar ég lít
til baka þá undrast ég hvað ég var í
raun rólegur.“
Því hefur verið fleygt að þú getir
hugsað þér að fara í sérframboð í
næstu borgarstjórnarkosningum.
Er eitthvað hæft í því?
„Ég er ekki að fara í framboð. Þá
þyrfti flokkurinn minn að koma
fram með stefnumál sem væru mér
mjög á móti skapi. Ég hef verið í
Sjálfstæðisflokknum í 45 ár og ég
færi ekki gegn honum nema mér
yrði verulega misboðið.“
Tengdasonur þinn [Geir Sveins-
son, fyrrverandi landsliðsfyrirliði
í handbolta] er að fara í framboð
og býður sig fram í annað sætið. Er
það ekki svolítið bratt hjá honum,
svona í fyrstu atrennu?
„Það á enginn þetta annað sæti.
Aðkoma Geirs gerir þetta próf-
kjör mjög spennandi því margir
sækjast eftir þessu sæti. Ég held
að hann hafi gert prófkjörið meira
spennandi. Mér finnst of fáir gefa
kost á sér í þetta prófkjör flokks-
ins. Það eru bara átján sem ætla að
taka slaginn og þrettán þeirra voru
fyrir. Þetta er ekki mikill áhugi, en
kannski vill ungt fólk ekki helga
stjórnmálum líf sitt á þeim tíma
sem hæst er kallað eftir endurnýj-
un. Nei, þetta er ekki bratt. Geir
er kappsmaður og aðkoma hans
að þessu prófkjöri lýsir vel hans
skapgerð.“
Af hverju fórstu aldrei í lands-
málin með alla þessa reynslu í
stjórnmálum?
„Það kom til greina fyrir þing-
kosningarnar 2003 eftir að ég
hafði sest inn á Alþingi sem vara-
þingmaður. En ég hafði einfaldlega
meiri áhuga á sveitarstjórnarmál-
um og tók þau fram yfir.“
Hvað er fram undan? Ætlar þú að
skrifa endurminningar þínar?
„Ég á örugglega eftir að gera það.
Ég hef frá ýmsu að segja; farið víða
og kynnst mörgum. Ég hef mikla
reynslu sem getur nýst víða, um
það er ég sannfærður. En ég ætla
fyrst og síðast að einbeita mér að
fjölskyldunni og forgjöfinni. Barna-
börnunum fjölgar hratt og þar er í
nógu að snúast. Ég er eins sáttur og
hægt er að vera en hef áhyggjur af
þessari þjóð.
FRÉTTAVIÐTAL
SVAVAR HÁVARÐSSON
svavar@frettabladid.is
SAT Á FRIÐARSTÓLI Vilhjálmur var óumdeildur lengst af sinnar tíðar í borgarpólitík. Síðasta kjörtímabil hans einkenndist hins
vegar öðru fremur af átökum, ekki síst við sína eigin flokksmenn. Hann var borgarstjóri í sextán mánuði, mun skemur en vonir
hans stóðu til. FRÉTTABLAÐIÐ/VALLIHelgarblaðið:
Heimili og hönnun:
Menning:
Kolbrún Halldórsdóttir í helgar-
viðtali.
Beinta Maria Didriksen og Levi
Didriksen: Levi níu ára er stoð
og stytta tvíburasystur sinnar
sem er með sjúkdóm sem
aðeins fimm manns í heiminum
þjást af.
Íslensk hönnun eins og hún
gerist best. Húsgögn, arkitek-
túr og vöruhönnun í Listasafni
Reykjavíkur á Kjarvalsstöðum.
Þrjár óperufrumsýningar í maí.
Mest seldu bókmenntaverk
Evrópu í fyrra.
Íslenska ímyndin á viðreisnar-
árunum.
Allt um Listahátíðina.
FRAMHALD AF SÍÐU 28
Ef ég væri refur og hefnigjarn þá hefði verið minnsti vandi fyr-
ir mig að halda hér uppi heilmiklum ófriði. Það er ekki erfitt.