Vikan - 24.08.1972, Blaðsíða 10

Hung var sá fyrsti sem Dick tók aS sér, en hann kunni ekki viS öryggiS
og hvarf aftur inn í myrkviSinn á götum Saigon.
ist að hann ílentist ósjálfrátt
og varð „Anh Dick“ eða „eldri
Dick“, bróðir og vinur götu-
drengjanna í Saigon, þeirra
einasti vinur. Enginn varð
meira undrandi á þessu en
hann sjálfur. Þegar hann kom
til Saigon, ætlaði hann að
skoða sig svolítið um og hverfa
síðan aftur heim til Boston,
þar sem hann var ráðinn við
leikhús og ætlaði sér að kom-
ast áfram á þeirri braut. —
Sú hugsun að verða um kyrrt
í Saigon, var mér jafn fram-
andi, eins og að skreppa til
Marz til að tína sóleyjar, segir
hann.
Þessi miklu umskipti í lífi
Dicks hófust með því að hann
tók Hung tali, þennan frekju-
lega strák, sem óður og upp-
vægur vildi bursta skóna hans.
—• Ég veit ekki, segir hann hik-
andi, —- hvort þið skiljið hvað
ég á við. en þegar ég hafði tal-
að smástund við Hung, fór eitt-
hvað af stað í kollinum á mér
og lét mig ekki í friði. Eg gat
hreinlega ekki skilið hve lífs-
reyndir Hung og félagar hans
voru. Það getur ekki verið,
sagði ég við sjálfan mig, að á
þessum stað, þar sem Banda-
ríkin sóa milljarðaverðmætum,
sé enginn, sem á svo mikið sem
gott orð til handa þessum börn-
um. Sem sagt, mér fannst ég
verða að gera eitthvað fyrir þá.
Og það hefur hann sannar-
lega gert, þótt ekki hafi farið
hátt, og ekki sé hægt að benda
á neinn glæsilegan sigur. Dick
skýrði þetta á blaðamanna-
fundi, sem hann hélt, til ágóða
fyrir málefnið.
— Ég vil ekki, segir hann, —
að drengirnir hafi það á til-
finningunni að það sé verið að
auglýsa þá eða sýna opinber-
lega.
Dick hóf að skipuleggja starf-
semi skóburstaranna í Saigon
í smáum stíl. Það eru að
minnsta kosti 30.000 drengir
sem stunda þessa atvinnu í
Saigon. Þeir eru bráðþroska,
fífldjarfir, stórsnjallir vasa-
þjófar, miðlarar fyrir „fyrsta
flokks stúlkur". Þeir segja hik-
laust frá öllum þeim hrotta-
skap og dýrsæði, sem stríðið
hefur kennt þeim. „30.000 rek-
öld“, segir Dick. Þeir hata ver-
öldina en þrá ósjálfrátt blíðu.
En hver elskar munaðarleys-
ingja, sem vinnur fyrir nauð-
þurftum með því að bursta skó
á strætum úti og á hvergi höfði
sínu að að halla, nema þá und-
ir auglýsingavegg á markaðs-
torginu.
Nú eru þessir ellefu drengir
orðnir fjörutíu og fimm, dreng-
ir, sem Dick hefur undir sínum
verndarvæng. En listi þeirra
sem eru hjálparþurfi er óend-
anlegur. Dick segir að þeir sém
ekki hafa þolinmæði með þess-
um drengjum, ættu ekki að
koma nálægt þeim.
Ef til vill er hægt að hjálpa
þeim með þolinmæði, ef til vill
ekki. Það getur líka verið að
allir þessir 30.000 drengir verði
glæpamenn, Dick getur ekki
spáð um það. Það eina sem
hann veit, er að hann reynir
eftir megni að hjálpa þeim og
sýna þeim umburðarlyndi.
Stundum hverfur einn og einn
úr húsinu við Pham-Ngu-Lao.
Þá er það oft vegna þess að sá
hinn sami hefur stolið frá fé-
lögum sínum. Stundum ráðast
þeir á Dick og oftar en einu
sinni hafa þeir sagt við hann:
— Hypjaðu þig burtu, skíta-
kani! Hung er horfinn, hann
sagði Dick að hann kysi held-
ur að búa á götunni, svo hann
tók skóburstakassann sinn og
hvarf út í myrkviði Saigon.
En oft kemur einn og einn
aftur og segir, feiminn og
vandræðalegur: — Anh Dick,
þú ert númer eitt. — Stundum
förum við í koddaslag og þeir
ráðast á mig í gamni, við slá-
umst eins og bræður, en ég hef
ekki roð við þeim. segir Dick.
Sumir koma aftur eftir nokk-
urra daga fjarveru og segja þá
ekki neitt og þeir vita að Dick
spyr þá einskis.
Að sjálfsögðu hefur Dick
reynt að láta drengina læra
eitthvað, það er hægt að láta
þá læra ýmislegt, þeir geta
fengið að læra rakaraiðn. list-
iðnað og lært að aka bíl. Hann
veitir þeim tækifæri til að læra
rauða. Dick hafði gaman að
þessu, en lét ekki á því bera,
því að lofsyrði eru ekki vel
séð, götudrengir Saigon hafa
sína eigin heimspeki. Tveir
aðrir betrumbættu veggskreyt-
inguna með því að mála nakta
stúlku á einn vegginn, stúlku
með risastór brjóst og digra
fótleggi. Hún var sannarlega
ekkert augnayndi, en þetta var
þó veggskreyting. „Ahn Dick“
brosti með sjálfum sér, hann
skildi þá.
Nokkrir piltanna eru nú
komnir í læri, reyndar fáir, en
það er þó alltaf í áttina. Tveir
eru komnir í skóla, það er líka
áfangi. Og Ngoc, sem er sext-
án ára. hefur lofað að hætta
við heróínið og það er stórt
skref. Á hverjum morgni taka
þeir yngstu sig til og sópa íbúð-
ina, en áður höfðu þeir ekki
áhyggjur af sóðaskapnum.
Flestir taka samt ennþá skó-
burstakassann sinn og hverfa
inn í miðborgina, en þar sem
svo margir Bandaríkjamenn
eru horfnir heim til sín, þá er
atvinnan hjá þeim léleg nú
orðið. Við og við stela strák-
arnir, þeim finnst það ekkert
athugavert, og þeim er sama
þótt þeim sé stungið inn, vegna
þess að þeir vita að „Ahn Dick“
kemur venjulega í fangelsið og
leysir þá út. „Ég er ekki með
samvizkubit vegna þess að ég
leysi þá úr fangelsi. mér líður
Dick Hughes er sannarlega engin stadspersóna í augum drengjanna,
enda vill hann þa3 ekki. — Ég set þeim engar fastar reglur, það er
tilgangslaust, segir hann.
Judo og á föstudagskvöldum
geta þeir fengið að fara í bíó
og svo fá þeir líka reglulegar
máltíðir, ef þeir vilja. En það
verður að vera ef þeir vilja
það sjálfir, Dick segir að það
þýði ekkert að skipa þeim, þá
hlaupa þeir einfaldlega í burtu.
Það hafði enginn farið fram
á að íbúðin yrði máluð, en einn
daginn tóku tveir piltanna sig
til og máluðu veggina, æpandi
verr vegna þess hve fáa ég gei
tekið að mér.“
Það þýðir lítið að sekta þesss
drengi, þeir hafa enga penings
til að greiða sektir og þeirr
finnst alltaf sjálfsagt að vera :
andstöðu við lögregluna.
Einn drengjanna var tekinr
fastur, vegna þess að hanr
vissi meira en góðu hóf
gegndi um mútur rakaranna ti
lögreglunnar, en hann var lát
10 VIKAN 34.TBL.