Vikan - 04.04.1974, Qupperneq 6

Viðtalvið Þórarin Helgason hamskera
tslenzkir fuglavinir og áhuga-
menn um fuglalif og fuglafræði
voru lengi búnir að harma það
gæfuleysi, að ekki skyldi einu
sinni vera til uppstoppaður
geirfugl á landinu, eftir að
tegundinni var útrýmt algerlega
úr náttúrunni. En fyrir nokkrum
árum rættist úr þessu, þegar einn
fárra geirfugla, sem til eru i
heiminum, var keyptur á uppboði
erlendis, að mestu fyrir fé, sem
safna.ð var meðal almennings.
En fleiri eru fuglar en geirfugl-
ar. Sumar tegundir sjaldgæfar —
aðrar algengari. í dýrafræðideild
Náttúrufræðistofnunar tslands
vinna tveir fuglafræðingar við
rannsóknir á fuglúm, sem safninu
berast eftir ýmsum leiðum. Sjálf-
ir leita þeir uppi fugla til rann-
sókna og svo á stofnunin sér
marga vildarvini úti um allt land,
sem færa henni þá fugla, sem þeir
komast yfir.
En til þess að auðvelda fugla-
fræðingunum rannsóknir sinar,
þarf aö taka ham af fuglunum.
Það er fólgið i þvi að hamfletta þá
og hreinsa hverja holdtætlu og
fituörðu af hamnum. Að þvi loknu
er hamurinn flylltur upp með
stoppi og settur i lárétta stöðu.
Þetta starf vinna hamskerar og
einn fárra hamskera hérlendis er
starfandi hjá Náttúrufræði-
stofnuninni. Hann heitir Þórarinn
Helgason og lauk námi i ham-
skurði og uppstoppun frá The
Royal Scottish Museum i Edin-
borg árið 1972. Ég fór þess á leit
við Þórarin, að ég fengi að for-
vitnást svolitið um starf hans.
Hann tók þeirri málaleitan v.el og
ég byrjaði á að spyrja hann,
hvenær honum heföi fyrst komið
til hugar að gefa sig að þvi að
stoppa upp dýr.
— Mér datt þetta fyrst i hug,
þegar ég var smástrákur. Þá fór
ég með föður minum upp i
Austurbæjarbarnaskóla og við
fengum aö skoða vinnustofu Jóns
Guðmundssonar kennara þar, en
hann hefur unnið mikiö að upp-
6 VIKAN 14. TBL.
stoppun. Þarna sé ég i fyrsta
skipti svolitið safn af uppstoppuð-
um fuglum og dýrum og mér
fannst þetta hlyti að vera afskap
lega spennandi starf. Þegar frá
leið, hætti ég að hugsa um þetta i
alvöru, þó að ég hefði það alltaf
bak við eyrað. Eftir að ég lauk
gagnfræðaprófi, vann ég ýmis
störf i eitt ár, en haustið 1969
komst ég til náms i hamskurði og
uppstoppun við The Royal
Scottish Museum.
i
I
Að ofan: Áður en fuglinn er stopp-'
aður upp, þarf að hreinsa haminn
eins vel og framast er kostur.
Til hægri: Gæta þarf ýtrustu var-
úðar til þess að höfuðið skaddist
ekki.
— Voru margir við nám þar
með þér?
— Við vorum ekki nema þrjú.
Auk min voru þarna að læra
strákur frá Ghana og stúlka frá
Thailandi. Þau voru ágætir félag-
ar.
— 1 hverju var námið einkum
fölgið?
— Það var svo að segja ein-
göngu verklegt. Vitaskuld höfð-
um við aðgang að öllum möguleg-
um bókum varðandi uppstoppun,
en starfið krefst fyrst og fremst
góðs handbragðs og næms auga
fyrir dýrum, svo að það verður
ekki lært af bókum, nema að
mjög takmörkuðu leyti. Veturinn
1969—1970 fékkst ég aðallega við
smærri dýr, fugla og fiská. Ég fór
svo ekki að ljúka náminu fyrr en !
haustið 1971 og þá var ég i fimm
mánuði við að stoppa upp-stærri
spendýr. Auk beinnar upp-
stoppunar vann ég við að koma
dýrunum fyrir i sýningarsölunum
og búa til bakgrunn fyrir þau. Það
var bæði skemmtilegt og lær*
dómsrikt, þvi að m'örg þessara
dýra hafði ég aldrei séð áður, og
hafði óljósar hugmyndir um i
hvernig umhverfi þau lifðu. .
— Hvert er erfiðastá verke/.nj,-
sem þú hefur unnið á syiði upp-
stoppunar?
— Ætli það hafi ekki-verið próf-
verkefnið mitt I spendýrum, sem