Vikan - 08.05.1975, Blaðsíða 16

ÁSTAR
BRÉFIÐ
smásaga eftir Jack Finney
Stundum er eins og mörkin milli þess,
sem er, og þess, sem var, hverfi. Bréfið,
sem ég fann i leyniskúffunni, var örvænt-
ingarhróp ungrar stúlku. Mig langaði til
að verða henni að liði, og áðui* en ég vissi
af, var mér farið að þykja væntum hana.
En bréfið hafði verið skrifað fyrir nær
heilli öld....
Auövitaö haföi ég oft heyrt um
leyniskúffur i gömlum skrifborö-
um. Hafa ekki allir heyrt svoleiö-
is sögur? En daginn, sem ég
keypti skrifboröiö mitt, var svo
fjarri þvi, aö ég væri meö hugann
viö leyniskúffur, og mér fannst
ekkert dularfullt viö boröiö. Ég sá
þaö i glugga fornsölu skammt
þaöan sem ég bjó. Ég fór inn, og
eigandinn sagöi mér, hvar hann
heföi fengiö þaö.
Skrifboröiö kom úr einu siöasta
viktorianska húsinu i Brooklyn —
þaö var veriö aö rifa þetta hús
ásamt heilli húsalengju niöri I
Brock Place. Fornsalinn haföi
keypt þaö ásamt fleiri húsgögn-
um, diskum, glösum og fleiru.
Mér fannst þetta ekki skipta
.miklu máli, þvi mér stóö alveg á
sama, hver kynni aö hafa átt
skrifborðiö eöa nofaö þaö áöur.
Ég keypti það, vegna þess aö þaö
var ódýrt, og mér sýndist það
myndi fara vel viö hin húsgögnin I
stofunni hjá mér.
Ég er tuttugu og fjögurra ára,
hár og grannur, bý i Brooklyn, i
sparnaðarskyni, en vinn niöri á
Manhattan, i auögunarskyni.
Þegar maöur er tuttugu og fjög-
urra ára piparsveinn veröur maö-
ur að gera ráð fyrir, aö þá og þeg-
ar komi að þvi, aö maður kvænist,
og þar sem mér hefur veriö sagt,
að það sé talsvert dýrt að vera
kvæntur, reyni ég eftir megni aö
koma mér áfram, og ööru hverju
tek ég verkefni heim meö mér. Og
á hálfs mánaðar fresti, eða þar
um bil, skrifa ég bréf til foreldra
minna I Flórida.
Þess vegna þurfti ég að fá skrif-
borö. Það er ekkert borö I eldhús-
inu, sem vart er stærra en sima-
klefi, og litla boröiö i stofunni
leikur á reiðiskjálfi, þegar komiö
er við það. Þar að auki kem ég
ekki hnjánum undir það.
Ég keypti skrifboröiö siödegis
einn laugardag og eyddi klukku-
tima i að reyna að ákveða, viö
hvaða vegg i stofunni ég ætti að
setja það. Klukkan var oröin 6,
þegar ég hafði loksins komiö þvi
fyrir og endurskipulagt i stofunni.
Ég ætlaði á stefnumót um kvöld-
iö, svo ég hafði ekki mikinn tima
til aö skoða borðið nánar.
Það var- úr massifum viöi meö
dragloki, en undir voru hillur, þar
sem geyma mátti ýmislegt. Bakiö
náöi langt upp fyrir boröplötuna
og var fullt áf smáhillum. Ég sá
að boröiö yröi mér hvatning aö
hafa röö og reglu á hlutunum. Við
hliöina á hillunum voru þrjár
litlar skúffur, einnig mjög hent-
ugar.
Ég dró stól aö boröinu og settist
viö þaö til að sjá, hve hátt þaö
væri. Það var alveg mátulega
hátt, og undir vár nóg pláss fyrir
fæturna. Aö þessu loknu fór ég i
steypibaö, rakaöi mig og klæddi,
læsti íbúöinni og fór út.
Ég ætla að reyna aö segja satt
og rétt frá öllu, sem geröist, og
þaö á llka viö um liöan mina, þeg-
ar ég kom heim klukkan hálf þrjú
um nóttina, þvi ég er viss um, að
þaö, sem átti sér staö, heföi ekki
oröiö, ef mér heföi ekki liöiö eins
og mér leiö. Ég haföi skemmt
mér alveg prýöilega um kvöldiö,
aö þvi er ég fæ best séð.
Stúlkan, sem ég haföi veriö
með, Roberta Haig, er skynsöm,
skemmtileg og hugguleg. En á
leiöinni hvarflaöi það að mér, að
þótt ég ætti sennilega eftir að
hitta hana aftur, stæði mér i raun
og veru á sama um, hvort af þvi
yrði eða ekki. Ég velti þvi fyrir
mér — eins og ég hafði oft gert
upp á siökastiö — hvort ég myndi
nokkurn tima hitta stúlku, sem ég
myndi þrá að vera hjá. Ég fékk
ekki séö, aö nokkur maöur gæti
kvænst af öörum ástæöum.
Þegar ég kom inn i ibúð mina,
vissi ég, aö þaö myndi ekki þýöa
fyrir mig að reyna að sofna strax.
Ég var eiröariaus og hálf ergileg-
ur, algerlega aö ástæöulausu. Ég
fór úr frakkanum og losaöi bind-
iö. Þá kom ég auga á boröið, sem
ég haföi næstum gleymt. Ég gekk
aö þvi, settist viö þaö og fór aö
virða þaö nánar fyrir mér.
Ég lyfti upp draglokinu og
horföi inp I tómarúmiö.
Svo stakk ég hendinni inn i eina
af hillunum og þegar ég dró hend-
ina til baka var mansjettan svört
af ryki. Hillan var rúmt fet á
dýpt. Ég.dró út eina af skúffun-
um, en I henni var ekki annaö en
samanvafin bréfsnepill.
Ég dró skúffuna alveg út og
virti fyrir mér gerö hennar. Hún
var geirnegld og fagurlega smiö-
uö. Siöan stakk ég hendinni inn I
skúffustæðið, sem var ekki nema
hálfrar handar djúpt. Þar var
ekkert.
Ég sat þarna nokkra stund, og
það hvarflaði að mér, að ég gæti
alveg eins skrifað foreldrum min-
um bréf. Aður en af þvl yröi, fór
ég að velta þvl fyrir mér, hvernig
á þvi stæði, aö skúffan væri ekki
nema hálft fet á lengd en hillurn-
ar fet á dýpt. Ég stakk hendinni
aftur inn I skúffustæöið, og þegar
ég þreifaði meö fingrunum, fann
ég örlitinn hnapp og dró út leyni-
skúffuna, sem'var aö baki hinni.
Stundarkorn var ég i hálfgeröu
uppnámi yfir þvi, sem ég sá. 1
skúffunni voru bréf. En þegar ég
aögætti nánar, komu vonbrigöin.
Þetta voru ekki annaö en nokkrar
arkir af óskrifuöum skrifpappir,
hvitum, en gulnuöum á köntunum
af elli.
Þarna voru llka þrjú eöa f jögur
umslög af sömu gerö og undir
þeim litil, kringlótt blekbytta.
Blekbyttan var á hvolfi, svo kork-
tappinn haföi haldist rakur, og
þannig var enn um þriðjungur
bleksins I byttunni.
Viö hliöina á blekbyttunni var
slétt pennastöng úr tré, en á
pennanum sjálfum var þornaö
blek, rauösvart. Annaö var ekki I
skúffunni.
Ég setti þetta allt aftur I skúff-
una, en veitti þvi þá athygli, aö
eitt umslagiö var þykkara en hin.
Ég opnaði það, og i því var bréf.
Brotin i paplrnum voru stif af elli.
Rithöndin á bréfinu var
ákaflega kvenleg. Hún var skýr,
stafirnir fallega dregnir og jafnir
og upphafsstafir mjög skrput-
legir; Blekiö var ryöbrúnt, og
dagsetningin efst á bréfinu var 14.
mai 1882. Þegar ég fór aö lesa
það, sá ég, að þetta var ástarbréf,
sem hófst þannig:
„Elskan mín. Pabbi, mamma,
Willy og Cook eru löngu farin aö
sofa. Allt er hljótt I húsinu, ég ein
vakandi og get nú loks talað viö
þig, eins og ég vil. Já, þaö segi ég
satt. Hjartaö mitt, ég þrái djarft
upplit þitt, þarfnast hlýjunnar I
fari þinu. Ég gleöst yfir ákafa
þlnum og lofa hann. Þvl get ég lit-
ið á þetta ööruvlsi en sem innilega
lofgjörö til mln?”
Ég gat ekki annaö en brosaö,
þegar ég las þetta. Þaö var erfitt
aö skilja, aö fólk skyldi einhvern
tlma hafa tjáö sig meö svona
miklu oröskrúöi. En þaö haföi þaö
gert, um þaö varö ekki villst. Ég
hélt áfram aö lesa, undrandi yfir
þvl, aö bréfiö skyldi aldrei hafa
veriö sent:
„Kæri vinur, breyttu aldrei
háttum þínum. Ávarpaðu mig
aldrei ööruvlsi en orö mín gefa
tilefni til. Sé ég kjánaleg og duttl-
ungafull, geröu þá góölátlega gys
aö mér, ef þér sýnist svo. En ef ég
tala af alvöru, svaraöu mér þá
alltaf, eins og þér finnst ég eiga
skiliö.
Astin min, mig hryllir viö upp-
geröarbrosi og umburöarlyndu
augnaráöi, sem konur eiga aö
venjast. Ég get ekki umboriö til-
geröarlega kurteisi og háttprýöi,
sem oftast tekst ekki aö dylja þá
léttúö, sem þeim er ætlaö aö
leyna. Nú á ég viö manninn, sem
mér er ætlaö aö giftast. Ó, ef þú
gætir foröaö mér frá sllkum ör-
lögum.
En þaö er ekki á valdi þinu. Þú
ert allt, sem ég dái, hlýr og