Vikan - 07.12.1961, Blaðsíða 4

SPIRAIUX
Boðvogin
& Þorsteinsson & (o
BEZTA
tækifæris-
• •• /••
ffjofin
BEZTA
jolagjofm
Fæst í verzl-
unum víða um
land.
Verðlækkun - Verðlækkun - Verðlækkun - Verðlækkun
JÓLAGJÖFIN E R
PIERPOHT
AítMBANDSÚR
HEFUR ALLA
KOSTINA:
X hoggvarið
vainsþétt
jc glæsilegt
árs ábyrgð
ÍC dagatal
•fc óbrjótanleg
gangfjöður
★ verð við
allra hæfi.
Sendi í póstkröfu um allt land.
Garðar Olafsson, úrsmiður.
Lækjartorgi — Sími 10081.
VIKAN
O0 fwknin
Sokknu borgirnar í „1001
nótt“ verða að, veruleika.
Ýmislegt dettur manni í hug.
Kannski væri réttara að segja: ýmis-
legt dettur manninum í hug, og ekki
hvað sízt Þegar um er að ræða að
verja Þau svæði, sem Þegar eru undir
yfirráðum hans eða afla sér nýrra
yfirráðasvæða. Þá virðist hugkvæmni
hans næstum óþrjótandi og hugarflugi
hans engin takmörk sett.
Skipta má sókn mannsins til svæð-
isbundinna yfirráða í nokkra megin-
kafla. Fyrst lagði hann undir sig
löndin, síðan yfirborð hafsins, Þá
loftið í grennd við jörðu — og nú
stefnir hann að yfirráðum úti i
geimnum og í undirdjúpunum.
Sérhver sókn hefur kostað hann
nýja tækni og tæki, sem krafizt hef-
ur umhugsunar og undirbúnings.
Þeim aðdraganda má einnig skipta
i kafla eða þætti — fyrst hafa spá-
menn og skáld gefið hugarflugi sinu
lausan tauminn og látið gamminn
geysa, siðan hafa þeir, sem raunhæf
hugkvæmni er gefin, unnið úr hug-
sýnum þeirra og búið í hendur hag-
leiksmönnunum til framkvæmda —
og loks hafa djarfir og þrekmiklir
garpar, könnuðir og brautryðjendur,
hafið sóknina. Þannig hefur það allt-
af verið, fimbulfambararnir, eins og
Þeir hafa oftast verið nefndir af sam-
tíð sinni, áttu frumkvæðið að hverri
nýrri sókn sem svo var leidd til sig-
urs, þó sjaldnast fyrr en nokkrum
öldum eftir að þeir voru allir. Þó
ríkjamenn kváðu ætla að byrja að
sökkva á næsta ári — er þó gamalt
fim'oulfamb; við getum að minnsta
kosti lesið um sokknar borgir og
borgir á hafsbotni, bæði í „Þúsund og
einni nótt" og fleiri gömlum ævin-
týrabókum. En nú er, sem sagt útlit I
fyrir að hún verði smám saman að
veruleika fyrir hugkvæmni og raun-
sæi, og ekki hvað sízt tæknikunnáttu
nútímamanna. Fyrsta neðansjávar-
húsið er þegar í smíðum, það verður
kúlulaga og fimm hæðir, fyrir utan
„kjallara" og „hanabjálka" og „ákaf-
lega vandað að allri gerð“, eins og
fasteigneisalarnir komast að orði. Þó
verður það varla talið til fasteigna,
þar sem því er ætlað að reka fyrir
straumi. Niðri í kjallara þess verður
komið fyrir kjarnorkuhlöðu, sem sér
fyrir orku til ljósa og hitunar og til
þess að knýja öll hin margvislegu
tæki og vélar, sem þarna verða til
húsa. I kjallaranum verður einnig
komið fyrir blýfarmi til kjölíestu, og
sjógeymum, sem hafa sama hlutverki
að gegna. Utan á sjálfa húskúluna
verður fest minni kúlum, sem dæla
má í sjó eða tæma og fylla þá lofti,
eftir því sem með þarf.
Sjálf húskúlan verður á níutíu
metra dýpi þegar til kemur, en tengd
risastórri flotskál með víðri og ram-
gerri pípu, 45 m langri, er gengur
upp úr kúlunni og siðan upp um miðj-
an botn flotskálarinnar, en barmar
skálarinnar verða um sextán metra
úr sjó. Um pípu þessa liggja svo ekki
aðeins viðar loftrásir, heldur verður
og komið þar fyrir hraðfara lyftu,
svo séð verður fyrir öllum nýtízku
þægindum. Fjögurra manna áhöfn
varður að staðaldri í kúlunni, til að
sinna rannsóknarstörfum og sjá um
starfrækslu hinna mörgu rannsókna-
og tilraunatækja. Sterkar rúður,
„kýraugu“, verða á „veggjum" kúl-
unnar og komið þar fyrir sterkum
ljósvörpum og einnig fullkomnum
kvikmyndatökuvélum.
Fjölbreytt rannsóknatæki verða í
kúlunni, einkum í sambandi við at-
huganir á neðansjávarhljóðum og
hlijóðburði, og skilyrðum fyrir radíó-
j hefur það bil stöðugt verið að stytt-
ast, eftir því sem tæknin varð fjöl-
þættari og almennari og þróunin að
sama skapi örari — og loks er nú
svo komið, að blekið er varla orðið
þurrt á pennaslóð fimbulfambarans
— fyrirgefið forna og torskilda sam-
likingu — örkin er varla runnin úletr-
uð úr ritvél hans, fyrr en fimbul-
fambið er orðið að raunveruleika.
Borgin á hafsbotni — sern Banda-