Vikan - 27.07.1961, Blaðsíða 31

ísfirzkir borgarar.
Framhald af bls. 9.
Nú datt mér aldrei annað í hug,
en að við yrðum yfirheyrð t.d. i
Reykjavík. Styrkti það mig mikið
að hugsa til þess, þvi ég var svo
sannfærður um, að ef ég fengi yfir-
heyrslu, þá myndi þessi misskiln-
ingur verða leiðréttur og við hjón-
in látin fara heim aftur.
En þetta fór nú ekki alveg svo.
Við komum næsta dag á ytri höfn
Reykjavíkur og vorum þar öll sett
um borð í 20 þúsund tonna skip,
sem var fullt af hermönnum, og flutt
til Skotlands, þaðan til London, og
kvenfólkið sett í Holloway, karl-
menn Brixton fangelsi.
Meðan ég var þarna i Brixton,
skrifaði ég tvö bréf til brezka utan-
rikisráðuneytisins og tvö til yfir-
manns hers Breta á íslandi. Ásamt
öðrum skýringum á máli mínu, fór
ég aðallega fram á að vera yfir-
heyrður, þvi hér væri um misskiln-
ing að ræða. Ég hef aldrei fengið
nein svör við þessum bréfum og
aldrei neinn við mig talað.
Allir þeir Englendingar, sem áttu
að hafa eftirlit með okkur, komu
mjög svo kurteislega fram.
Ég lít svoleiðis á þetta mál, og
hekl að fleiri mundu gera það, sem
lita á réttarhöldin, sem íslenzka
stjórnin lét fara fram í málinu, að
þá leiki enginn vafi á því, að þessi
taka konu minnar og mín sé á mis-
skilningi byggð — —
NÝ VIÐHORF.
Réttum mánuði eftir hertöku ís-
firðinganna, gerðust þeir atburðir,
að Bandaríkjastjórn gerði samning
við Breta og íslenzku rikisstjórn-
ina um, að Bandaríkin tspkju að sér
hervernd íslands, meðan á styrjöld-
inni stæði. Mikill fjöldi bandarískra
herskipa og flutningaskipa kom
þess vegna til Reykjavíkur hinn 7.
júlí, en 9. júíi kom þingsályktun
þessu lútandi fyrir Alþingi, er kvatt
var saman af þessu tilefni. Var
þingsályktunin samþylckt. Sama dag
tilkynnti Howard Smith, sendi-
herra Breta, að allir þeir íslend-
ingar, sem teknir hefðu verið fastir
af setuliðinu og fluttir til Englands
sem fangar, yrðu nú látnir lausir,
samkvæmt samningi.
Voru tilnefndir 10 manns, hinir 7
fyrrnefndu frá ísafirði, en auk
þeirra 3 frá Reykjavik, þeiy Einar
Olgeirsson alþingismaður, Sigfús
Sigurhjartarson ritstjóri og Sigurður
Guðmundsson blaðamaður. En þeir
höfðu verið fangar Breta frá því
27. apríl þá um vorið, þegar brezka
herstjórnin bannaði útkomu Þjóð-
viljans og flutti þessa starfsmenn
hans til fangavistar i Bretlandi.
Nokkur töf varð þó á því, að
föngunum yrði sleppt, en þeir komu
allir til hinn 3. ágúst þetta suraar.
FRÁ RANNSÓKN MÁLSINS.
Þær fjórar vikur, sem liðu frá þvi
að Isfirðingarnir voru handteknir
og þar til samningurinn, sem leysti
þá úr haldi, var gerður, hafði nokk-
ur rannsókn á máli þeirra farið
fram.
Pétur Benediktsson var þá sendi-
fulltrúi í London. Hann heimsótti
fangana, skömmu eftir að þeir voru
komnir til Englands. Tók hann af
þeim skýrslu og sendi símleiðis til
utanríkisráðuneytisins.
Brezki sendiherrann í Reykjavik
sendi ríkisstjórn íslands skýrslu um
málið frá sinni hlið. Tilnefndi hann
þar noklcra menn, er viðriðnir voru
mál Lehrmanns, auk þeirra, er hand-
teknir voru.
Bæjarfógetinn á ísafirði, Torfi
Hjartarson, hóf því rannsókn í mál-
inu og yfirheyrði marga ísfirðinga.
Réttarhöld í málinu héldu svo á-
fram, þegar hinir herteknu komu
heim aftur.
Allir þeir, sem hertoknir voru, að
undanteknum Tryggva Jóakimssyni
og konu hans, viðurkenndu að hafa
talað við Lehrmann eða veitt hon-
um hjálparliönd.
En það er augljóst af réttarhöld-
unum, að þeir, sem veittu Þjóðverj-
aiium aðstoð eða fyrirgreiðslu, hafa
gert það af vorkunnsemi við ein-
stæðings flóttamann, en ekki af póli-
tískum orsökum eða af andúð við
Breta. Hins vegar var öllum Ijóst,
eftir að fyrsta sporið var stigið, að
nokkuð var í lnifi. En í rauninni
varð ekki aftur snúið, nema á þann
eina hátt að framselja skjólstæðing
sinn, en lítill drengskapur þótti það.
Samkvæmt réttarhöldunum kveðst
Jóhann Byfíirðingur „aldrei hafa
unnið á móti Bretum og alls ekki
hafa tekið á móti Lelirmann til að
skaða þá á nokkurn hátt eða vinna
inóti hagsmunum þeirra, heldur hafi
hann hjálpað Lehnnann aðeins af
þvi, að hann hafi kennt í brjósti um
hann, og af því, að hann hafi fundið,
að Lehrmann leitaði til lians vegna
þess að liann var eini maðurinn ut-
an Reykjavikur, sem Lehrmann
hafði áður þekkt, þar sem hann
hefði dvalið á heimili sínu viku-
tíma haustið 1939.“
Jóliann sagði ein,nig, að hann
hefði „strax fyrstu nóttina og dag-
inn, sem Lehrmann var á hcimili
hans, fyrir sitt leyti sannfærzt um,
að Lehrmann væri ekki hættulegur
maður, og að í farangri hans væri
ekki neitt, sem bent gæti á, að hann
hefði nokkurs konar njósnir með
höndum.“
RÆÐISMAÐUR BRETA.
Aldrei mun hafa verið gefin við-
hlítandi skýring á handtöku Tryggva
Jóakimssonar. Hann var að visu
kvæntur þýzkri konu, svo að hægt
var að vekja grunsemdir um að
henni rynni blóðið til skyldunnar
þar sem samlandi hennar átti í hlut
og var í vanda staddur. En hvort
tveggja var, að það sannaðist, að hún
hafði aldrei við Lehrmann talað,
og hins vegar liefði það verið meira
en litið glapræði hjá ræðismanni
Breta að lialda hlífiskildi yfir hinum
svokallaða óvini húsbænda hans.
Eftir því, sem kemur fram í réttar-
höldunum, ber hinum yfirheyrðu
saman um, að ólíklegt sé, að þau
hjónin hafi haft vitneskju um Þjóð-
verjann og því síður veitt lionum
stuðning.
Virðist aðför Breta að þessum
opinbera starfsmanni Bretlands hafa
verið frumhlaup eitt og allhastar-
legt, þar eð þeir sviptu hann opin-
berum trúnaði. Hitt var svo i beinu
framhaldi, að þeir hristu höfuðið vlð
þeim framburði, sem Tryggvi hafði
til að sanna hlutleysi sitt í hinu af-
drifarika máli.
Og þar við sat.
PREMT-
§IHIÐJM
HILNIR hf
RAUÐI ÞRAÐURINN
í viðskiptum yðar
er viðleitnin til að efla og auka framgang
fyrirtækisins og veita um leið viðskiptavinum
yðar þá þjónustu og fyrirgreiðslu sem unnt er.
HILNIR
Samkeppnin á markaðnum verður æ meiri
og krefst þess að staðið sé á verði gagn'-
vart þeim þáttum viðskiptalífsins er snerta
á einhvern hátt fegurðarsmekk fólksins.
HILNIR hf
Vönduð vinna á ölluni prentuðum
gögnum fyrirtækisins ber því fagurt
vitni, um leið og það vekur á sér athygli
og örvar á þann hátt viðskiptin í hvívetna.
HILNIR hf
1
Vér höfum um árabil unnið í sívax-
andi mæli að hvers kyns prentverki
svo sem: Prentun bóka, blaða og um-
búða, ásamt skrifstofu- og verzlunar-
gögnum ýmissa tegunda.
Jafnframt því veitum vér viðskipta-
vinum vorum alla þá aðstoð og leið-
beiningar, sem með þarf þar að lút-
andi.
LNIR
i
Skipholti 33. — Sími 15320.
VIKAN 31