Vikan - 20.09.1973, Blaðsíða 14

Allir hafa einhverntima feng-
iö hiksta. en sem betur fer
hverfur hann oftast jafnskjótt
og hann kemur, annaö hvort af
sjálfu sér eöa meö þvi aö nota
gömul húsráö, sem venjulega
gefast vel.
Þaö er ekki þægilegt og ekki
heldur sérlega skemmtilegt aö
vera meö hiksta, nema maöur
vilji fórna sjálfum sér og vera ó-
dýr skemmtikraftur fyrir um-
hverfi sitt. Flestum finnst ákaf-
lega skemmtilegt, ef einhver
annar er meö hiksta.
Þótt þaö sé nokkuö sjaldgæft,
þá getur hiksti oröiö þrálátur og
mjög óþægilegur sjúkdómur.
Þaö kom til dæmis fyrir unga,
enska stúlku, aö hún fékk hiksta
i april og hætti ekki aö hiksta
fyrr en i júli (sama ár, sem bet-
ur fór). A þessum þrem mánuö-
um leitaöi hún tii tiu lækna og
gekk undir ails konar aögeröir,
allt frá þvi aö taka inn ósköpin
öll af róandi lyfjum og til þess
aö láta taka úr sér botnlangann.
En allt kom fyrir ekki hún hikst-
aöi stööugt, þangaö til foreldr-
unum datt i hug aö senda hana i
sumarfri upp i skozku Hálöndin,
þar sem húanáöi ekki til læknis.
Hún hresstist og fitnaöi, og einn
daginn þegar hún sat aö te-
drykkju. hvarf hikstinn jafn
skyndilega og hann kom. Þann-
ig eru nokkur dæmi, og er
skemmst aö minnast þess, þeg-
ar páfinn i Róm fékk sinn sögu-
iega hiksta.
Hvaö er hiksti?
Þaö er eins konar krampi i
þindinni, stærsta öndunarvööv-
anum, sem veröur fyrir tauga-
truflun, og i sambandi viö þaö
dragast hálsvöövarnir saman
og trufla loftstreymi viö innönd-
un.
Þaö geta veriö margar ástæö-
ur fyrir þvi, aö þindin gengur
þennan berserksgang. Venju-
jega veröur maöur ekkert var
viö starfsemi þindarinnar, en
þegar taugarnar sem stjórna
þessum hreyfingum veröa fyrir
truflun, þá dregst þindin saman.
Þetta getur skeö, ef maöur
drekkur mjög kalda drykki eöa
heita drykki eöa boröar of mik-
iö. Þetta er mjög algengt hjá
smábörnum, sem gleypa mjólk
og mat. Þau boröa kannski
meira en maginn rúmar meö
góöu móti, svo aö þau æla eöa fá
hiksta, og þá veröur aö klappa
þéttingsfast á bossann, svo aö
hikstinn hætti.
Svo er þaö alvarlegri hliö
málsins, og þaö er þegar mjög
veikt fólk, til dæmis meö nýrna-
bólgu og lungnasjúkdóma, fær
hiksta. Getur þaö orðiö bæöi
mjög sársaukafullt og afdrifa-
rikt.
Einu sinni kom þaö fyrir á
handlækningadeild sjúkrahúss,
aö 17 skurösjúklingar i aftur-
bata fengu ákafan hiksta.
Læknarnir héldu i fyrstu, aö
þetta væri einshvers konar
múgtaugaspenna, en viö rann-
sókn kom i ljós, aö um smitun
var aö ræöa, sem orsakaöist af
streptokokkum. Þegar búiö var
aö ráöa b’ót á þvi, hætti hikstinn.
Hikstinn getur sem sagt veriö
margvislegur, en sem betur fer
er þetta oftast óskaölegur kvilli,
og þaö eru til mörg góö húsráö
viö honum, sum eru þúsund ára
gömul. Aristophanes, griski '
leikritahöfundurinn, ráölagöi til
aö mynda aö kitla sig i nefiö,
þangaö tjl maöur færi aö
hnerra. Ráöin eru óteljandi, allt
frá þvi aö segja bö-ö og til þess
að hengja sjálfan sig upp á fót-
unum!
En bezta ráöiö er liklega aö
drekka eitt glas af vatni, sem
einhver annar heldur aö munni
manns. Samtimis á að þrýsta
fast og fljótt aö eyrunum, svo aö
eyrnagöngin lokisthverju sinni,
og halda svo áfram aö þrýsta á
eyrun, þar til vatnið úr glasinu
er búiö.
Þaö er nokkurn veginn ör-
uggt, aö hikstinn hættir viö
þetta ráö. Þaö skaöar aö
minnsta kosti ekki aö reyna þaö
næst.