Vikan - 14.09.1972, Qupperneq 11

Anna Frid, sjötiu og sjö ára gömul kona
i Farnas i Dölunum,
er þekktasta spákona Sviþjóðar.
Stundum sér hún dauða fólks fyrir.
Stundum tala þeir dánu
til hennar. Skyggnigáfan hefur mikil
áhrif á hana - stundum titrar
hún klukkustundum saman
eftir að hafa fengið fyrirboða . . .
Þaft ci' þrey taiuli
að vera spákona og
lætur sitthvaft
cftir sig.
En i Dölununi hefur
Anna fundift frift og ró.
Anna Frid var aðeins átta ára,
þegar hún fyrst varö spágáfu
sinnar vör. Hún hrökk upp um
miðja nótt og heyrði rödd segja:
— Anna. Farðu á fætur!
Hlauptu eins hratt og þú getur
fram á hafnarbakkann, þar sem
prammarnir liggja. Mamma þin
stendur þar, hún ætlar að henda
sér i sjóinn.
Anna litla gerði eins og röddin
bauð. Hún hafði aldrei verið
hræðslugjörn. Móðir hennar stóð
fremst á hafnarbakkanum, dóttir
hennar dró hana varlega tilbaka.
Hún sagði:
— Hver sendi þig?
Þegar dóttir hennar sagöi henni
frá röddinni, brosti hún ihugul.
Ogskildi. bvi að einnig hún hafði
stundum samband við eitthvað
handan við það, sem fólk venju-
iega gat náð til. Fátæktin og
stritið við að vinna fyrir heilsu-
lausum eiginmanni og átta
börnum i þröngum kotbænum
haföi nærri þvi ofboðið henni. En
nú haföi dóttir hennar sótt hana
fram á hafnarbakkann um nótt,
og það gaf henni aö nýju kjark til
að halda áfram.
Nokkrum árum siðar, þegar
Anna var i skóla i miðri kennslu-
stund, rak hún allt i einu upp
óp. Þvi að sem i sýn sáhún dreng
drukkna i vatni skammt frá. Með
kennslukonuna i broddi fylkingar
þutu öll börnin út að vatninu. Þar
var ekkert óvenjulegt að sjá.
Kennslukonan varö gröm. Hún
hélt að Anna hefði verið að skrök-
va. Daginn eftir voru skólabörnin
að leik við vatnið.
Þá fann einn drengurinn upp á
þvi aö stikla út, á timbrið, sem
flaut á vatninu. Hann hoppaði af
einum trjábolnum á annan. Svo
skrikaði honum fótur og hann datt
i vatnið. Hvarf. Honum skaut
upp, og veif.aði hendinni. Svo
hvarf hann aftur og sást ekki
framan
— Segðu ekki neinum framar
frá þvi sem þú sérð, sagði móðir
hennar. —■ Fólk heldur bara að þú
sért eitthvaðskrýtin. Og — þú ert
öðruvisi en systkyni þin.
En orðrómurinn um spágáfu
Onnu var fljótur að breiðast út.
Ekki leið á löngu áður en fólkið
heima i Norresundet fór að spyrja
hana um hluti, sem týnst höfðu,
eða um hunda og ketti, sem
strokið höfðu að heiman. Hún
hjálpaöi til við að finna það, sem
týnsthafði. Og sá lika horfið fólk.
En það var ekki fyrr en hún var
flutt til Stokkhólms, að hún fór
fyrir alvöru að skeyta um
parasálfræðileg efni. Lifsferill
hennar var hinsvegar mjög
venjulegur, eftir þvi sem gerðist
um stúlkur af hennar stétt og
standi. Eftir sex ár i skóla varð
hún vinnukona, en vann sig
smámsaman upp i að verða
hárgreiðslukona.
Fólk, sem hún hitti, varð
steinhissa á skyggnigáfu hennar.
En hún hefur aldrei gert neitt til
að þróa gáfu sina visindalega.
Hún hefur heldur aldrei verið
prófuð.
Nú á hún heima i Farnas i
Dölunum, þaðan sem útsýn er til
blárra fjalla. Þar hefur hún
fundið friö, eftir að á ýmsu hefur
gengiö fyrir henni.
Hún hlær og segir: — Ég hef
farið að hafa það betra þegar dró
að leiðarlokum. Penla haföi rétt
fyrir sér.
Penta þessi var fræg spákona,
sem Stokkhólmsbúar stóðu i
biðröð til að komast til á árum
fyrri heimsátyrjaldar. Þvi var
hvislað að jafnvel fólk af
konungsfjölskyldunni hefði komið
til hennar til að leita frétta um
framtið sina. Anna heyrði lika af
henni og varö forvitin, og þar kom
að spákona hitti spákonu. önnu
var þá sagt að hún ætti mikla sorg
fyrir höndum. Hún yröi látin
ganga undir tvo erfiöa uppskurði,
og i ástamálum yrði hún óheppin.
Þaö hefur staðið heima. Hún
hefur skiliö tvisvar og orðið ekkja
einu sinr.i, Einn biðill hennar
vildi farga þeim báðum er
fjölskylda hans, sem var fint fólk,
vildi ekki lofa þeim að eigast.
Hann drukknaði, en önnu var
bjargað.
Nú hefur læknir önnu sagt
henni, að hún skuli afleggja öll
dulvisindi. Það reyni of mikið á
hana, heilsa hennar þoli það ekki.
En siminn hjá henni hringir
stöðugt. Það er hringt til hennar
hvaðanæva að úr Sviþjóð, og á
hverjum degi fær hún fjölda
bréfa. Það er ekki óvenjulegt að
hún sé beðin fyrir ein' fimmtiu
viðvik daglega.
Hún litur svo á að skyggnigáfan
gangi að erfðum. Móðir hennar
var skyggn, sá fyrir eldsvoða,
dauösföll og fann á sér þegar
einhvern, sem hún þekkti, átti
bágt. Þá var hún vön að flýta sér
til hjálpar.
Einu sinni, þegar hópurinn
þeirra stóri hafði ekkert að borða
og enga peninga til að kaupa mat
fyrir, gekk móðirin út. Hún vissi
að hún myndi mæta konu, sem
myndi láta hana hafa peninga
fyrir mat.
Anna segir gáfuna bæði hafa
oröið sér til gleði og sorgar. Til
gleði hefur henni oröið þessi
hæfileiki þegar hann hefur valdið
þvi að hún gat hindraö sjálfs-
morö. Til dæmis þegar hún var
litil og sótti móður sina fram á
hafnargarðinn. I slikum tilfellum
liður henni svo vel, að hún getur
næstum flogiö, eða það finnst
henni. En þeim mun verr liður
henni, þegar hún kemst i sam-
band viö eitthvað hræðilegt.
1 þeim tilfellum finnur Anna ti!
sárrar þreytu. Fær verki i brjóst-
iö. Er sem lömuð bæði and-
lega og likamlega. Stundum fær
hún þá köfnunartilfinningu og
grátköst.
Stundum sér hún þaö, sem
koma skal, en getur ekki hindrað
það. — Auðvitað get ég, segir hún
— eins og hver annar beðið Guð
um hjálp eða lesið gamlar
alþýðlegar bænir og þulur til
verndar gegn þvi vonda. En
annað kann ég ekki til ráða.
Tvær af dætrum önnu Frid
hafa erft gáfu hennar. En þær
reyna að bæla hana niður i sér.
Þeim finnst þessi hæfileiki ekki
hafa orðið móður þeirra til neins
góðs, svo að þetta sé áreiðanlega
ekki þess virði að sækjast eltir
þvi.
— Ég lái þeim það ekki, segir
Anna. — Það fer ennþá hrollur
um mig, þegar ég minnist vissra
atburða.
Hún minnist til dæmis þess
atviks, er móðir kom með son
sinn á hárgreiðslustofuna, þar
sem Anna vann, til að iáta klippa
hann áður en hann færi i sveitina
yfirsumarið. En þegar Anna leit
á drenginn, brá henni illa. Hár
hans kom henni fyrir sjónir sem
rennblautt, og limdist við höfuð
hans. Hún varð gripin magnleysi.
Hún hafði íengið viðvörun.
Drengurinn myndi drukkna.
— Gætið hans vel, sagði hún. —-
Látið hann ekki koma einan
nálægt vatni.
Sama daginn og fjölskyldan
kom út i sveitina drukknaði
drengurinn . . .
öðru sinni kom til önnu ungt
par til að fá spásögn um framtið-
ina. Og þá heyrði Anna rödd
hinumegin frá segja:
— Það er ekki um neina framtið
að ræða — fyrir hvorugt þeirra.
Skömmu siðar frétti hún. að
ungu hjúin væru bæði dáin. Þau
höfðu dáið með fárra mánaða
millibili.
Oft er leitað til önnu Frid þegar
fólk hverfur á óútskýrðan hátt.
örvæntingarfullt fólk vonast til
að hún komi þvi á eitthvert spor.
Eins og til dæmis þegar fjögurra
Framhald á hls. 40.
37. TBL. VIKAN 11