Vikan - 21.12.1972, Blaðsíða 44

til jarðar, og svif þeirra var
svo létt að það var næstum eins
og þær bærust frekar upp á
við.
Arad og íbri höfðu safnað
saman miklu af brenni og
kveikt eld, sem logaði glatt.
Hann heyrði þá hlæja og tala
saman glaðlega þegar hann
nálgaðist þá, en þegar hann
kom til þeirra þögnuðu þeir og
settu upp dapurlegan svip, rétt
eins og nærvera hans hefði
verið áminning til þeirra fyrir
að hafa leyft sér glaðværð.
Jasódad fann til samvizku-
bits. Ég hef öfundað þá af því
að lifa, af því að Natan er dá-
inn. Og hann hugsaði til þeirr-
ar undarlegu ánægju, sem hann
hafði fundið til þegar hann
heyrði að Lasarus gæti ekki
leikið á flautuna. Hann hugs-
aði um sár. Sum sár greru án
þess að nokkur merki sæust
eftir þau eða þá í hæsta iagi
ör, sem ekki voru til neinna
lýta, svo heitið gæti. Önnur sár
hleyptu drepi í allan líkamann.
Þannig hafði sorgin leikið hug
hans, allt hans eðli, hún hafði
eitrað hann allan. Nú var hann
engum til gleði, jafnvel ekki
sjálfum sér.
Þá skildi hann allt í einu
hvað hann ætti að gera. Sú
hugsun, að hann gæti alveg
eins verið dauður, hafði verið
fræ sem fallið hafði í frjóan
jarðveg. Já, hugsaði hann, það
væri skömminni til skárra að
ég væri dauður.
Og nú var hann orðinn
ákveðinn í að leita dauðans,
ljúka þessu öllu, hafa það allt
að baki.
Þarna sat hann, sveipaður í
þykku, brúnu skikkjuna sína,
og hugsaði þetta mál frá öllum
hliðum. Fyrst var það fjölskyld-
an. Hann var sannfærður um
að þau myndu einskis missa við
dauða hans, nema síður væri.
Mágur hans var góður maður,
og hann hafði náð mörgum
samböndum gegnum viðskipti
sín. Menn myndu sjá dætur
hans, dáðst að þeim, mæla með
þeim, og drengurinn myndi
vinna í víngarði móðurbróður
síns, þar sem ekkert yrði til að
hræða hann. Marta yrði ánægð.
Síðan hugsaði hann um Guð,
sem hann gat ekki alveg vikið
frá sér, þótt hann hefði svikið
hann. Boðorðin bönnuðu mönn-
um ekki að svipta sjálfa sig
lífi. Hann hafði þau upp fyrir
sér, en fann ekkert í þeim sem
bannaði sjálfsmorð.
Síðan rifiaði hann upp sög-
ur, sem höfðu skeð, sem hann
hafði heyrt talað um og mundi.
Eftir ósigurinn á Gilbóa-fjalli
hafði Sál látið fallast á sverð
sitt, og spámaðurinn Elía hafði
farið út í óbyggðir, sezt þar
niður og beðið: Ó Guð, taktu
nú líf mitt. Það hafði Guð að
vísu ekki gert, en hann hafði
ekki heldur ámælt Elía fyrir
þessi tilmæli.
Hann hugsaði um allt þetta
í ró og næði og komst að þeirri
niðurstöðu að svo fremi Natan
væri nú hjá Guði, þá kæmi
sjálfsmorð hans varla í veg
fyrir að þeir hittust aftur hin-
um megin grafar.
Hann bað kvöldbænina sína:
Blessaður sért þú, ó, herra vor
Guð, drottnari geimsins, sem
framkallar rökkrið með orði
þínu . . . Og við þetta bætti
hann annarri bæn persónu-
legri: að hann mætti deyja í
svefni.
Það var vani fjárhirða að
þeir vörpuðu hlutkesti um í
hvaða röð þeir skyldu vaka yf-
ir fénu um nóttina; en þeir
þrír, hann og Arad og fbri,
höfðu fyrir löngu lagt þann sið
niður. Jasódad svaf alltaf fyrsta
hluta nætur, ef hann sofnaði
eitthvað á annað borð, hrökk
síðan upp og vakti það sem eft-
ir var nætur, meðan félagar
hans sváfu.
f nótt þurftu þeir ekki að
óttast neina hættu; þeir voru
alltof nærri Betlehem til þess
að úlfar færu að angra þá, og
sauðaþjófar legðu ekki út í
þetta veður . . . Það kæmi því
ekki að sök að hann dæi í
svefni þótt Arad og fbri svæfu
áfram.
Hann leit upp á klettinn, sem
þeir höfðu búizt um undir. Eld-
urinn logaði enn og ungu
mennirnir léku enn spil sitt, en
áhugi þeirra var dvínandi og
þeir famir að geispa.
Hann lagðist fyrir og sofn-
aði næstum samstundis. Hann
hugsaði aðeins um eitt á með-
an hann var að festa blund-
inn: Guð heyrði bæn mína. Nú
mun ég deyja . . .
Hann vaknaði eins og venju-
lega, gagntekinn tilfinningu um
söknuð og ófarir. Hann var
eneu síður lifandi en áður.
Það var hætt að snjóa, him-
inninn heiðskír og stjömurnar
tindrandi. Eldurinn var brunn-
inn út, svo að aðeins vottaði
fvrir glóð í öskunni. Arad og
íbri steinsváfu báðir. Hann
stóð unp. f stjörnuskininu litu
sofandi kindurnar út eins og
steinar í burrum fliótsfarvegi.
Þær voru þar'1 allar með tölu.
Svo hugsaði hann: Guð hef-
ur svikið mig aftur. Það lá
ljóst fyrir. Guð hafði alltaf
svikið hann. Hann hafði gert
skyldu sína, beðið bænir sínar,
borgað það sem honum bar,
heimsótt musterið, fórnað þar
og allt sitt líf hafði hann al-
drei beðið neins fyrir sjálfan
sig, fyrr en í kvöld. Hann hafði
beðið Natans vegna — að hann
yrði sýknaður, að hann fengi
skjótan dauðdaga — en hvor-
ugt hafði orðið. Og í nótt hafði
honum verið neitað um að
deyja.
Og hann hugsaði: Ef maður,
sem væri vinur þinn, svaraði
ekki þótt þú berðir að dyrum
hjá honum, og þú berðir í ann-
að sinn og þriðja án þess að
komið væri til dyra, þá mynd-
irðu líta svo á að annaðhvort
væri húsráðandi ekki lengur
vinur þinn eða ekki heima.
Vindurinn var kaldur, og
jafnt himinn og jörð voru
gagntekin tómleika. Einmana-
kenndin olli honum nístandi
sársauka.
En ég skal ljúka þessu, hugs-
aði hann. Hann vissi ráð til
þess. Hnífurinn hans var beitt-
ur; djúpur skurður yfir vinstri
úlnlið myndi duga.
Hann læddist yfir klettinn
eins hljóðlega og honum var
unnt. Svo myndi hann ganga
eitthvað hundrað skref yfir
óslétta jörðina, finna sér djúpa
holu og leggjast þar fyrir . . .
Nóttin var ákaflega björt og
óteljandi stjörnur tindruðu.
Það boðaði frost. Ein stjarnan
var geysistór, eins og úr gulli
og virtist miklu nær jörðu en
hinar. Fyrrmeir hafði hann
hugsað um sól og tungl og
stjörnur sem hluta af undrum
sköpunarinnar, sem árangur af
boði Guðs: Verði ljós!
En í kvöld voru forgarðar
himinsins í augum hans tómir
og hástóll himinsins sömuleið-
is.
Hann valdi sér leið af var-
úð og gætti þess vel hvar hann
fór, og hann varð mjög undr-
andi er hann allt í einu sá eirf-
in skugga — mjög svartan og
skýran — teygja úr sér á jörð-
inni fyrir framan hann. Óhugs-
andi var að birta frá stiörnum
gæti kastað þvílíkum skugea!
Hann sneri sér við og sá að
himinninn að baki honum var
upplýstur, fylltur birtu sem
ekki kom frá mána eða sól eða
stjörnum: það var birta sem
engan uppruna virtist eiga.
Honum fannst sem himnarnir
hefðu oonazt. Hann varð grip-
inn skelfingu og stóð sem steini
lostinn. Hann gat ekki dregið
andann, titraði ekki einu sinni
og starði á skinið, sem varð æ
sterkara og breyttist og tók á
sig form.
Og þarna, bjartari en birtan
sjálf, fegurri en nokkuð, sem
hann hafði getað gert sér í hug-
arlund, kom í ljós engill, sem
laut fram í geislana og talaði
til hans. Engillinn sagði: Vertu
óhræddur, því sjá, ég boða þér
mikinn fögnuð, sem veitast
mun öllum lýðnum; því að yð-
ur er í dag frelsari fæddur, sem
er Kristur Drottinn, í borg
Davíðs. Og hafðu þetta til
marks: Þú munt finna ung-
barn reifað og liggjandi í jötu.
I næstum fimm ár hafði hann
haldið að eymd hans væri al-
ger, að ekkert gæti aukið hana
eða dregið úr henni. En hann
hafði haft á röngu að standa;
þetta hlaut að bætast við. Hann
sagði: Þetta er of seint. Of
seint fyrir Natan, sem dó ung-
ur; of seint fyrir mig, sem hef
afneitað Guði mínum.
Þá sá hann að engillinn mikli
var ekki einn. Þeir voru marg-
ir, heill skari, og andlit þeirra
öll björt og fögur. En í þeim
fjölda tók Jasódad aðeins eftir
einum, og hann heyrði aðeins
eina rödd, af öllum þeim mörgu
sem sungu. Það var rödd sem
hann þekkti og elskaði. Rödd,
sem tók undir lofsöng hinna:
Dýrð sé Guði í upphæðum, og
friður á jörðu með þeim mönn-
um, sem hann hefur velþókn-
un á.
Svo hurfu englarnir. Hann
stóð þarna andartak, ruglaður,
fagnandi og iðrandi. Að hugsa
sér: öll þessi ár í harmi og bit-
urð og örvæntingu, og allan
þann tíma hafði Natan, ungur
og fagur og hreinn, verið ör-
uggur í skjóli Guðs.
Svo hraðaði hann sér tilbaka
yfir klettinn án þess að hirða
um að fara hljóðlega. Arad
svaf ennþá eins og vænta mátti
af áhyggjulausum piparsveini,
en íbri var vaknaður — var
nývaknaður og lá enn sveipað-
ur ábreiðu sinni.
— Ég sá Ijós, sagði hann. —
É'g heyrði raddir.
Hann talaði eins og þetta
hefði borið fyrir hann í draumi.
— Komdu, sagði Jasódad. ■—
Við skulum fara til Betlehem
íbri tók því vel, en þeir urðu
að beita fortölum til að fá Ar-
ad með sér. Hann hafði lenei
haft grun um að Jasódad væri
ekki með öllum mjalla, og þar
sem vitað er að geggjun er
smitandi, var ekkert trúlegra
en að fbri væri farinn að rugl-
ast eitthvað líka.
44 VIKAN 51.TBL.