Vikan


Vikan - 28.12.1967, Blaðsíða 18

Vikan - 28.12.1967, Blaðsíða 18
HÆTTULEGT.. HÆTTULAUST.. HÆTTULEGT.. HÆTTULAUST Einn daginn segja þeir, að reykingar séu banvænar, næsta, að hættu- legt sé að hætta að reykja. Að pípur séu meinlausar, en svo að maðurfái húðkrabba af þeim. Að síusígarettur séu öðrum hættuminni — eða verri en allar hinar .... HVERJUM EIGUM VID AD TRUA? Lundúnaprófessorinn Richard Doll greiddi nýlega öllum fyrrverandi reykingamönnum alvarlegt högg, með því að full- yrða, að það væri tilgangslaust að hætta að reykja. Það drægi ekkert úr hættunni á lungnakrabba. Allur sá fjöldi manna, sem víða um heim hafa lagt á sig iikamiegar og andlegar kval- ir, farið á frávanaklínikkur, fengið sprautur og étið pillur til að losna undan oki Tóbakkusar, eru vægast sagt æfir út í Doll þennan. En hann er ekki sá eini, sem hefur látið okkur verða fyrir áfalli hin síðari árin. Sérfræðingar á sviði læknisfræði og lík- amsræktar hafa slegið um sig fullyrðingum og niðurstöðum rannsókna, svo almenningur veit ekki lengur, hvaðan á hann stendur veðrið. Það er orðið langt síðan þetta byrjaði. En í ianúar 1964 hljóp alvara í málið. Þá hnykkti heiminum við. Heilbrigðismálaráðu- neyti Bandaríkjanna lét frá sér skýrslu um samhengið milli lungnakrabba og tóbaksreykinga. Þessi skýrsla hafði það í för með sér, að fjöldi manna hætti snarlega að reykja. Það var sagt, að hættan á að látast á sóttarsæng ykist um 40% ef maður reykti 10 sígarettur á dag. 10—19 síearettur juku áhættuna upp í 70% og 20 eða fleiri upp í 90—120%! Og við fengum að vita ýmislegt fleira. Reyksíur — filter — eru gagnslausar, en pípur hreint skaðlausar. Og við máttum reykja fimm vindla á dag án þess að skaðast. Bandaríkjamenn brugðu við snöggt og lögðu í almenna her- j ferð gegn reykingum. f Eastland í Texas gekk það meira að segja svo langt, að íbúum staðarins var harðbannað að reykja eða svo mikið sem bera sígarettur á sér. Viðurlög voru allt að þriggja ára fangelsisvist. Víða um heim var mikill áróður gegn reykingum rekinn í blöðunum og í danska sjónvarpinu var farið með dáleiðslu- þætti sem áttu að vera haldgóðir við reykingum. En þá komu Bretar og sögðu, að ameríska rannsóknin væri bara píp, og Danir voru einnig mjög tortryggnir. Að minnsta kosti einn sænskur sérfræðingur hélt því fram, að ekki væri hægt að leiða öruggari getur að sambandi milli reykinga og krabbameins nú, en fyrir tíu árum. En árangurinn af öllu þessu var sá, að víðast hvar var reykt hálfu meira eftir en áður samkvæmt tóbakssöluskýrslum. — Fyrsta áfallið gieymdist smátt og smátt þar til mál var til komið að láta næsta höggið ríða. í desember 1964 sagði danski prófessorinn Aoul Astrup, að reykingar leiddu til breytinga á blóðinu, sem gætu haft skað- vænlegar afleiðingar, og jafnframt stöðvaðist sýruframleiðsl- an að nokkru. í janúar kom svo annar skellur frá USA: í ár deyja 125 þúsund manns af völdum reykinga, var sagt. Nokkr- um mánuðum seinna var þessi spátaka komin upp í 250 þúsund. En svo sagði Tomas Kenedi á karólínska sjúkrahúsinu að það væri örugglega lífshættulegt að hætta að reykja, og þá var það ekki heldur vogandi. Hann hélt því fram, að reykinga- hlé, svo sem til dæmis við sjúkrahússvist, gæti orsakað veik- indi sem beinlínis yllu dauða. Síðan var farið að ræða um það, hvers vegna hópur reyk- ingamanna fær lungnakrabba, en ekki allir- Jú, svaraði hin ameríska rannsókn, það gelur verið af líkamlegum orsökum. Reykingamenn eru venjulega hærri og þreknari en þeir, er ekki reykja, og krabbi eða ekki krabbi getur verið kominn undir byggingarlagi líkamans. Þetta hljómaði óskiljanlega í eyrum leikmanna og sem betur fór fordæmdu vísindamenn þessa kenningu þegar í fæðingunni. En hrollvekjurnar komu víða að. Rannsókn í Massachusetts sýndi, að ef maður reykir 20 sígarettur á dag á maður þrisvar sinnum fremur á hættu að fá kransæðastíflu en ef maður reyk- ir alls ekkert. Þar á móti kom doktor Bing frá Detroit og sagði, að hjarta- æðarnar víkkuðu af reykingum og þær gerðu hjartsláttinn þróttmeiri. Þá væri ekki fjarstæða að láta sér detta í hug, að íþróttamenn ættu að spjara sig betur ef þeir drægju í sig nokkra reyki áður en þeir leggja til keppni. Um þetta leyti stefndi sígarettusala í USA upp á við að nýju meti, og fleiri lönd fylgdu eftir. En nú fór fyrir alvöru að kárna gamanið. Með stuttu milli- bili komu þessar fullyrðingar: 18 VIKAN 52- tb»-

x

Vikan

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Vikan
https://timarit.is/publication/368

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.