Vikan - 21.12.1972, Blaðsíða 36

KEIMNIÐ
BÖRNIJNUIVi
AÐ VARAST
ELDINN
'■^M
pm
Varist eldinn
yfir HátíAarnar
BRUIMABÓTAFÉLAC
ÍSLAMDS
Laugavegi 103 — Sími 24425.
CHIIMON
‘VerzL
Þrjár geröir* 4,5 og Gx
stækkun.
Alsjálfvirk Ijósmæling.
Tekur allar geröir af
super 8 filmum, ASA,
16-250.
Það er leikur einn að
umn

usturstrœti
6 cSi
ani Z2955
okkur. Maður skyldi ætla aö viö
Þjóöverjar heföum lært þaö af þvi
liöna aö halda okkur ekki of stfft
viö ákveönar linur i stjórnmálum,
en nil viröist sagan sýna aö fólk
læri ekki af henni, heldur geri
sömu vitleysurnar upp aftur og
aftur. Þessi slökun á spennunni i
samskiptum þýzku rikjanna, sem
nú er talaö um, kemur liklega
fyrst og fremst til af áhrifum aö
utan, spjalli þeirra Nixons og
Maós og svo framvegis. En hvort
sú slökun nær djúpt i Þýzkalandi
meöal ráöamanna, austanmegin
einkanlega, þaö er annaö mál. Ég
efast um aö ráöamenn þar hafi
ennþá gefiö upp þá ætlun aö sam-
eina landiö eftir sinni forskrift.
Þeir hindra enn eölileg samskipti
milli rikjanna með Berlinar-
múrnum fræga og ööru álika.
— Hér á landi kannast margir
viö Bæjara, Rinlendinga og fólk
frá ýmsum öörum hlutum Þýzka-
lands, sem ýmis séreinkenni eru
eignuö, en færri þekkja til
Þýringa.
— Mállýskan er svipuð og hjá
Söxum. Þetta er mikið skóga-
svæöi og viöa fallegt. Þarna eru
stórfrægir háskólar. Þarna hafa
átt heima margir og miklir rit-
höfundar, svo sem Goethe og
Schiller. Viö háskólann I Jena
hafa margir nafnfrægir heim-
spekingar numið, svo sem Hegel
og Marx. Leikhúslif hefur þarna
lika verið blómlegt, svo og
margskonar listrænt handverk,
til dæmis tréskurður.
Þýringaland er miðsvæöis i
Þýskálandi, og þar hefur farið um
fólk frá ýmsum öörum lands-
hlutum og sumt setzt þar aö.
Þannig hefur þessi landshluti
orðiö fyrir áhrifum viða aö, þau
blandast og útkoman oröiö
nokkuö góö. Af þessu hefur lika
leitt aö Þýringar hafa ekki jafn á-
kveöin séreinkenni og eignuö eru
til dæmis Bæjurum og fleirum.
— Og aö siöustu, Hadrich?
— Ég vil taka það fram aö mér
var sérstök ánægja aö kynnast
persónulega Halldóri Laxness,
sem ég ekki einungis tel mikinn
rithöfund, heldur einnig dásam-
legan og stórfenglegan mann.
Mann, sem tekur sigild verömæti
alvarlega, sem kann I fyllsta
máta aö taka eftir, hugsa, móta.
Hæfileikar til þessa gerast nú
sjaldgæfir i heimi hér, allavega i
Evrópu, menn snúa baki við öllu
þvi gamla, æsa sig upp, reykja
hass. Island hefur þann kost að
þar er enn hægt að komast aftur
til sjálfs sin, ef svo mætti segja,
átta sig. Hér er maður laus viö
þennan æsing og truflun, sem ein-
kennir lifið suður i Evrópu, hér
una menn viö margt smátt og láta
sér þó ekki leiöast. Hér fær maður
tima til aö sinna sjálfum sér,
maður fær tima til aö hugsa sig
um, tala viö annaö fólk. Einmitt
þetta held ég aö hafi haft sérlega
djúp áhrif á mig og samstarfs-
menn mina frá Þýzkalandi.
— Svo aö ég snúi mér þá aö þér,
Jón, þá ertu nú aö fara aö heiman
heim, getum við sagt. Hvernig
hefur þér llkað að dvelja og starfa
á Islandi eftir öll þessi ár úti?
— Þetta er búið aö vera mjög
ánægjulegt. Það er auövitaö eitt,
sem hefur gert það sérstaklega aö
verkum að ég hef veriö dálitiö
framandi hér, og það er aö ég er
búinn að koma mér upp minu
heimili I Zurich, og vitaskuld
hefur það veriö viss vöntun aö
vera án velgju þess hreiðurs. Og
ég hlakka m jög mikið til aö koma
þangað aftur og hefja á ný starfiö
i Schauspielhaus Zurich, þar sem
ég er ráðinn. Ég byrja þar nú aö
æfa stórt hlutverk I leikriti sem
gert er eftir skáldsögunni Brauð
og vin eftir Ignazio Silone, og
hlakka mikið til þess. En ég
hlakka jafnmikiö til þess að koma
aftur. Nú er ég sem sagt búinn að
taka þessa tönn a~ð koma
aftur, án þess aö þaö yröi mjög
sársaukafullt, og viðvlkjandi þvi
aö koma oftar til Islands rikir nú
hjá mér tilhlökkunin ein. Um það
eru enn ekki neinar ákveðnar á-
ætlanir, en ég hef rætt um þetta
viö Svein Einarsson þjóöleikhús-
stjóra, og hann hefur áhuga á að
ég komi sem fyrst aftur. Viö
munum hafa stööugt samband
okkar á milli, og hann láta mig
vita hvaö er á döfinni.
Þetta var annars ákaflega fróö-
legt og skemmtilegt aö koma
heim og skoða ræturnar á sér, ef
svo mætti aö orði komast. Ég get
lika tekiö undir þaö meö Rolf
Hadrich aö i þessu fólst að nokkru
aö finna sjálfan sig, þótt það væri
auövitað nokkuð ööruvisi meö
mig en Hann. Það var ákaflega
athyglisvert aö koma aftur á
heimaslóöirnar, finna mjög
greinilega til uppruna sins,
kynnast aftur skammdeginu meö
öllu sem þvi fylgir, og svo þessu
yndislega islenzka vori, sem ekki
er siöur sérstætt en skammdegiö.
— Finnst þér mikiö til um
breytingarnar, sem oröiö hafa
hér uppi siöan þú fórst?
— Sextán ár er langur timi, en
þegar ég kom hingaö nú til aö
leika voru sextán ár frá þvi aö ég
siöast haföi leikið á islenzku. Og
tólf ár voru liðin frá þvi að ég kom
heim til tslands. Fyrst eftir að ég
kom var alltaf veriö aö spyrja
mig hvort mér fyndist ekki margt
hafa breytzL Meöan ég var
eingöngu á ferli I miðbænum, tók
ég ekki eftir mjög miklum breyt-
ingum, þetta var alveg sama
borgin og fólkiö lika. Þaö var ekki
fyrr en seinna, er ég átti leiö
gegnum miöbæinn á kvöldin, um
hálfniu eöa siðar, þá var hann
eins og útdauöur, draugabær,
þessi miöbær. Þá geröi ég mér
breytinguna allt i einu ljósa, þetta
kom yfir mig eins og þruma úr
36 VIKAN 51. TBL.