Vikan - 09.09.1971, Blaðsíða 45

kjölinn og leitaði að meining-
unni“. Um það leyti var Gib-
son að vinna að rannsóknum
fyrir forseta enskudeildarinnar
við Western Reserve Universi-
ty í Ohio og lifði á styrk frá
Carnegie stofnuninni.
Þegar þjóðlaga-rokk tónlist-
in var að ná saman og rokkið
kom út sem sterkasta aflið,, var
Gibson hvergi í músík. Hann
segir nú: „Þá var ég búinn að
ná mér upp úr eyturlyfjaneyzl-
unni og sá enga ástæðu til að
dæma eina eða aðra tónlistar-
stefnu. Ég hlusta ennþá á jazz,
blues, rock og hvað sem er, en
það er allt eins: ef það er gert
vel, er það gott.
Flestir „þungu“ rokkaranna
hafa orðið fyrir áhrifum af
þjóðlagatónlistinni. Það er eig-
inlega sama á hvern maður
hlustar, allir eru að viðurkenna
rætur sínar, sem eru — ef mað-
ur er hvítur — þjóðlagatón-
listin. Rokk nútímans, þetta
Ijóðræna og fína, er upprunnið
í þjóðlagatónlistinni og þegar
Bob Dylan setti gítarinn sinn
í samband, fóru allir í rafmagn.
En nú er hann að fara aftur út
í þetta hefðbundna og þá gera
allir það líka“.
Svo bætir hann við og er
hugsi: „En góð og hrein þjóð-
laeatónlist hefur alltaf verið til.
Fólk vildi alltaf koma og hlusta
á Judy Collins og Joan Baez.
Satt að segja veit ég ekki hvað
það er sem hefur breytzt. Hver
er munurinn á rokksöngvara
og þjóðlagasöngvara“?
Gibson heldur því fram, að
þessi samruni rokks og þjóð-
lagatónlistar, hafi drepið hina
eiginlegu þjóðlagatónlist. Hann
þrætir fyrir að Arlo Guthrie eða
Bob Dylan séu talsmenn eða
fulltrúar tónskálda nútímans á
þessu sviði. Hann heldur því
aftur á móti fram, af akadem-
ískri rökvísi, að hugtakið „tón-
skáld“ geti ekki átt við þegar
talað er um þjóðlagatónlist.
„Áður fyrr byggðist öll þjóð-
lagatónlist á því sem gekk frá
manni til manns; það er að
segja munnlega. Þá gekk þetta
þannig fyrir sig að maður
heyrði lag og þurfti svo að
kenna einhverjum öðrum það.
Ég man til tdæmis að ég fann
einu sinni 37 mismunandi út-
gáfur af „Lord Randall". í dag
er þessi tónlist ekki til lengur.
Að vísu reikna ég með að þetta
velti á því hvernig maður út-
skýrir hugtakið „þjóðlagatón-
list“, en samkvæmt gömlu
trúnni er þjóðlagatónlist ekki
til.
Ég man líka eftir því að einu
sinni hitti ég fjölskyldu í suð-
urhluta Ohio, það voru þrjár
kynslóðir — 27 manns — og
á þeim slóðum eru barnaþul-
urnar vel varð.veittar. Jæja, ég
fór þangað með segulbands-
tækið mitt til að reyna að gera
mér einhverja grein fyrir hin-
um mismunandi útgáfum. Við
tókum fyrir eitt ákveðið lag,
sem þau höfðu öll lært frá
langömmunni. Ég spurði þau
hvort þau syngi öll lagið á
sama hátt og öll sögðu já. Og
það er alveg rétt: þau sungu
öll eins og langamma hafði
kennt þeim, en mismunurinn
var ótrúlegur. Vísurnar höfðu
breytzt og eiginlega hafði allt
breytzt. Meira að segja tempó-
ið, en allir fjölskyldumeðlim-
irnir voru vfesir um að þeir
syngi þetta nákvæmlega eins
og langamman hafði kennt
þeim“.
Sumir hafa haldið fram að
Gibson hafi rangt fyrir sér um
að þjóðlagatónlistin sé dauð og
benda á, að hver söngvari noti
sína eigin útgáfu af þeim lög-
um sem samin eru í dag. En
Gibson vísar þeirri röksemda-
færslu á bug og segir slíkt vera
„útsetningar“ en ekki breyt-
ingar frá munni til munns og
manni til manns“. Hann tekur
sem dæmi lag Dylans, „A Hard
Rain’s A Gonna Fall“, eins og
það er flutt af Dylan sjálfum,
Joan Baez og Leon Russell:
„Lagið er vissulega það sama,
hljómarnir eru þeir sömu og
textinn nákvæmlega sá sami,
svo þetta er ekki þjóðlag.
En svo kemur það, að það
sem sannar fyrir manni að lag
sé gott, eru hinar mismunandi
útgáfur af því. Maður heldur
siálfan sig vera með hina einu,
sönnu útgáfu og svo einn góðan
veðurdag heyrir maður eina út-
gáfuna enn og þá hugsar mað-
ur með sér: „Þetta er einmitt
það rétta“! En daginn eftir heyr
ir maður enn aðra og þá finnst
manni hún vera rétt. Tökum
til dæmis Yesterday Bítlanna.
Þeir virtust hafa fullkomnað
lagið en þá söng Ray Charles
það og þá fannst manni það
vera miklu betra. Eða „Where
Have All the Flowers Gone“?
Ég þóttist hafa heyrt allar út-
gáfur af því, þegar ég sá frétta-
mynd frá Vietnam. Um það bil
40 hermenn sátu niðri í skot-
gröf á meðan á óvinaárás stóð
og þeir voru að syngja þetta
lag. Einhver spilaði á gítar og
gerði það illa, en þetta var á-
hrifamesta músík sem ég hef
í kjörbúðinni .
hjá Velti fœst
allt mögulegt
i Volvoinn
(Nœstum allt)
Við endurskipulag varahlutaverzlunar Veltis h.f.
var reynt að fylgja kröfunr nútíma hagræðingartækni
frá Volvo. Þess vegna er mikill hluti Volvo-
verzlunarinnar korninn í sjálfsafgreiðslukerfi.
Við endurnýjun mikilvægra hluta Volvobifreiðarinnar
á eigandinn auðvitað að vera með í ráðum.
Það er komið í tízku að fá mikið fyrir peningana!
36. TBL. VIKAN 45