Vikan - 04.09.1975, Blaðsíða 7

okkur fyrir alla muni að rabba ör-
litið við sig. Var maðurinn að
gera grin að okkur? Hélt hann, að
við hefðum efni á að versla i þess-
ari rándýru verslun. Sá hann
ekki, að við vorum i slitnum
gallabuxum?
Nei. Hann vildi bara tala við
fólk og sýna þvi, hvað hann hefði
upp á að bjóða. — Látum ekki
nokkra demanta skilja okkur að,
sagði hann. Sjálfsagt hefur hann
lika vonast til að selja okkur eitt-
hvað. t þvi efni hlutum við að
valda vonbrigðum.
Þessar góðu móttökur hvöttu
okkur, og seinna um daginn, þeg-
ar við komum að Tiffany & Co á
Fimmtu Breiðgötu, sem er lik-
lega heimsins frægasta skart-
gripaverslun, gengum við óhikað
inn. Okkur var sagt, að skartgrip-
um að verðmæti 20 milljón doll-
ara væri stillt út i glugga verslun-
arinnar, og að ódýrasti hluturinn,
sem þar væri á boðstólnum, væri
silfurklemma á tannkremstúbu á
rúmlega 10 dollara. Við keyptum
ekkert, nema litinn bækling á 50
cent, sem fjallaði um hvernig á að
Kaupa demanta.
En það voru ekki demantar og
gull, sem blöstuvið okkur neðan-
jarðar, á brautarpöllunum. Þar
var aragrui af fólki og þungt kæf-
andi loft. A veggjum, vögnum og
biðskýlum voru nöfn og setning-
ar, i öllum regnbogans litum,
málaðar með málningarspraut-
um. Hvert sem litið var, blasti
litadýrðin við, á sætum, gólfi,
gluggum og stöðvarskiltum.
Þetta er eins konar neðan-
jarðarlist. sem kallast „grafitti".
Mikið hefur verið rætt og ritað um
hana i Bandarikjunum. Þessir
svokölluðu „nafnlausu" lista-
menn auglýsa sig i neöanjarðar-
göngunum, og setningar eins og:
Kærar kveðjur frá Cool Breeze
72 — eða — Baby face 86, eru
dæmigerðar fyrir þá. Fullyrt er,
að um 10 miilj. dollara sé var-
ið árlega til að þrifa þessa „list”
úr neðanjarðargöngum borgar-
innar. Félagsfræðingar og sál-
fræðingar hafa útskýrt „grafitti"
sem leið til að skapa sér frægt
nafn. — Taki 183 er eitt frægasta
nafnið og blasir við i neðan-
jarðargöngum um alla New York,
á Kennedyflugvelli og viðar. t
blaðaviðtali, greindi Taki 183 frá
þvi, að hann hefði fasta atvinnu,
borgaði skatt undir sinu rétta
nafni og að útrás hans með máln-
ingarsprautuna skaðaði engan.
Hvers vegna væri þá verið að am-
astviðhonum,litlum karli? Hann
gerði lika kunnugt, að hann hefði
ekki i hyggju að hætta þessu at-
ferli. Hann hefur alltaf málning-
arsprautuna á sér, hvert sem
hann fer. Svona er New York.
New York. Það er lika i þeirri
borg, §em stúlka fellur i yfirlið i
neðarjarðarlestinni, og enginn
sinnir henni. Samferðamenn
hennar stiga bara yfir hana og
lestin brunar áfram. Svo gerist
það lika á sama tima að litill kött-
ur ráfar um á lestarbrautinni og
áætlunin fer úr skorðum, þvi lest-
arstjórinn neitar að aka af stað.
Þá bregst ungur maður á braut-
arpallinum skjótt við, og hættir
sér út á rafmagnaða brautina til
þess að bjarga kettinum. Það er
klappað fyrir honum og einstaka
tárast.
t þessari stórkostlegu borg ger-
istþað lika, að leigbilstjóri krefst
þess, að auðugur ferðamaður
borgi 50 dollara fyrir ferð, sem
með réttu kostar aðeins 10 doll-
ara. Vilji ferðamaðurinn ekki
borga svo mikið, neitar leigubil-
stjórinn að aka honum.
Það er lika hægt að kynnast líf-
inu iNew York með þvi að kaupa
miöa á sýningu. t einu kvik-
myndahúsa borgarinnar fer dag-
lega .fram sýning á mannlifinu i
stórborginni. Þetta er kvik-
myndasýning á fjórtán tjöldum,
sem komið er fyrir i hálfhring
kringum áhorfendur. Auk þess er
notaður fjöldi hátalara og ljós-
kastara á sýningunni og ýmsum
tæknibrögðum beitt.
Sýningin er að hefjast, og allir
biða spenntir i rökkrinu. Einhver
geispar hátt og greinilega, og
margir fara að hlæja. Skömmu
siðar heyrist einhver segja: —
Sjáðu þessa feitu þarna, og allir
verða hálffeimnir. Or hinum enda
salarins heyrist einhver hrjóta,
og allir fara að gá og þá heyrist
skyndilega lófaklapp. Maður hef-
ur á tilfinningunni, að einhver
meðal áhorfenda sé að þessum
ósköpum til þess eins að hrella
fólkið. En þá áttar maður sig á
þvi, að hljóðin koma frá hátölur-
um undir sætunum. Ahrifin eru
stórkostleg. Maður er ekki áhorf-
andi, heldur þátttakandi. Þá fær-
ist myrkur yfir salinn. Og svo
birtist New York á öllum fjórtán
tjöldunum.
Morgunsólin er að koma upp og
New York vaknar af órólegum
svefni. Þúsund vekjaraklukkur
hringja, fólk fer á fætur og tinist
út á göturnar. Frá hátölurunum
heyrast kunnugleg hljóð, og hinar
sibreytilegu myndir, sem sjást á
tjöldunum, gera atburðina mjög
raunverulega. Sjá má akandi
bila, reiða bilstjóra, kyrrstæða
bila, gangandi. óþolinmóða veg-
farendur, sem biöa eftir að kom-
ast yfir götur, umferðarljós,
neðanjarðarlestir, brautarpalla,
hlæjandi andlit, grátandi, bros-
andi og sorgmædd. Mikill hávaði
heyrist frá umferöinni, hurðar-
• skellir og hressileg rifrildi. Ýmist
sést stór heildarmynd á tjaldinu,
eða margar smáar, serry sýna
sama atburðinn. Eitt andartak er
36. TBL. VIKAN 7