Vikan - 22.12.1969, Síða 43

7\
GLAUMB
óskar öllum viðskiptavin-
um sínum gleðilegra jóla
og farsæls komandi árs,
með þökk fyrir viðskiptin.
Opið á annan í jólum.
Skreyttir
salir.
Matur
frreidd-
urfrá kl.7.
v_
BÚSÁHÖLD
Jyctojfifiéiít.
LAUCAVECI 59 SÍMI 23349
alltaf vitað það, en hún spurði:
— Hvaða skilyrði er það, Gabri-
el? Rödd hennar var óendanlega
blíð.
— Að í hvert sinn sem ég lít upp,
þá sért þú hjá mér. Hann var alvar-
legur á svip, og notaði sömu orðin,
eins og hann hafði gert fyrir svo
mörgum árum. — Og þegar þú lít-
ur upp, þá er ég þar, — alltaf . . .
Augu Batshebu mættu hans. Hún
svaraði ekki, en hún færði sig ekki
frá honum, eins og hún hafði gert
þá. Þessi trygga hljóðláta ást, vakti
ekki kvíða með henni nú. Hún sagði
ekki neitt, en lagði hönd sína í lófa
hans.
Svo kom haustið. Uppskerunni
var bjargað í hús, og næturfrostið
var farið að gera vart við sig. Liddy
kveikti upp eld í öllum arinum húss-
ins. Klukkan á arinhillunni í dag-
stofunni sló. Klukkan, morgungjöf
Franks! Litli varðmaðurinn í turn-
inum setti lúður að vörum sér og
hreyfði sig stirðlega eftir tónum
spiladósarinnar. Klukka Franks var
þarna ennþá, gjöf Franks til hennar.
En Batsheba brosti. Það gerði ekk-
"glugga
tjalda-
efni..
LAUGAVEGI 59 SiMI 18478
ert til; hún hafði verið ástfangin þá,
en nú elskaði hún.
Gabriel stóð við gluggann og
horfði út. Svo sneri hann sér við.
Hann horfði á Batshebu, sá vanga-
svip hennar, ávala hökuna og fag-
urlagaðar varirnar. Hún leit upp og
brosti til hans.
Það var eins og augu hennar
segðu: — Ég er hérna — alltaf —
Gabriel. Og þú ert hér. Loksins er-
um við saman. Og honum fannst
hún alveg eins og hún var, forð-
um ....
Með eiði og
uppréttum fingrum
Framhald af bls. 21
steinn Eyvindsson að nú vantaði
járnkallinn. .. . “
Magnús vildi ekki meðganga
orðalaust orð sín: Þið skuluð fá
skamm. Hann bar, að þau orð
hafi ekki verið út. í bláinn, og
annað hafi farið á undan, sem
skýrði og réttlætti þessa hótun.
Það varð úr, að biskup uppá-
lagði honum að leiða trúverð-
uga votta að því, „sem medkene
sig jafnlega viðstadda vered hafa
nærre Magnues. heirdt ord hans
fra upphafe til enda í þeirra
sameigu, og ecke hafe hann í
þeirra heirn forordzlaust þad
ord talad....“
Nú hefur Magnúsi Jónssyni,
kirkjusmið, þótt heldur óvæn-
lega horfa fyrir sér, því hann
sendir biskupi þann 19. nóvem-
ber 1652 bónarbréf, þar sem
hann biður biskupinn ásjár. Seg-
ir hann sig svo fáfróðan og van-
kunnandi, að hann geti engu til
svarað sér lærðari mönnum,
jafnvel þótt málstaður hans sé
hinn ákjósanlegasti. Biður hann
ennfremur um alla liði fram-
kominnar og vitnaleiðslu skrif-
lega, nægilegan tíma til að
byggja upp vörn sína, og loks að
herra biskupinn sjái til þess, að
hann, Magnús Jónsson, „fatækur
einstædyngur verde ecke rang-
lega af mynum motstodu monn-
um med hatri iferfallenn, byfal-
ande med ollu kiært hafande
allzmegtugum Gude til verndar
nu og eylyflega... . “
Það kemur glöggt fram, að
dómsmálin í dentíð hafa ekki
tekið annan eins óratíma eins og
núna. Þarna fór engin geðrann-
sókn fram eða langvarandi stúdí-
ur á lagakrókum og smugum,
heldur var dæmt og sáttmáli
gerður um málið strax tíu dög-
um eftir að ódæðið var framið.
Fullsannað bótti, að Magnús
Jónsson hefði gert umrætt hús-
brot að Skálholti við sjötta
mann. að tilteknar barsmíðar og
iarðvörpun Einars Torfasonar
hefðu átt sér stað: Magnúsi fór
enda svo, að hann „medkiende
sijna oframsijne og bradræde,“
og bað skólameistarann Gísla
Einarsson og hans kollega fyrir-
gefningar á því að hann „heffde
med orku fyrre á skaala hurd-
ena leitað, enn hann heffde sitt
erende tiaad fyrer skólameistar-
anum.“ Þess utan lofaði hann
öllu fögru um framgangsmáta
sinn framvegis, en í staðinn lof-
uðu skólameistarinn og hans
menn að fyrirgefa honum allar
hans misgjörðir og minnast aldr-
ei á þær framar, svo fremi sem
Magnús og menn hans væru
skikkanlegir í framtíðinni. „ . . .
Loffandi hier med vppa allar
sijdur huor odrum gridum,
trigdum og fride, leyndt og ljóst,
vtan öls og innan. . . . “ Enn-
fremur voru þeir Magnús dæmd-
ir til fjársekta eftir nánara dómi
biskups, og skyldu þær sektir
renna til „hosspitalsins i Sunn-
lendinga fiórdunge“ að Klaustur-
hólum í Grímsnesi. Síðasta
ákvæðið í dómnum yfir Magn-
úsi var það, að hann „med sijnu
handverke og husasmijde henne
(það er Skálholtsdómkirkju) til
gagns ad vinna þriu dags verk
kauplaust, nema hann skal er-
lega halldenn vera til matar og
dryckiar." Síðan voru nánari
ákvæði um, hvenær verk það
skyldi af hendi leyst, og ef hann
gæti ekki innt það af hendi sjálf-
ur, skyldi hann fá til þess erfið-
ismann jafn góðan sjálfum sér.
Og er þar með lokið þætti um
hurðarbrotið í Skálholtsskóla
1652.
En þar með er ekki lokið að
segja frá erjum milli iðnaðar-
manna og lærðra á þessum stað.
Og kemur þar aftur við sögu
fyrrnefndur skólameistari, Gísli
Einarsson. Um hann var sagt, að
hann væri „vel lærður maður,
kenndi liðuglega þá hann var
gáður, en ei með stríðleika.“
Hins vegar var hann vínhneigð-
ur nokkuð úr hófi, og þá fór
margt á verri veg, eins og við
brennur. Tæpu ári eftir þann at-
burð, sem hér var sagt frá að
framan, kærði smiður í Skál-
holti, Guðmundur Guðmundsson
að nafni, til biskups, að skóla-
meistari hefði misþyrmt honum
„med stijng með knijfe í vinstre
hpndina og sárzauka í hþfuded
með k0nnu.“ Var boðað til hér-
aðsprestastefnu og skólameistari
þangað kvaddur, því sakargift-
irnar þóttu þungar, og illt ef rétt
væri. Pétur Ámundason, skóla-
sveinn, var eina vitnið að átök-
um skólameistarans og smiðsins,
og gaf hann vitnisburð um mál-
ið að boði biskups. Mér þykir
vitnisburðurinn svo skemmtileg-
ur, að ég get ekki stillt mig um
að tilfæra hann hér, — þó með
nútíma stafsetningu til auðveld-
unar tímabundnum nútímamönn-
um:
„Annó 1653 4. nóvembris í
Skálholti beiddist og krafðist
biskupinn M. Brynjólfur Sveins-
son sanninda meðkenningar af
Pétri Ámundasyni, hvað hann
frekast og sannast vissi fram far-
ið hafa í skóla meistara húsinu
í Skálholti í millum skólameist-
arans, Gísla Einarssonar, og Guð-
mundar Guðmundssonar, í
52. tbi. VIKAN 43