Vikan - 07.12.1961, Blaðsíða 25

AROÐURSTÆKNI
TRUBOÐSINS
Doktor Matthías Jónasson: Þekktu sjálfan þig
— Bréf frá „reiðum farþega“.
„Á mannkindin hvergi griðland fyrir áróðri? Má liann flæða yfir mann, livar
sem maður er staddur, á vinnustað, i veitingahúsi og jafnvel i strætisvagninum?
Skiljið þið ekki, að heyrn manna sljóvgast við þetta? Menn hleypa sér bara i
þrjózku, loka sér, hrynja sig andúð. Þetta er ekki hættulaust. Ógeð manna getur
magnazt svo, að þeir daufheyrist við boðskap, sem annars hefði orðið þeim
hjartfólginn.
Ég hef t. d. orðið fyrir því að hlusta á jarðarför i strætisvagni. Fátt þykir mér
óviðkunnanlegra. Ég hef setið undir predikun í veitingahúsi. Ég ræð útvarps-
prestinum til að reyna það, áður en hann varpar ölium vanda trúboðsins yfir á
tæknina. Rödd predikarans rennur saman við marklaust skvaldur og hvers kyns
liávaða. Er þetta þjálfun í andlegum sijóleika? Ég hélt að boðun trúarinnar ætti
að leiða til andlegrar vakningar.
Boðun trúarinnar er svo þýðingarmikill þáttur i starfi prestsins, að liann verður
að helga henni rétta stund og réttan stað, svo að hún veki það hugarfar, sem eitt
er næmt á hinn helga boðskap. Lengsta tið kristninnar hefur staðurinn verið
kirkjan, sem vígð er þvl hlutverki, að menn hlýddu þar guðs orði og ræktu trú
sína i auðmýkt og sameiginlegri bæn.
Ég tel það varhugaverða breytingu, að helgiathöfn kirkjunnar sé varpað út i
glaum hversdagsins. Þar verður hún aðeins ein trumba í þeim ærandi áróðurs-
glaumi, sem spillir geðró manna og vekur þeim óbeit.
Þessu bið ég þig að koma á framfæri i dálkum þínum. Reiður farþegi“.
SEFJUN OG GAGNSEFJUN.
Bréfritarinn beinir spurningum sinum auðvitað ekki tii mín, enda ráðum við
vist báðir jafnmiklu um það, að kirkjan tekur útvarpstæknina i þjónustu sína.
Hann virðist óttast, að messan glati sefjunarmætti sinum og valdi jafnvel gagn-
sefjun, ef hún blandast i annir og ys, eins og hlýtur að verða um útvarpsmess-
una. Þetta styðst eflaust við nokkur rök. Tæknin er ávallt hávaðasöm, en fátæk
af þeirri friðsælu kyrrð, sem guðrækileg íhygii og bæn þarfnast. Því lokar út-
varpspredikunin oft hugskoti manns fyrir þvi, sem eyru hans heyra. Fyrir mörgum
verður hún aðeins þáttur í þeim ærandi hávaða, sem giymur í eyrum þeirra.
En tilætlaður árangur guðsþjónustunnar er framar öRu fólginn i þeim hug-
hrifum, sem hún veldur. Prestinum veitist áreiðanlega ekki alltaf auðvelt að vekja
viðeigandi hugblæ hjá söfnuði sínum, þó að hinir trúuðu sameinist i kirkjunni
og eigi þannig kost á að taka beinan þátt i athöfninni. Miklu erfiðara hlýtur
það þó að vera, ef hver hlustandi er einangraður, e. t. v. í annarlegu umhverfi,
þar sem glaumur og hávaði rjúfa hugblæ hans jafnskjótt og hann myndast. Hættan
við þetta form guðsþjónustunnar er sú, að menn iáti sér nægja að hlusta með
öðru eyra og hálfri athygli, meðan liugur þeirra er á valdi óskyldra umhverfis-
áhrifa. Úr því getur þá orðið þjálfun í andlegum sljóleika, eins og bréfritarinn
nefnir það.
Samt er gagnsefjunin miklu fjær þvi hugarfari, sem kirkjan vill móta með helgi-
athöfn sinni. Farþeginn í strætisvagninum, gesturinn á veitingakránni, verkamað-
urinn á vinnustað er oftast svo gersamlega óviðbúinn þeim boðskap, sem útvarpið
Framhald á bls. 44.
Orð prestsins hafa engan
veginn sömu áhrif í
skvaldri veitingahússins
og hávaða vinnustaðar-
ins eins og í kirkjunni.
Það er eins líklegt að
boðskapurinn hafi öfug
áhrif ef hann er fluttur
á óviðeigandi stað.