Vikan - 25.01.1962, Blaðsíða 3

Hugmyndin var góð . . .
Sé um tæknilegar uppfinningar að
ræða, er það ekki alltaf nóg að hug-
myndin sé góð. Stundum er hún ekki
tímabær, eða hún er orðin á eftir
tímanum, þegar hún er að komast í
framkvæmd. Stundum er það skortur
á fé, sem veldur að aldrei verður
neitt úr neinu og hugmyndin gleym-
ist.
Árið 1939, eða skömmu eftir að
síðari heimsstyrjöldin brauzt út,.
kom maður nokkur að máli við sér-
fræðinga sænska sjóhersins. Þessi
maður hafði fengið hina snjöllustu
hugmynd, þegar hann var vitni að
því hve tamin sæljón gátu leikið
margar listir. Því ekki að nota seli
gegn kafbátum? Temja þá þannig, að
þeir syntu að kafhátunum, búnir
kröftugri sprengju þannig gerðri, að
hún springi sjálfkrafa, þegar selur-
inn væri kominn mátulega nálægt.
Sérfræðingunum leizt svo vel á hug-
myndina, að tafarlaust var hafin
selatamning i þessu skyni úti í
sænska skerjagarðinum — að sjálf-
sögðu með mestu leynd. Þegar
nokkrir byrjunarörðugleikar voru
yfirstaðnir, var talið koma í ljós
að huginyndin væri vel framkvæm-
anleg, að minnsta kosti við vissar
aðstæður. En um svipað leyti voru
fundin upp fjarstýrð og sjálfstýrð
tundurskeyti, sem tóku tömdu sel-
unum fram, og að því vitað er hafa
þessar tilraunir lagzt niðuí. Og hver
veit samt nema sænskir haldi þeim
áfram með mestu leynd, og hafi
heila hjörð sprengjusela til taks
gegn kafbátum Rússa í Eystrasalti?
Ein mínúta -
23 milljónir dollara.
Stærsta flugvélin, sem enn hefur'
verið byggð, komst a'.drei nema 25'
metra í loft upp. Howard Hughes,
kvikmyndaframleiðandi, margmill-
jónari og flugkaþpi, stóð fyrir smíði
liennar og flaug henni sjálfur í þetta
eina skipti. Þetta var tröllaukinn
flugbátur, nefndur „Herkules", gerð-
ur að mestu leyti úr tré; vænghafið
100 m og þyngdin um 180 smálestir.
Þessi risaflugvél var knúin átta
hreyflum, 24000 ha. samanlagt og
átti að geta tekið 700—750 farþega,
og einkum ætluð til herflutninga.
Henry Kaiser, sem frægastur varð
fyrir skipasmíðar sínar í síðari
'heimsstyrjöld og s'iðar fyrir bfla-
framleiðslu sina, hafði samnings-
bundið sig til að smiða 5000 slikar
flugvélar á mettima; en það var und-
ir styrjaldarlokin og hernaðaryfir-
völd Bandamanna misstu allan á-
huga á fyrirtækinu, þ.egar sigurinn
var framundan. Þá tók Howard
Hughes að sér að hrinda hugmynd-
inni í framkvæmd, og reynsluflug
þessa fyrsta og eina Herkulesar-flug-
báts fór fram þann 2. nóvember
1947, en þá hafði smiði hans kostað
.um 23 milljónir dollara. Eftir það
:iá Herkúles í hafnarkví, en varð fyr-
ir miklum skemmdum árið 1953,
jþegar skilveggur i kvinni brast. Síð-
an hefur hann legið og fúnað innan
girðingar i grennd við höfnina í
iLos Angeles.
Tucker - dýrasti bíll,
sem um getur.
Það voru aldrei framleiddir nema
49 bílar af Tucker-gerð, en kostnað-
urinn við framleiðsluna nam 26
milljónum dollara. Preston Tucker,
framleiðandi, dó árið 1956, fimmtiu
<og þriggja ára gamalt, en niu árum
áður hafði hann komið af stað því
stórkostlegasta bílasvindli sem um
getur, verið ákærður fyrir — og
sýknaður.
Þegar bílaskorturinn var sem til-
ffinnanlegastur fyrstu árin eftir lok
isíðari heimsstyrjaldarinnar, tókst
'Tucker að fá fjölda manns til að
'leggja fé í framleiðslu á „heimsins
:bezta og fullkomnasta — og ódýr-
asta bíl, „Tucker Torpedo“.“ Yfir-
byggingin átti að vera úr plasti og
léttmálmi, sérfjöðrun á hverju hjóli,
rafkerfið 24 volta, og hreyfillinn,
sem var að miklu leyti gerður úr
léttmálmi og með ótal endurbótum,
var 150 hestafla, hámarkshraðinn
200 km, en benzíneyðslan ekki nema
einn litri á mílu. Þegar Tucker hafði
framleitt 49 slíka bíla, og 150
hreyfla, fór hann á hausinn. Nokkr-
ir af Tucker-hreyflunum kváðu vera
■ enn i notkun og hafa reynzt vel;
meðal annars kvað benzíneyðslan
hafa staðizt áætlun.
•Orrustuskip úr steinsteypu.
Árið 1941 k.eypti sænska flota-
málaráðuneytið uppfinningu af
Sven Lundbergh verkfræðingi —
orrustuskip úr steinsteypu, sem ekki
átti að geta sokkið á hverju sem
gekk. Uppfinningin hefur verið
stimpluð hernaðarleyndarmál, en
þó er vitað að skrokkur skipsins átti
Útgefandí: Hilmir h.f.
Kitstjöri: '
Gfsli Sigurðpson (úbm.)
Áugljs'mgantjóri:
. Jóhaunes Jörundsson.
Pramkvœmdastjóri:
Hilmar A. KristjánBson.
.
Ritstjórn. og,-haúglýaingar:. Skipholti .L'
33. Símar: k5320,- 35321,-35322. Pýsþ/
hóif 145: .AfgretBsjaog dyeifíngi,
Blaðadreiífng, Miklublúút 35,
36720. i>rci fíngarstjórl: óskar Ká
son. VerB’í lausasölu'kr./'l'S. Aski .
arvcrð er 200 kr. ársÞriBjongsI.ega,
. greiðist • fyrirfram. Prentun:, Hilmir^,;;
h.f. Myndamót: Rafgraf h.t
/ næsta blaði verður m. a.:
* Vikan og tæknin: Að safna gömlum bílum o. fl.
¥ Deilt með einum. — Smásaga eftir Franklín Þórðarson.
¥ Þá var stórseglið óviðráðanlegt, en fokkan rifnaði í tætlur.
Síðari hluti endurminninga Sigurðar Sumarliðasonar, fyrrum
skipstjóra. Jónas Guðmundsson, stýrimaður, tók saman.
Uppgjör á sjó. — Smásaga.
* Fjórði hluti verðlaunakeppninnar. 40 fermetrar af Axminster-
teppi í verðlaun.
* D.ulheimar hugans. Grein um sálkreppur og sálgreiningu eftir
Dr. Matthías Jónasson.
¥ Lesendur Vikunnar velja „Ungfrú íslands 1962“. Undirbún-
ingur er hafinn fy,rir pæstu fegurðarsamkeppni og fyrirkomu-
lag keppninnar yerður Jíynnt í næsta blaði.
V Kennedy á háskólaárunum i Harvard. Hvernig var Kennedy
í skóia, hvernig námsmaður var hann og félagi? Greinin segir
frá því öllu saman og ýmsum skemmtilegum atvikum frá
skólaárum hans.
að vera úr eins konar fraijðsteypij,
sem er ákaflega létt, en klæddur lagi
úr sérstakri steinsteypu, sem er
stórum mun skotharðari en sterkasta
stál. Ekki er vitað hvort Sviar hafa
í hyggju að „steypa“ slíkt orrustu-
skip á næstunni.
Flugbrautir úr ís ...
Þegar átökin milli flugvéla Banda-
manna og kafbáta Þjóðverja um
skipalestirnar stóðu sem hæst í sið-
ari heimsstyrj öld, kom brezkur hug-
vitsmaður fram me'S þá hugmynd að
gera flugvelli eða flugbrautir úr ís
úti á Atlantshafi. Þvi ekki það? —
þegar var hafizt handa um tilraunir,
og þegar venjulegur ís reyndist ekki
nógu traustur, voru gerðar brautir
úr rennbleyttum, frystum pappír,
sem reyndust nothæfar, væri „byggt
yfir þær“ til að verja þær sól og
regni. Þegar friður komst á, minnk-
aði áhuginn nokkuð, en þó eru marg-
ir sérfróðir menn, sem telja enn,
að þarna sé um að ræða einu hugs-
anlegu lausnipa varðandi lending-
arstaði á Atlantshafi.
Peningarnir -
afl þeirra hluta . . .
Omega-hreyfillinn eða pendúl-
hreyfillinn, vakti mikla athygli
1950, þegar Englendingurinn, Gran-
ville Bradshaw, smíðaði einn slikan
hreyfil í tilraunaskyni, sem vó ekki
nema 12 kg, en framleiddi 53 hest-
öfl. Því var spáð að þessi hreyfill
mundi valda byltingu á sínu sviði,
en siðan hefur hans lítt heyrzt getið,
Þessi uppfinning er talin mjög
snjöll, og sérfræðingar segja, að hún
búi yfir miklum möguleikum, þegar
nauðsynlegar endurbætur hafi verið
á henni gerðar. En — þvi er almennt
lia.dið fram, að uppfinningamaður-
inn hafi ekki enn getað fengið nógu
fjársterka menn í lið við sig, sem
vilji hlíta þeim skilmálum, er hann
setur og þess vegna kunni að verða
nokkur bið á byltingunni.
VIKAN 3