Vikan - 09.06.1966, Blaðsíða 12

Um það bil sem mín kynslóð
var nógu gömul til að hafa á-
huga á slíkum málum, var ævin-
týrið um hina hneykslanlegu Char-
lottu frænku mína reglulega til að
gorta af. Hún var afasystir mín.
Systur hennar og bræður skömmuð-
ust sín fyrir það sem hún gerði.
Næstu kynslóð, mömmu minni og
systkinum hennar, var skipað að
minnast aldrei á hana; auðvitað
töluðu þau um hana í hljóði, fyrst
sín á milli og svo við vini sína og
kunningja. Hugmyndir þeirra urðu
að staðreyndum, sem þau körpuðu
um og töluðu um fram og aftur,
þegar enginn af eldri kynslóðinni
var viðstaddur.
Það mátti ekki nefna Catherinu,
og það var ekki lengur skráð með-
al annarra í fjölskyldubiblíuna. Þar
sem nafn hennar hafði verið, var
aðeins breitt strik, reiðilega krafs-
að með svörtu bleki, milli Elisa-
bethar, sem var fædd 1885 og
Franks, sem var fæddur 1889.
Mynd hennar var ekki í fjölskyldu-
albúminu. Það voru auðir reitir, þar
sem mynd hennar hafði verið og á
hópmyndum var andlit hennar skor-
ið úr með rakhníf. En ég sá einu
sinni mynd af Catherine. Sú ófram-
færnasta af systrum hennar hafði
falið hana hjá sér í fimmtíu hljóð-
lát ár.
Það sem Catharina hafði svo
glæpsamlega brotið af sér var
þetta: Hún hafði hlaupið grátandi
út um eldhúsdyrnar á heimili sínu
í Vestur-Montana, út í myrkrið. Hún
hafði farið upp í lest með manni,
sem hún hafði aldrei séð áður, og
hún kom aldrei heim aftur.
Frændsystkini mín nutu þess að
segja mér frá þessu, á sumrin þeg-
ar ég fór til Montana með mömmu
minni. Þau lítillækkuðu sig til að
segja mér frá þessu og töluðu
frjálslega um það við mig, vegna
þess að ég tilheyrði fjölskyldunni
og hafði rétt til að heyra um þetta.
Ævintýri Catherinu frænku var
nokkurs konar sameign fjölskyld-
unnar.
Það litla sem við vissum var: Að
hún hljóp grátandi út um eldhús-
dyrnar, út í skóginn, þetta sumar-
kvöld, árið 1910. Hún skildi eftir
á dagstofuborðinu tíu punda kon-
fektkassa. Það hlýtur að hafa ver-
ið dýrmætasta gjöf sem hún hafði
nokkru sinni fengið. En hún bragð-
aði ekki á konfektinu.
Ég sá kassann einu sinni, þegar
ein af frænkum mínum læddist með
mér upp á háaloft. Tíu punda kon-
fektkassi er hreinlega gífurlegur. A
lokinu á þessum kassa var mynd
af fallegri stúlku; hún var með
glettnisleg brún augu og með strúts-
fjaðrahatt á höfðinu. Hún hreiðr-
aði um höku sína í handskjóli úr
loðskinni. Kassinn var bundinn aft-
ur með bláu silkibandi, sem farið
var að upplitast af elli þegar ég sá
hann fyrst, hnúturinn var ennþá ó-
hreyfður.
Mildred frænka mín hafði potað
inn í endann á kassanum og náð í
einhvern gráleitan köggul, sem einu
sinni hafði verið konfekt. — Villtu
konfekt, sagði hún og hló stríðnis-
lega.
Eg sagði: — O, nei, og hörfaði
aftur á bak. Að snerta konfektmola,
sem hin dularfulla Catherine frænka
mín hafði aldrei snert, fannst mér
álíka helgispjölI og að hrækja á
kirkjugólf.
Hún hefur að minnsta kosti ver-
ið falleg, sagði Milfred með viður-
kenningarsvip og horfði á fallegu
stúlkuna á kassalokinu.
Eg viðurkenndi það, en sagði
svo: — En það er ekki hún sem er
á myndinni.
— Jæja, hver er það þá? spurði
Milfred frekjulega. — Segðu mér
það ef þú veizt það betur!
— Það hlýtur að vera einhver
önnur stúlka, það getur ekki verið
að nokkur hafi gefið Catherinu
frænku konfektkassa með mynd af
henni sjálfri.
Mildred sá að hún hafði hlaup-
ið á sig og sagði illgirnilega: —
Þú þykist vita allt, jafnvel hvaða
myndir voru settar á svona kassa
í gamla daga.
Ég hljóp niður stigann, áður en
Mildred fór að æsa sig meira upp.
Mildred gat verið hrein hrollvekja.
Hún var líka skemmdavargur, —
að hugsa sér, láta sér detta í hug
að brjóta upp þennan kassa, sem
örugglega var eitthvað í sambandi
við skipbrot aumingja Catherinu
frænku.
Sérhvert okkar frændsystkinanna,
og það var enginn smáræðis hóp-
ur, hafði sínar sérstöku skoðanir
um það hvað varð af Catherinu
frænku. Ég var sannfærð um að
hún hefði drekkt sér, gengið út í
straumharða ána, æðrulaus i hvít-
um kjól. Mildred sagði að hún hefði
farið til Butte og setzt þar að í húsi
og orðið ja — þú veizt — hvað. Eg
vissi ekki hvað, en ég var ekki nema
tíu ára og ég vildi ekki spyrja, ég
var svo hrædd um að Mildred segði
mér það.
Hin héldu fram sínum skoðunum.
Harry sagði að Catherine hefði orð-
ið kvikmyndastjarna, hún væri
fræg og rík og að við hefðum full-
an erfðarétt á peningum hennar.
Bert sagði að hún hefði gifzt ein-
hverjum hertoga í Evrópu, og ein-
hverntíma ætlaði hann að fara og
leita hana uppi, ganga bara fram-
hjá brytanum hennar og beint inn.
Wilma sagði að hún væri söng-
kona við óperuna í New York, og
að milljónararnir dengdu yfir hana
skartgripum. Bobby sagði að hún
hefði verið fallegur njósnari í fyrri
heimsstyrjöld, hefði verið skotin og
dáið hetjudauða.
Pearl sagði að hún hefði horfið,
en ekki með jarðneskum manni.
Það var vera af einhverjum öðrum
heimi sem hafði numið hana á
brott, þyrlað henni upp í einhverj-
um hólk, sem örugglega væri þarna
ennþá, en auðvitað ekki sýnileg-
ur. Það gæti verið að hún kæmi aft-
ur, en kannski ekki fyrr en eftir
hundrað ár, þá gæti enginn séð
hana, þau yrðu öll dáin. Þessi hug-
mynd gerði mig dauðhrædda. Ef
eitthvert okkar, sérstaklega ég,
rækist í sakleysi á þennan ósýni-
lega hólk og hyrfi út í buskann,
þögul og ósýnileg . . .
— Hvar er þessi hólkur, spurði
ég í angistarróm.
— Einhversstaðar úti í skóginum,
fyrir utan eldhúsdyrnar.
— En það er enginn skógur, hvar
er skógurinn?
— Hún hljóp út um eldhúsdyrn-
ar, út í skóginn, er það ekki? Pearl
var að reyna að vera sannfærandi,
skógurinn var staðreynd sem fylgdi
sögunni, hann var hluti af þessu
erfðaævintýri.
En skógurinn var horfinn, þegar
við fórum að skyggnast eftir hon-
um, árið 1950. Catherine frænka
hafði hlaupið út í skóginn fyrir 40
árum. Nú voru þarna aðeins hús
og götur, einstaka tré á stangli,
fyrir framan hús og meðfram göt-
unni að járnbrautarstöðinni.
Það var annar heimur, önnur
kynslóð, sem Catherine hvarf frá
árið 1910, annar heimur sem hún
flýði til með ókunnugum manni.
Þessi ókunni maður átti eiginlega
ekkert sæti í hugarheimi okkar.
Hann var auðvitað staðreynd, það
hafði einhver séð hann, en hann
kom okkur ekkert við. Hann varð
að vera þarna, annars hefði Cat-
herina ekki getað hlaupizt á brott,
en þessutan kom hann okkur ekk-
ert við.
En fyrir nokkrum árum fann ég
Catherinu og ókunna manninn. Ég
stoppaði í einn dag á gamla fjöl-
skylduheimilinu, á leið minni til
Chicago, þar sem ég ætlaði að
fara á listaskóla.
Ég gat ekki hugsað mér að vera
þar lengur en einn dag, því að
nú var það Mildred sem þar réði
húsum, en mig langaði til að hitta
Lisbet afasystur mína, sem er göm-
ul og veikbyggð. Mildred kúgar
Lisbet, það hafa allir alltaf kúgað
Lisbet.
Hún tók mig með sér upp í svefn-
herbergið sitt og lokaði dyrunum
varlega, svo að Mildred færi ekkert
að forvitnast.
— En hvað þetta er skemmti-
legt herbergi, sagði ég. — En hvað
þú átt mikið af fallegum smámun-
um.
Lisbet brosti. — Það er lítið, en
þetta er það herbergi sem ég von-
aðist til að fá, þegar ég flutti hing-
að. Þetta er herbergið sem við Cat
höfðum saman, þegar við vorum
ungar, áður en ég gifti mig.
— Ég hélt að þú hefðir haft aust-
ur herbergið. Mildred sagði að þú
vildir fá það.
Lisbet hélt áfram að brosa. — Ég
lét hana halda það. Ef hún hefði
vitað að mig langaði til að fá þetta
herbergi, þá hefði hún örugglega
sett mig í austur herbergið.
Þessi hlédrægna kona hafði lært
að búa við ofríki. Hún hafði fyrst
komizt í kynni við ofríki hjá móð-
ur sinni, sem hafði hrakið Cather-
inu frá heimili sínu með þessu
sama ofríki. Frh. á bls. 29.
Tín
minda
konfekt-
knssi
Smásaga
efftlr
Dorothy
Johnson
FYRIR OKKUR, SEM
BÖRNUM, VAR ÞETTA
TÁKN LEYNDARDÖMA
ASTARINNAR OG LÍFS-
VIKAN 23. tbl.