Vikan - 17.04.1980, Blaðsíða 51

Myndskreyting: Bjarni Dagur Jónsson
allt þangað til hann kemur að Brú. efsta
bænum í Jökuldal sem jafnframt er
síðastur þegar farinn er fjallvegur
Sprengisand suður.
Árni kemur þar á kviabólið þegar
verið er að mjalta eftirmjölt. Hann biður
gefa sér að drekka. Konan sem var í
kviunum sótti honum heirn rjóma en
kom um leið með eitthvað i svuntu sinni.
Meðan Árni var að drekka segir konan:
„Ég vænti þig langi i sopann þinn líka.
Brúnn minn.” Síðan hellir hún saman
mjöltinni i eina fötu. sem tók yfir
fjórðung, gengur að hestinum og setur
fyrir hann. En Brúnn kumraði við henni
og hættir ekki fyrr en hann hefur lokið
úr fötunni. Á meðan hann var að drekka
var konan alltaf að klappa Brúni og
andvarpa yfir honum.
Árna þótti konan víkja kunnuglega
að hestinum og spurði hana hvernig á
þvi stæði. Hún kveðst hafa alið hann
upp í búrinu hjá sér og látið hann
nauðug burtu og hún héldi hann
reyndist mannbær. Síðan þakkaði Árni
konunni greiðann og sté á bak, en í því
tók konan smérsköku úr svuntu sinni,
stakk upp í klárinn og mælti: „Það er
ekki fyrsta demlan sem þú færð, Brúnn
minn." Árni kvaddi konuna vel en hún
árnaði honum og hestinum alls góðs.
Eftir það lagði Árni um sólarlag á
lengsta fjallveg sem til er á íslandi, þegar
tæp þrjú dægur voru til þess að alþing
skyldi byrja.
En tökum nú aftur upp frásögnina þar
sem frá var horfið. Oddur biskup kemur
upp á Almannagjárbarm og svipast þar
um með sveinum sínum i allar áttir.
Þegar þeir höfðu verið þarna um hríð
varð biskupi litið upp með Ármannsfelli
og sér að þar gýs upp jóreykur sem fer
svo hratt yfir að biskupssveinum þótti
undrum sæta. Þegar biskup hafði horft á
jóreykinn um stund segir hann: „Væri
Árna sonar mins von hér á landi þá
segði ég að hann væri þarna á ferð."
Eftir það gekk biskup til lögréttu.
Þá var nafn Árna kallað i þriðja sinn.
En það stóðst á endum að Árni var
kominn svo timanlega að hann heyrði
hljóðið þegar kallað var og sagði: „Hér
er Árni Oddsson kominn fyrir guðs náð
en ekki þína, Herlegdáð!”
Sté Árni þá af hesti sinum sem þá var
eins og eitt moldarstykki hélað að sjá og
stóð gufustrokan úr nösum hans.
Biskupssveinar hirtu Brún en Árni
gekk til föður síns og minntist við hann
og gekk siðan til dóma eins og hann
stóð.
Þar færði hann frani svoágæta vörn í
málum föður sins og sínu að hinir
konunglegu erindrekar dæmdu
Herlegdáð með smán frá hirðstjóra-
embættinu og stórsektir til konungs, en
þá Odd biskup og Árna sýkna saka. Óx
af þessu vegur Árna og virðing svo mjög
að hann varð siðar lögmaður sunnan og
austan á Íslandi. En um Brún er það
sögn manna að aldrei hafi traustari
hestur borið há á íslandi en hann.
Um Árna vil ég aðeins bæta þvi hér
við að lokum að með aldri gerðist hann
hógvær maður, guðhræddur og
bænrækinn, góðgerðasamur og réttvís.
Finnast þess mörg dæmi að hann dró oft
meira taum litilmagna en þeirra sem
auðugir voru. Og það orð fékk hann að
vart myndi merkari maður hafa gegnt
lögmannsstarfi hér á landi en hann.
Hann var jafnan hinn þjóðhollasti í
öllum tillögum sínum á alþingi og utan
þess. enda vann hann þar oft mikið á.
Sjálfur tók hann einnig mjög hart á því
ef vörur kaupmanna voru skemmdar,
mælar rangir og vogir.
Framkoma Árna lögmanns í erfða-
hyllingum 1662 hefur verið með
ágætum höfð. Hann sagði að vísu lausu
lögmannsembætti skriflega árið 1662 en
fyrir bænastað alþingis og lögréttu tók
hann aftur uppsögn sína í það sinn en
itrekaði hana aðfullu sumarið 1663.
Þau urðu lok Árna Oddssonar
lögmanns að hann gekk til laugar
skammt frá Leirá. einn sins liðs sem
vandi hans var, þ. 10. mars 1665 og
þegar hans var saknað og hans leitað
fannst hann þar örendur. *
16. tbl. Vikan 51