Vikan - 21.06.1979, Blaðsíða 3

jraiið og
ekkitil
hvaða vitleysu þessi mál geta lent ef
útvarpsráð t.d. ákveður að taka upp 6 ný
sjónvarpsleikrit á þessu ári og svo kemur í
ljós að það eru ekki til neinir peningar. Það
er í hæsta máta undarlegt að þeir sem taka
ákvarðanirnar skuli ekki einnig ráða yfir
fjármagninu.
Útvarpið hefur borið svip af því sem ég
nefndi hérna áðan, þ.e. að ekki væri litið á
blaðamennsku sem alvörustarf, og því
hefur mestur hluti úvarpsdagskrárinnar
verið unninn af fólki sem lítur á vinnu sína
sem nokkurs konar tómstundagaman eða
þá bara leið til að krækja sér í aukapening.
Þetta fólk gengur inn í útvarpið, gerir
nokkra þætti og fer svo. Enda kemur í ljós,
þegar þættir þessir eru skoðaðir, að þeir eru
flestir keimlíkir.
Við erum nokkur sem vinnum við
útvarpið sem teljum að þetta sé ekki hægt
lengur, þó það gangi e.t.v. um tíma. Við
álítum að þarna þurfi að vera til staðar
hópur atvinnufólks sem kann til verka. Á
meðan svo er ekki verður allt starf miklu
seinlegra og þá sérstaklega öll tæknivinna,
enda er það staðreynd að óvanur maður
þarf þrisvar sinnum lengri tíma í upptöku
en vanur maður. Allt álag á tæknideild
útvarpsins verður meira og dagskráin fyrir
bragðið dýrari. Það er sem sagt álit okkar,
sem erum að púla þarna niðri í útvarpi á
hverjum degi og höfum það að aðalstarfi,
að dagskrármenn séu allt of fáir og það sé
ein af ástæðunum fyrir þvi að fjármál
útvarpsins eru í þeim ólestri sem raun ber
vitni. Og þessi skortur á atvinnumönnum
bitnar á útvarpinu á fleiri sviðum, því það
er staðreynd að það tekur útvarpsmann, og
reyndar hvaða blaðamann sem er, tíma að
koma sér upp samböndum í þjóðfélaginu til
að geta með góðu móti nýtt sér alla þá
möguleika sem fjölmiðlar bjóða upp á. Þeir
möguleikar verða aldrei fullnýttir nema til
komi þjálfað fólk — fólk með reynslu.
Fyrir skömmu var haldið námskeið, reynd-
ar voru þau tvö,fyrir þáttagerðarfólk hjá
Ríkisútvarpinu til þess að það fengi grunn-
hugmynd um hvernig unnið væri í útvarpi,
og því er ekki saman að jafna hversu miklu
betur þetta fólk stendur að vígi en þeir sem
ekki sóttu námskeiðin. En þegar fólk er
komið með einhverja reynslu og kunnáttu
þá kemur annað atriði inn í sem eru launin.
nær
fólksins"
Þannig er nefnilega að fyrir útvarpsvinnu er
svo illa borgað að það borgar sig ekki að
vinna hana. Ef maður, sem gerir útvarps-
þátt, ætti að taka tímakaup fyrir vinnu sína
þá myndi hann ekki með nokkrum ráðum
ná tímakaupi verkamanns og reyndar vera
langt frá því. Tökum sem dæmi mann sem
sér um poppþátt í útvarpinu. Fyrir
sambærilega vinnu hjá sjónvarpi fengi
viðkomandi helmingi meiri borgun. Þetta
er fáránlegt og veldur því að fólk, sem
útvarpið er búið að þjálfa upp, gefst upp á
þessum kjörum og fer. í stað þess kemur
annað fólk sem vantar tómstundagaman
eða þá bara aukapening þannig að það
verður endalaus viðvaningsbragur á
útvarpinu, dagskráin öll miklu dýrari og
þegar á heildina er litið þá myndi ég vilja
lýsa ástandinu með því að segja að útvarpið
væri dautt og næði ekki til fólksins.
Og hver á sökina? Það eru náttúrlega
stjórnvöld sem bókstaflega fjársvelta
útvarpið. Útvarpið átti einu sinni peninga
fyrir eigin húsnæði en þeir brunnu upp á
báli verðbólgunnar og nú virðist ailt stefna
í það að útvarpið missi það hús út úr hönd-
unum sem byrjað er að byggja fyrir starf-
semi þess. Svo er tækjakostur útvarpsins að
hruni kominn.
Það kann að koma mörgum spánskt fyrir
sjónir að sá stjórnmálaflokkur sem opin-
berlega hefur lýst sig eindreginn and-
stæðing frjáls útvarpsreksturs, þ.e. Alþýðu-
bandalagið, skuli nú með aðgerðaleysi sínu
í ríkisstjórn vera að stuðla að því að hér rísi
frjálsar úvarpsstöðvar. Það er nefnilega
hætt við því að almenningur i þessu landi,
sem lifir á þessari miklu fjölmiðlaöld,
hlustar á útlendar útvarpsstöðvar og
ferðast, láti ekki bjóða sér þetta ríkisútvarp.
Og á meðan Útvarp Reykjavík er að grotna
niður munu þær raddir sem krefjast frjálsra
útvarpsstöðva verða það háværar að ekki
verður lengur fram hjá þeim gengið. Fólk
hefur fyrir sér góð dæmi um hvers einka-
framtakið er megnugt í þessum efnum og
nægir þar að benda á blöð eins og
Dagblaðið, vikublöðin og þó vil ég sér-
staklega nefna blað sem gefið er út vestur á
ísafirði af einum manni — Vestfirska
fréttablaðið, þrælgott blað. Auðvitað ætti
þetta að vera þannig að gæðin væru mest
hjá ríkisfjölmiðlunum, en þannig er það
ekki — því miður.
Til marks um óstjórnina sem er innan
útvarpsins og sem sönnun þess að aðilar
innan stofnunarinnar geri sér ekki grein
fyrir hvað er að gerast, má taka hlust-
endakönnunina sem Hagvangur fram-
kvæmdi og aðra könnun sem fjármáladeild
Rikisútvarpsins gerði til að kanna hvað
einstakir dagskrárliðir kostuðu í raun. Þar
kom m.a. í ljós að þáttur eins og Morgun-
pósturinn er með 44,5% hlustun og hver
mínúta af honum kostar útvarpið 2.562
krónur. Við Páll Heiðar, umsjónarmenn
þáttarins, höfum aftur á móti sýnt fram á
að með hagræðingu og betra skipulagi
þyrfti þátturinn ekki að kosta nema 1.674
krónur á mínútuna og það gæti þátturinn
kostað ef menn vildu. En hvað skyldi lestur
kvöldsögu kosta útvarpið, þar sem höfundi,
þýðanda og lesara eru borguð laun, en
samkvæmt könnuninni hefur kvöldsagan
hlustun frá 2,8%-8%. Þá kemur í ljós að
mínútan kostar 2.338 krónur sem er þó
misjafnt eftir því hvaða saga á í hlut. Við
getum tekið annað dæmi um vinsælan
dagskrárlið sem er þátturinn í vikulokin.
Hann hefur 41% hlustun og kostar 2.720
krónur á mínútuna. Af þessu sést að
dagskrárliðir, sem unnir eru í útvarpinu og
alltaf er verið að tala um hvað séu dýrir,
kosta i raun ekkert meira og jafnvel minna
en alls kyns efni sem fáir eða jafnvel engir
hafa áhuga á að hlusta á. Maður skyldi
ætla að frekar ætti að skera slíka dagskrár-
liði niður en að vera að fetta fingur út í
kostnað vegna þátta sem einhver vinna er
lögð í og sannanlega er mikið hlustað á.
Eða hvað?
Útvarpið myndi án efa stórbatna við það
eitt að fækka öllum þessum sögulestrum og
framleiða þess í stað færri þætti og betri en
það hefur gert til þessa og þar með yrði
dagskráin öll vandaðri. Þetta yrði leikur
einn ef bætt yrði við svo sem þremur þátta-
gerðarmönnum og þremur tæknimönnum
og með betri skipulagningu er ég stórefins
um að reksturskostnaður útvarpsins þyrfti
að aukast eitthvað gífurlega við það, en á
móti kæmi að útvarpið yrði mun betra en
það er núna.
Á meðan útvarpinu er stjórnað eins og
því er stjórnað í dag er eins og hönd
dauðans hvili yfir því. Ég vil gera það að
tillögu minni að starfsmenn útvarps,
stjórnendur þess og aðrir komi nú saman á
heilastormsfund og láti gamminn geisa. Til
hvers er útvarp? Hvers vegna erum við
með ríkisútvarp? Hvernig efni á að flytja í
útvarpi? o.s.frv. En það furðulega er, að
þegar þessi mál eru rædd þá virðast allir
vera sammála.
Sigmar B. Hauksson klárar kaffið úr
bollanum, drepur snyrtilega í vindlinum og
gengur út.
Tjaldið fellur. EJ
25. tbl. Vikan 3